Helingsproces en staatscriminaliteit
Helingsproces
Heling zou positief kunnen worden begrepen als het (weer) gezond maken van Suriname in intermenselijke, democratische en rechtsstatelijke zin. Dat helingsproces heeft in de afgelopen decennia belangrijke vooruitgang geboekt. Wij noemen post dictatoriale, grondwettelijke waarborging van geweldloosheid, mensenrechten en non-discriminatie, politieke vrijheid, vrije verkiezingen, vrije meningsuiting, vrije pers, vakbondsvrijheid, onafhankelijke rechtspraak en wederzijdse erkenning. Het zijn dit soort normen, waarden, rechten en vrijheden waarvoor de vijftien vrijheidshelden van 8 december 1982 het leven hebben gelaten. Zij waren pioniers van het helingsproces. Het 8 december vonnis heeft dat voor allen van goede wil ultiem bevestigd!
Rechtsherstel
Tegelijkertijd kan het vonnis worden gezien als een start van verdieping en verbreding van het helingsproces, met name van het afsluiten van het hoofdstuk van de straffeloosheid! In de lange nacht van existentiële discriminatie hebben daders zich de privileges van willekeurig gewapend geweld toegeëigend ten koste van de menselijke waardigheid en het leven van hun slachtoffers. Straffeloosheid heeft langdurig en schrijnend slachtoffers onteerd, moreel leed toegebracht aan nabestaanden en bevolking, rouwprocessen en closure gefrustreerd, de rule of law ondermijnd en de samenleving sociaal-economisch ontwricht.
De publieke belofte van president en Openbaar Ministerie dat nadat recht was gesproken in het 8 december strafproces, ook recht zal worden gedaan, heeft hoop gegeven op gerechtigheid, eerherstel en genoegdoening. Rechtsherstel voor de slachtoffers en nabestaanden van de Decembermoorden én voor alle slachtoffers en nabestaanden van (ernstige) mensenrechtenschendingen sinds 25 februari 1980.
Staatscriminaliteit
Het Hof van Justitie heeft de (individuele) schuldvraag inzake de Decembermoorden onderzocht en beoordeeld op basis van het nationaal strafrecht. De Surinaamse jurisprudentie kent geen onderbouwd oordeel over die misdrijven bezien vanuit het internationaal strafrecht, in het bijzonder niet of zij misdrijven tegen de menselijkheid waren. Professor John Dugard kwam in zijn onderzoeksrapport van 2000, als amicus curiae (‘vriend van de rechtbank’) van het Amsterdams Gerechtshof tot de conclusie dat de folteringen en moorden van december 1982 kwalificeren als misdrijven tegen de menselijkheid. Zij waren systematische gruwelijkheden tegen critici van de militaire dictatuur met inzet van het staatsapparaat.
Misdrijven tegen de menselijkheid zijn een vorm van staatscriminaliteit. Mede daarom behoren ze tot de ernstigste misdaden. De staat heeft immers geweldsmonopolie. De slachtoffers van staatscriminaliteit zijn volstrekt weerloos, ontdaan van elke vorm van rechtsbescherming. De rechterlijke macht is gekooid. Daarom werd de verjaring van de Decembermoorden pas in 2000 gestuit en daarom zijn tot nu toe andere ernstige schendingen van de mensenrechten officieel miskend.
Ondermijnende criminaliteit
De bloedige staatscriminaliteit zette via de cultuur van straffeloosheid en daarmee gepaard gaande extreme intimidatie en doodsangst, de deur van de republiek Suriname wagenwijd open voor de ondermijnende criminaliteit. In het laatste geval is sprake van een intieme tango tussen boven- en onderwereld, zoals wanneer criminelen hun belangen door politieke partijen, media en/of bedrijven doen behartigen. Dat ondermijnende criminaliteit door teloorgang van de deugdelijkheid van bestuur en economisch leven tot verarming en maatschappelijke verloedering leidt, behoeft voor een weldenkend mens geen betoog.
Het 8 december vonnis zou een trigger kunnen zijn voor onafhankelijk en deskundig onderzoek naar de integriteit van de Surinaamse Staat met het oog op de wettelijke, bestuurlijke en maatschappelijke hervormingen, nodig voor preventie van herhaling en terugdringen van de ondermijnende criminaliteit.
