Het vertrouwen in de Surinaamse politiek wordt ondermijnd doordat ministersposten vaak worden toegekend op basis van partijbelangen in plaats van deskundigheid; een minister moet dus niet alleen weten wat moet gebeuren, maar ook de vaardigheid en ervaring hebben om het beleid daadwerkelijk te voeren.

De nieuwe president mevrouw Simons-Geerlings, ondanks haar belofte (‘w’o kenki a systeem’), om politiek en bestuurssystemen te hervormen lijkt deze belofte vooralsnog niet waar te maken. Het is mogelijk dat ze zich, goedbedoeld maar ondoordacht, door haar adviseurs blindelings op de verkeerde 'a njun pasi' heeft laten leiden. Bij elke kabinetsformatie keren dezelfde fundamentele vragen terug: waarom wordt iemand benoemd tot minister, en beschikt die persoon wel over de juiste kwalificaties? Dit wijst op een terugkerend patroon van politieke benoemingen dat weinig met vakbekwaamheid te maken heeft.

Er is dringend behoefte aan een transparanter en professioneler selectieproces, gericht op deskundigheid, leiderschap en integriteit. Ministersposten moeten inhoudelijke functies zijn, geen politieke beloningen. Alleen dan kan het vertrouwen in de politiek worden hersteld en effectief beleid worden gevoerd op essentiële terreinen zoals corruptiebestrijding en economische stabiliteit.

Belofte nieuwe president versus realiteit
De beloofde bestuursvernieuwing van de president blijft vooralsnog uit. Ondanks de slogan 'w’o kenki a systeem' is er weinig veranderd: het aantal ministeries is nagenoeg gelijk, er is geen efficiëntieslag en de selectie van ministers mist transparantie en duidelijke professionele criteria. Kandidaten met een discutabel verleden keren terug, terwijl CV’s niet openbaar zijn gemaakt. Politieke motieven lijken te prevaleren boven inhoudelijke geschiktheid. De kloof tussen belofte en werkelijkheid groeit, en dat ondermijnt het vertrouwen van het volk.

Juiste criteria ministeriële benoemingen
Bij het benoemen van ministers moet deskundigheid vooropstaan. Ministers dragen grote verantwoordelijken en hun beslissingen hebben directe en vaak langdurige gevolgen voor het leven van burgers. Een veelgemaakte fout is dat er geen duidelijke koppeling wordt gelegd tussen de ministeriële taakstellingen en de nationale ontwikkelingsvisie, zoals vastgelegd in een Roadmap.

Vijf essentiële selectiecriteria voor ministers:
1. Vakinhoudelijke expertise: Kennis boven loyaliteit
Kennis en ervaring in het betreffende beleidsterrein zijn cruciaal voor effectieve besluitvorming. Gebrek aan affiniteit met het vakgebied schaadt de geloofwaardigheid.

2. Leiderschapskwaliteiten: Leiderschap is meer dan managen
Een minister moet beschikken over leiderschap, strategisch inzicht en stressbestendigheid om een groot ministerie aan te sturen. In crisissituaties zijn kalmte en doortastend handelen essentieel, ook bij het nemen van impopulaire beslissingen.

3. Integriteit en betrouwbaarheid: Integriteit is niet onderhandelbaar.
Een onbesproken reputatie en transparant handelen zijn essentieel voor het vertrouwen in de politiek.

4. Samenwerking en loyaliteit: Teamspelers, geen solisten
Hoewel ministers afkomstig zijn uit verschillende politieke partijen, moeten zij samenwerken als één team. Een minister die voortdurend afwijkt van afgesproken beleid ondermijnt de kracht van het kabinet.

5. Communicatieve vaardigheden: Zeg wat je doet, en doe wat je zegt.
Heldere communicatie helpt burgers begrijpen welke keuzes gemaakt worden en waarom.

Roadmap 2050, regeerprogramma en ministerposten
Suriname staat opnieuw voor de uitdaging om te beginnen vanuit een achterstandspositie. De omvang van deze achterstand wordt geleidelijk duidelijk tijdens de machtsoverdracht en met het blootleggen van 'lijken uit de kast'.

De wederopbouw vergt geduld en doorzettingsvermogen, terwijl het volk opnieuw moet wachten op zichtbare veranderingen - wachten is op 'het busje komt zo'.

Ik pleit voor een vooruitblik op een concrete Roadmap en een bijpassend team van 10 ministers als een échte invulling van de beloofde 'w’o kenki a systeem in a njun pasi'. Tegelijkertijd benadruk ik dat de uitvoering van deze plannen afhankelijk is van beschikbare financiering. Dat is een grote uitdaging waar de nieuwe regering actief op moet voorsorteren.

Geen woorden maar daden
Voor het realiseren van genoemde ambities zijn financiële middelen, concrete plannen en bekwame mensen onmisbaar. Succes vereist daarnaast samenwerking op basis van integriteit, transparantie en professionaliteit. De nieuwe regering moet daadkracht tonen en helder communiceren. Omdat de expertise deels al aanwezig is, kunnen sommige maatregelen direct van start gaan. Duidelijke communicatie en zichtbaar optreden vergroten het draagvlak en versterken de saamhorigheid in de samenleving.

Ministersposten vereisen vakmensen, geen politieke benoemingen. Er is werkelijk sprake van 'w’o kenki a systeem' als het kabinet Simons-Geerlings terstond met daadkracht het aantal ministeries reduceert met het oog op deskundigheid en efficiency.

Een sterk kabinet vereist capabele en integere ministers met visie, deskundigheid en leiderschap. Het is aan de politieke partijen, media en opiniemakers om de lat hoger te (laten) leggen. Benoemingen van ministers moeten niet het eindpunt van politieke onderhandelingen zijn, maar het begin van goed en verantwoordelijk bestuur.

T. Sansaar