De positieve ontwikkelingen van het Extended Fund Facility programma dat met steun van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) wordt uitgevoerd, zijn nu langzaam zichtbaar in de recente macro-economische statistieken. Dit zegt adviseur van de Executive Director voor Suriname in de Executive
Board van het IMF, Karel Eckhorst, in gesprek met
Starnieuws. Positief is dat er hopelijk een beter balans komt in de uitvoering van het begrotingsbeleid van de overheid. Het sociaal programma heeft nog veel ruimte voor verbeteringen. De nationale productie moet toenemen. De inflatie is aan het terugdringen van 60% naar ongeveer 40% dit jaar. De positie van de Centrale Bank van Suriname (CBvS) is verder versterkt. Er zijn nog uitdagingen die verder aangepakt moeten worden.
Eckhorst staat stil bij dat de maatregelen hun tol eisen op het besteedbare inkomen van minder sterke groepen in de samenleving. Bij elke maatregel moet een versterking plaatsvinden in sociale en/of fiscale sfeer. De inkomsten van de werkenden moeten ook toenemen. Er is een stap in de positieve richting gezet om belastingmaatregelen te nemen. De belastingvrije som wordt verhoogd van SRD 7.500 naar SRD 9.000, terwijl de belastingschijven verruimd worden per 1 januari. Op de begroting komt er meer financiële armslag voor lonen en salarissen van werkers die daadwerkelijk elke dag productiviteit tonen. De 'spookambtenaren' moeten worden teruggedrongen. Daartoe is er een registratie geweest door het ministerie van Binnenlandse Zaken. Begonnen moet worden met inhouden van salarissen van mensen die 'spookambtenaren' zijn.
Met de institutionele versterking gaat het de goede kant op, merkt Eckhorst op. De CBvS is in staat de banken beter te monitoren. De zwakheden die zijn ontdekt, worden aangepakt. Ook wordt gekeken naar de positie van de banken die zwak zijn of gevoelig te boek staan. Nagegaan wordt hoe de banken zullen worden geherkapitaliseerd. Dit geldt ook voor de CBvS die verder onafhankelijk gemaakt wordt van het ministerie van Financiën en Planning. Het Staatsbesluit om vermogens en inkomens van hoge gezagsdragers vast te leggen, is in uitvoering. De anti money laundering en terrorisme financiering wordt eveneens aangepakt. Suriname loopt geen gevaar meer om op de zwarte lijst te worden geplaatst door de Financial Action Task Force. De eisen waaraan het land moet voldoen kwamen ook overeen met die van IMF.
Het inkomstenbeleid van de overheid moet versneld verbeteren. Er moet volgens Eckhorst veel meer gebeuren om de inkomsten van de overheid te vergroten. Alleen op die manier zal gezorgd worden voor een sluitende begroting. Daarmee zal de druk op de wisselkoers - die ruim zes maanden stabiel is - ook verminderen. De offers zijn aanzienlijk. Ook het IMF onderkent dat. "Daarom wordt meer flexibiliteit ingebouwd en kan de begrotingsconsolidatie op een geleidelijke, evenwichtig verspreide manier verder plaatsvinden de komende pakweg 15 maanden", merkt Eckhorst op.
Er is ook een goede voortgang in de herschikking van schulden. De onderhandelingen over de Oppenheimer schulden zijn afgerond. De druk om de schulden op korte termijn af te lossen is aanzienlijk afgenomen, terwijl met de China Eximbank, de grootse bilaterale schuldeiser, zijn de onderhandelingen bijna afgerond.
In 2024 wordt het laatste jaar van de verkiezingen ingestapt. Eckhorst hoopt dat een balanceerde uitvoering wordt gegeven aan de begroting 2024. Het IMF-programma was voor 36 maanden. Er zijn nog 12 maanden te gaan. De regering heeft gevraagd om een verlenging van een kwartaal in 2025. Getracht wordt om een jaar waarin het programma stil lag wat in te halen en een extra verlenging geeft meer ruimte voor uitvoeren van maatregelen.
In de laatste maanden van het programma zal niet US$ 53 miljoen (zoals de vier tranches tot nu toe) maar US$ 63 miljoen beschikbaar komen. De US$ 63 miljoen aan het eind is een uitbreiding van het totaal financieringspakket, na discussies met de autoriteiten. Er komt dan meer financiering los met een kwartaal erbij. Van de US$ 53 miljoen is ongeveer US$ 33 miljoen voor begrotingssteun en US$ 20 miljoen voor betalingsbalanssteun.
De vooruitzichten zijn positief concludeert Eckhorst, maar discipline en gebalanceerd beleid is nodig, waarbij er meer productie moet zijn, want alleen dan zal de economie verder groeien. Het is geen automatisme om herstel en groei naar de samenleving te brengen. "Daarvoor zal beleid gemaakt moeten worden. Een gebalanceerd herverdelingsbeleid van inkomen".