Swami Girdhari, secretaris van de VES.
De trend van de inflatie is niet dalend. Het is zorgwekkend dat er zelfs een lichte stijging is in 2023 naar 56.6%. In 2020 was de inflatie afgerond 61%, in 2021 ruim 60% en in 2022 afgerond 55%. "De afgelopen drie jaren is de gecumuleerde inflatie ongeveer 399%. Indien deze trend van de lichte stijging doorgaat dan zullen we een gecumuleerde inflatie van ongeveer 622% hebben eind van 2023 over de afgelopen 4 jaren. Dit baart de Vereniging van Economisten in Suriname (VES) enorm veel zorgen, omdat de verarming van de samenleving voortgaat", zegt secretaris Swami Girdhari in een vraaggesprek met Starnieuws.

Met de aanpassing van de btw, ook op brandstof (van 5 naar 10%), zal volgens Girdhari een prijzengolf komen. "Het inflatoire effect van de aanpassingen moeten we per product beschouwen. Verhoging van de brandstof heeft een effect op de stijging van de inflatie. Brandstof gaat met 5% de lucht in en de overige producten zullen met een fractie stijgen, omdat brandstof/transportkosten een component is in diverse producten. Dit heeft niets te maken met de internationale brandstofprijs, maar een door de regering bewust gecreëerde inflatie. Uit laksheid om het ergens anders uit de economie te halen, kiest de regering voor de gemakkelijke weg en pakt ze de financiële middelen direct bij de consument. Het zou juist in deze moeilijke tijd een gebaar naar de samenleving zijn om de btw op brandstof niet te verhogen", stelt Girdhari.

De inflatie was voor 2023 door het Internationaal Monetair Fonds (IMF) geraamd op 31% en de Centrale Bank van Suriname had een paar weken terug aangegeven dat het rond de 40% zou uitvallen. "Kijken we naar de cijfers van het Algemeen Bureau voor de Statistiek, dan zal de inflatie rond de 50% uitkomen. Het is echter niet verwachtbaar dat de lonen dit jaar met 50% zullen stijgen. Dit  betekent wederom een verdere daling van de koopkracht en een toename van de armoede."

De regering moet nog met de vakbonden om de tafel zitten over de verdere aanpassing van de lonen. "De afgelopen drie jaren zien we dat de looncorrectie de inflatie niet heeft kunnen bijbenen. Het wordt een grote uitdaging voor de regering aangezien de eerder genoemde koopkracht verslechtering ook in 2023 niet gecompenseerd zal worden bij de loontrekkers bij de overheid en ook niet in het bedrijfsleven. We zien dat de regering tracht de ambtenaren te compenseren, maar de mensen werkzaam in de private sector en zeker het MKB hebben de rek niet voor looncorrectie", benadrukt de VES-secretaris.

Voor dit jaar zijn de geplande verhogingen van water en stroom gematigd, antwoordt Girdhari op een vraag. Voor elektriciteit zal dit onvoldoende zijn om per eind 2024, conform afspraak met het IMF kostendekkend te zijn. De verwachting is dat in het komende jaar er nog drastische stoomverhogingen zullen moeten worden doorgevoerd.

Inflatie bestaat uit externe factoren en interne factoren (bijvoorbeeld kostprijsverhogende belastingen). Internationale factoren zijn moeilijk te voorspellen. Op nationaal niveau moeten er in de 2e helft van het jaar nog een aantal zaken worden gedaan. De verwachting is dat de inflatie niet naar een acceptabel niveau zal dalen, stelt Girdhari. "Op zich is de stabiele wisselkoers van de afgelopen 3-4 maanden positief, maar bij lokale hoge inflatie wordt de lokale productie relatief onaantrekkelijk en kan het moeilijk concurreren met importproducten uit het buitenland. De voortgaande hoge inflatie heeft dus een negatief effect op onze lokale productie."

De regering is al jaren erop gewezen om het subsidiebeleid drastisch te wijzigen, benadrukt Girdhari. "We moeten subjecten uitzoeken die ondersteund moeten worden en niet objecten. Zwakke huishoudens (subjecten) dienen ondersteund te worden en niet producten (objecten)."