Mensenrechten en burgerschap
Door de cultuur van de straffeloosheid zijn slachtoffers van (ernstige) mensenrechtenschendingen en hun nabestaanden te lang uitgesloten geweest van officiële erkenning, excuses, laat staan van het recht. Een eerste, snel haalbare stap richting erkenning zou de instelling van een onafhankelijke commissie documentatie mensenrechtenschendingen vanaf 25 februari 1980 kunnen zijn. Het betreft zowel schendingen van de rechten van de mens gepleegd tijdens de militaire dictatuur als die tijdens de Binnenlandse Oorlog.
Op basis van haar rapport kan de commissie adviseren ten aanzien van de verdere aanpak: van aangifte bij het Openbaar Ministerie tot vormen van herstelrecht waarbij eerherstel en genoegdoening centraal staan. Zo een inclusieve benadering van rechtsherstel is wat nu, naast het uitvoeren van het 8 december vonnis, nodig is voor de vervolmaking van het helingsproces. Daarnaast verdienen de initiatieven vanuit de civil society voor verankeren van mensenrechten- en burgerschapseducatie in het onderwijs alle steun. Heling vereist immers ook doorgeven van morele en democratische weerbaarheid.
Henry Does
Publicist
Vandaag
-
16:49
Illegale landingsbaan Goliath-gebied vernietigd
-
14:51
Kustafslag bedreigt Chileense stranden
-
12:46
Suriname Import-Export Gids nu digitaal beschikbaar
-
10:51
Anno 2025 mogen we desinformatie niet meer accepteren in Suriname
-
08:49
Vakbondsleider Hellings stapt naar Arbeidsinspectie na ontslag door EBS
-
06:44
Zware aardbeving treft Russische regio Kamtsjatka: tsunamiwaarschuwingen tot in Hawaï en Japan
-
04:55
Veel bewolking met kans op wat regen
-
02:57
VK dreigt Palestina in september te erkennen als Israël geen humanitaire actie onderneemt
-
00:59
Column: Twee scheve schaatsen
-
00:01
NPS-fractie stelt deel bezoldiging beschikbaar voor sociale projecten
Gisteren
- OM: Laat u niet gebruiken voor drugstransport via pakketten
- Twee verdachten aangehouden voor brute overval op 91-jarige man
- Suriname: Ministerposten, het wordt tijd dat de lat hoger ligt
- EBS ontslaat bondsvoorzitter Marciano Hellings op staande voet
- Studie: Gevallen van leverkanker kunnen tegen 2050 bijna verdubbelen
- Twee leden elite-eenheid KST aangehouden in spraakmakende zaak Sunparklaan
- Aanklacht Van den Bergh tegen accountant Braster ongegrond
- Minister Ramsaran belooft militairen waardering en versterking
- Gewapende diefstal bij GOw2: daders slaan toe en vluchten op bromfiets
- Korpschef aan minister Monorath: Politie kan het niet alleen
- Bewolkt met kans op wat regen
- VN: Honger daalt, maar risico’s blijven groot
- Column: Geen gezichtsverlies, maar gezichtsherstel
- Minister Monorath: Politie kan met tekorten niet optimaal functioneren
Eergisteren
- Onze zingende Oma Sanna wordt 100 jaar!
- Vier Surinaamse studenten behalen artsendiploma in Cuba
- Bootsman 'Tyson' verdronken bij ongeluk nabij Balingsoela
- Caribische landen willen handel met Afrika fors uitbreiden
- Gezin verliest woning en inboedel bij felle brand
- Minister Tsang: Openbaar Ministerie mag veel werk verwachten
- NMA: Geen goedkeuring goudverwerkingsbedrijf Commissaris Weytinghweg
- Acht nieuwe leden toegelaten tot De Nationale Assemblee
- Stichting 8 December: Stop het zwartmaken van het Korps
- Deviezencommissie weigert vergunning Gold Grams NV
- VSB moedigt deelname aan Guyane Excellence 2025 aan
- Buurtbewoners verzetten zich tegen goudverwerkingsbedrijf in woonwijk
- Zelfde weerbeeld, veel zon maar ook onweersbuien
- Kritiek hoort erbij – het Korps moet tegen een stootje kunnen
- VS en EU bereiken handelsakkoord: 15% importheffing voorkomt grote handelsoorlog
- Column: Gij zult niet… of toch wel?
- Minister Misiekaba belooft actie na zorgwekkende signalen PCS