Honderden mensen zijn gedood door de huidige mpox-uitbraak. (Foto: Reuters)
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft de mpox-uitbraak in delen van Afrika uitgeroepen tot een internationale noodsituatie voor de volksgezondheid. De zeer besmettelijke ziekte - voorheen bekend als monkeypox - heeft minstens 450 mensen gedood tijdens een eerste uitbraak in de Democratische Republiek Congo.

De ziekte heeft zich nu verspreid over delen van Centraal- en Oost-Afrika en wetenschappers maken zich zorgen over hoe snel een nieuwe variant van de ziekte zich verspreidt en het hoge sterftecijfer.

WHO-chef Tedros Adhanom Ghebreyesus zei dat de potentie voor verdere verspreiding binnen Afrika en daarbuiten "zeer zorgwekkend" is. "Een gecoördineerde internationale respons is essentieel om deze uitbraak te stoppen en levens te redden", zei hij.

Mpox wordt overgedragen via nauw contact, zoals seks, huid-op-huidcontact en praten of ademen in de buurt van een andere persoon. Het veroorzaakt griepachtige symptomen, huidletsels en kan dodelijk zijn, waarbij vier op de 100 gevallen leiden tot de dood.

Er zijn twee hoofdtypen mpox: Clade 1 en Clade 2.

Een eerdere mpox-noodsituatie voor de volksgezondheid, uitgeroepen in 2022, werd veroorzaakt door de relatief milde Clade 2. Deze keer is het echter de veel dodelijkere Clade 1, die tot 10% van de zieken bij eerdere uitbraken heeft gedood, die toeneemt.
Er was een verandering in het virus rond september vorig jaar. Mutaties leidden tot een uitloper, Clade 1b genaamd, die zich sindsdien snel heeft verspreid. Deze nieuwe variant is door een wetenschapper bestempeld als "de gevaarlijkste tot nu toe".

Sinds het begin van het jaar zijn er meer dan 13.700 gevallen van mpox geweest in DR Congo, met minstens 450 doden.

Het is sindsdien ontdekt in andere Afrikaanse landen, waaronder Burundi, de Centraal-Afrikaanse Republiek, Kenia en Rwanda.

Er wordt gehoopt dat de verklaring van mpox als een noodsituatie voor de volksgezondheid zal leiden tot versneld onderzoek, financiering en de invoering van andere internationale maatregelen voor de volksgezondheid.

Dr. Josie Golding van de Wellcome Trust zei dat het een "sterk signaal" was, terwijl Dr. Boghuma Titanji van Emory University zei dat de stap "de ernst van de crisis onderstreept".

Prof. Trudie Lang, directeur van het Global Health Network aan de Universiteit van Oxford, zei dat het "belangrijk en actueel" was, maar voegde eraan toe dat de opkomst van een nieuwe stam betekende dat er "veel onbekenden waren die moesten worden aangepakt".

In juli 2022 verspreidde de mildere Clade 2-stam van mpox zich naar bijna 100 landen, waaronder enkele in Europa en Azië. Het verspreidde zich snel en er werden meer dan 87.000 gevallen en 140 sterfgevallen gemeld tijdens die uitbraak, volgens een telling van de WHO.

Hoewel iedereen apenpokken kan krijgen, concentreerde de uitbraak zich grotendeels onder mannen die seks hadden met mannen.

Die uitbraak werd onder controle gebracht door kwetsbare groepen te vaccineren.
Dinsdag riepen wetenschappers van de Africa Centres for Disease Control and Prevention een noodsituatie voor de volksgezondheid uit.

Het hoofd van de organisatie, Jean Kaseya, waarschuwde dat deze huidige uitbraak uit de hand zou kunnen lopen als er geen onmiddellijke stappen werden ondernomen om deze in te dammen.

"We moeten proactief en agressief zijn in onze inspanningen om deze dreiging in te dammen en te elimineren," zei hij.