Prof. dr. Wang Yiwei, directeur van het Instituut voor Internationale Zaken van China.
Van de diepe onderzeeër tot het maanoppervlak, van razendsnelle treinen tot indrukwekkende bruggen: China laat zien wat mogelijk is als een natie vooruitkijkt en samenwerkt. Tegelijkertijd staat het land dit jaar stil bij een zwaarmoedig verleden. 80 jaar geleden werd de Japanse agressie verslagen, een overwinning die het Chinese volk diep heeft gevormd. Drie evenementen in Beijing verbinden verleden, heden en toekomst en illustreren de kracht en vastberadenheid van een volk dat zich steeds opnieuw weet te herpakken.

Een straaljager besturen, 10 kilometer diep onder een onderzeeër, in luttele seconden de ruimte in om vervolgens te landen op de maan. Hightech en wetenschap: de droom van China. In sneltreinvaart door de provincies, dwars door de Yangtze-rivier, over bruggen en spoorwegen, toont zich de infrastructurele kracht van China. De zintuigen kunnen de snelle industriële opkomst, technologische vooruitgang en economische groei bijna niet bevatten.


China haalt alles uit de kast om op 3 september de overwinning op Japan 80 jaar geleden te herdenken. Geen enkele inspanning wordt gespaard om de slag die het Chinese volk de Japanse agressie toebracht in woord en daad te vieren.

De Japanse invasie begon in 1931 met de bezetting van Mantsjoerije, gevolgd door een grootschalige aanval op het Chinese vasteland in 1937. Dit leidde tot de Tweede Chinees-Japanse Oorlog, onderdeel van de bredere Tweede Wereldoorlog. Tijdens deze periode pleegden Japanse troepen talrijke oorlogsmisdaden, waaronder het beruchte Bloedbad van Nanjing in 1937, waarbij honderdduizenden burgers en krijgsgevangenen werden gedood.

"De oorlog kostte 75 miljoen Chinezen het leven," vertelt prof. dr. Wang Yiwei, directeur van het Instituut voor Internationale Zaken van China. Dat was ongeveer een kwart van de 400 miljoen inwoners die het land toen telde. In zijn presentatie The Global Significance of the Chinese People's War of Resistance Against Japanese Aggression geeft hij een indringende kijk op de offers van het Chinese volk tijdens de veertien jaar durende oorlog.

De herdenking is niet zonder controverse. In december 2013 bezocht de Japanse premier Shinzo Abe de Yasukuni-schrijn in Tokio, een omstreden tempel die ook oorlogsmisdadigers eert. Dit bezoek leidde tot verontwaardiging in China en Zuid-Korea, die het zagen als een gebrek aan berouw voor het verleden.

Tassen van het recycling project.

Wang benadrukt herhaaldelijk dat China niet anti-Japan is, maar duidelijk is dat de Japanse agressie diepe wonden heeft geslagen die na 80 jaar nog niet zijn geheeld. Het volk speelt een centrale rol in China en dat weeft zich als een rode draad door zijn presentatie. Het was een volksoorlog, een gezamenlijke volksinspanning en een volksoverwinning. De offers van het volk en de collectieve inzet bij de opbouw van het moderne China worden met grote waardering erkend.

Met trots wordt ook benadrukt dat China het allemaal op eigen kracht heeft gerealiseerd. Het volk bracht immense offers en is als een feniks verrezen uit het as. Het heeft de Dream of China waargemaakt.

De parade tijdens de festiviteiten is een showcase van China’s militaire en economische macht. Alle artillerie, lucht-, land- en zee-inzet is van Chinese makelij. China is op alle vlakken onafhankelijk: niet economisch, niet technisch en niet industrieel afhankelijk van welk ander land dan ook. Het land – 430 keer groter dan Suriname – opende na de oorlog zijn markt, stimuleerde buitenlandse investeringen en legde de focus op productie en export. Gedreven door kapitaalinvesteringen, productiviteitsstijgingen en de verschuiving van agrarische naar industriële sectoren, groeide China uit tot een toonaangevende economie.

"We willen geen herhaling van het leed van gisteren," zegt Wang tegen een internationale groep journalisten uit 95 landen, bijeen in Beijing voor het 2025 China International Press Communication Centre Media Exchange Programme. "We willen respect."

2025 Artistic Documentary for a Better China geeft indrukken van hoe het volk op alle fronten werkt aan een beter leven en een betere omgeving. Mensen krijgen de kans projecten in te dienen, klein of groot. Of het nu gaat om een oude fietsenstalling die wordt omgebouwd tot een ruimte voor groenten- of bloemenkweek, of een recyclingproject van plastic afval tot handtassen – voor alle behoeften en inzichten van burgers is er oog en oor. De vele projectvoorstellen vullen een hele zaal en worden visueel tentoongesteld. Ook uitgevoerde projecten krijgen een plek in de hal.

Het museum van de Communistische Partij van China. 

De gedrevenheid van het Chinese volk krijgt meer inhoud bij een bezoek aan het Museum van de Communistische Partij. In een tentoonstelling verspreid over vier verdiepingen van het imposante gebouw wordt de geschiedenis en impact van de oorlog op China verteld. 'De oorlog die de wereld veranderde.' De ontberingen van het volk, de veerkracht, de productie van de eerste Chinese truck, de oprichting van de Communistische Partij, de vestiging van China op 1 oktober 1949, het toetreden tot de Verenigde Naties en de opkomst tot een van de twee grootste economieën ter wereld.

De eerste truck van Chinese makelij.

De Japanse agressie tijdens de Tweede Wereldoorlog, van 1931 tot 1945, was een van de meest ingrijpende periodes in de Chinese geschiedenis.

Het eerste moderne personenvoertuig dat China heeft geproduceerd.

Deze 80e herdenking is niet alleen een eerbetoon aan het verleden, maar ook een viering van een natie die zichzelf keer op keer uit het stof heeft omhooggetrokken. Terwijl diplomatieke spanningen voortduren, straalt China met deze evenementen een zelfbewustzijn uit dat stevig geworteld is in de geschiedenis en gericht op een toekomst vol mogelijkheden.

Indra Toelsie