Column: De bijdrage van goud aan de economie van Suriname

In de vorige editie werd ingegaan op het prijsverloop van goud gedreven door diverse internationale ontwikkelingen, in het bijzonder de vlucht naar "safe haven". Hierbij wordt verder ingegaan op de economische betekenis van de goudsector in Suriname, met nadruk op de kleinschalige goudsector.

Met een exportwaarde van USD 1.83 miljard in 2023 levert de goudsector een belangrijke bijdrage aan de economie. De tabel geeft een indruk van de productie in het afgelopen twee jaar:
 
Deze productie wordt geleverd door twee multinationals (Newmont en Zijin) en de Kleinschalige Goudsector (de KG). Eerstgenoemden zijn samen goed voor ruim 60% van de productie, terwijl de KG goed is voor een stevige 40%. Wat betekent deze 40% van de KG voor onze economie?

Bij de export van goud is een royalty van 5.5.% - en het consentrecht van 1.5% van de exportwaarde, verschuldigd aan de Staat. In 2022 bedroeg de royalty nog 4.5% voor de KG en dit leverde de Staat USD 33.5  miljoen op en het consentrecht USD 11.3 miljoen, in totaal ca. USD 45 miljoen.

In 2023 daalde de totale productie t.o.v. 2022 met ruim 10%, maar de exportwaarde bleef overeind, dankzij de sterke prijs. De royalty inkomsten uit de KG is (naar schatting) toegenomen tot ca. USD 41 miljoen. Vermeldenswaard is dat de bepaling van de zuiverheid van het goud voor de KG plaatsvindt in Suriname, voordat het goud wordt geëxporteerd (bij de grootschalige sector vindt dat achteraf plaats). Dit geeft meer zekerheid aan de Staat m.b.t. de exportwaarde en daarvan afgeleide afdrachten.

De KG is verder groot-verbruiker van brandstof waarop de overheid de zogenaamde "government -take" heft: deze heffing op de KG brengt de Staat naar schatting gemiddeld USD 14 miljoen per jaar op. Thans komt er ook nog btw bovenop.

In de goudsector worden veel machines, installaties en toebehoren ingezet die worden geïmporteerd. Aan invoerrechten op kapitaalgoederen t.b.v. deze sector collecteert de Staat ongeveer USD 8.4 miljoen per jaar.

Daarnaast moeten consessionarissen van goudconcessies de concessierechten betalen: het is niet duidelijk of de overheid erin slaagt om deze rechten bij alle concessionarissen te innen, maar het is zeker nog een goede bron van inkomsten.

De KG levert een materiële bijdrage aan de deviezenvoorraad van het land, daar het grootste deel van de productie wordt geëxporteerd. De sector repatrieert 100% van de USD-exportwaarde. D.w.z. dat de totale exportopbrengsten worden gestort op een USD rekening van een binnenlandse commerciële bank. Daarmee komt de exportwaarde ten goede van de gehele economie. Dit, in tegenstelling tot de grootschalige goudsector. Met een aandeel van ca. 40% in de totale exportwaarde van USD 1.83 miljard, is hier sprake van ruim USD 730 miljoen bijdrage aan de bruto deviezenvoorraad: de KG is een belangrijke steunpilaar voor de waarde van de SRD.

Voorts verschaft deze sector werkgelegenheid aan ca. 12.000 mijnbouwers met gezinshuishoudens van zo’n vier personen per mijnbouwer. Geen onbelangrijke sector voor klein- tot middelgrote zelfstandigen en werknemers en daarmee een armoedebestrijder.

Tenslotte kan beredeneerd worden dat er nog sprake is van spillover effecten naar andere delen van de economie zoals importeurs van zwaar materieel en onderdelen, reparatie en onderhoud van machines etc. alsook de ontwikkeling van specifieke skills door arbeiders die ook andere sectoren ten goede komt, hetgeen leidt tot meer werkgelegenheid, bestedingen en inkomsten voor de overheid.

Deze opsomming, wellicht niet uitputtend, illustreert wel het belang van de kleinschalige goudsector voor Suriname: financieel-economisch, sociaal maar vooral ook in termen van ontwikkeling van de goudsector en andere gelieerde sectoren. Toch kampt de sector met vele problemen op financieel, sociaal, maar ook op het gebied van milieu. En terwijl het sociaal-economisch belang evident is, lijkt er geen strategisch beleid te worden gevoerd om de sector duurzaam te ontwikkelen. Van de ordening van de sector komt er eveneens weinig terecht.

Courtesy Sira Capital Management
Ajay Surjbalisingh