Verkiezingen in Suriname zijn cruciaal voor onze democratie, de politieke ontwikkelingen én voor de toekomst van ons land. Het is van essentieel belang dat tijdens de verkiezingscampagnes politieke partijen geen beloften doen, met concrete ontwikkelingsdoelen komen en transparant zijn over de huidige economische situatie, inclusief de hoge staatsschuld.

Verkiezingsdebatten
Kandidaten moeten tijdens open en eerlijke verkiezingsdebatten duidelijk maken hoe ze van plan zijn de staatsschuld te beheersen. Ze moeten tegelijkertijd toelichten welke financiële middelen beschikbaar zijn, wat de mogelijke economische impact is en welke beperkingen er bestaan. Dit kan leiden tot politieke discussies die gebaseerd zijn op haalbare en praktische oplossingen, in plaats van utopische verhalen over Dubai, trams en treinen.

Ik pleit ervoor om inkomsten uit Oil & Gas niet mee te nemen in deze discussies. Dit zal voorkomen dat er te optimistische verwachtingen ontstaan, ervoor zorgt dat beleid en plannen niet uitsluitend gericht zijn op toekomstige kansen die nog onzeker zijn.

Terugblik op verkiezingsjaar 2020
Het staat in mijn geheugen gegrift hoe de sfeer vlak voor de verkiezingen van 2020 was. Verkiezingen zijn vaak een moment waarop emoties hoog oplaaien en waarop de bevolking wordt aangemoedigd om allerlei stemstrategieën te hanteren. Zo werd het volk overspoeld met slogans als 'stem slim', 'geef ons nog 5', 'wo set' en'. De situatie in vorige regeringsperioden van NDP (tot 2020) heeft geleid dat belangrijke thema's aan de orde werden gesteld zoals:

Verzwakte Instituten
Het niet volgens de wet functioneren van controlemechanismen, zoals de rechterlijke macht of het parlement, zal leiden tot een afname van de effectiviteit van checks & balances met alle gevolgen van dien (o.a. machtsmisbruik, politieke- en economische instabiliteit).

Slecht Openbaarheid van Bestuur
Als informatie over overheidsbeslissingen t.a.v. beleid en uitvoering niet toegankelijk is voor het publiek, dan zal dit leiden tot wantrouwen en een afname van maatschappelijke betrokkenheid. Het gebrek aan openheid/transparantie maakt het makkelijker voor corruptie om te floreren.

Anticorruptiewetgeving
Bij niet handhaving van deze wet- en regelgeving of wanneer er een gebrek is aan politieke wil om corruptie aan te pakken, blijft de weg open voor misbruik van macht en middelen.

Friends & Family
Politiek nepotisme, waarbij familieleden en vrienden van politieke leiders/bestuurders onvoorwaardelijk worden bevoordeeld ondermijnt de integriteit van de overheid.

Niet haalbaar Sociaalplan/contract
Als de overheid faalt in haar plichten, zoals waarborgen van rechtvaardigheid en beschermen van burgerrechten, dan zal dit hoogstwaarschijnlijk leiden tot maatschappelijke onvrede/onrust en desillusie.

Het is beschamend om te constateren dat falende politici niet onherroepelijk plaats maken voor nieuwelingen en/of van overheidswege direct worden aangepakt.

Verkiezingsjaar 2025
Een land besturen is geen ‘poptjie patu’ spelen waar je spelenderwijs leert om ‘een njang' te maken. Lukt het niet om zelfs een lucifer aan te steken, dan krijg je de kans om het nogmaals te proberen. Voor ons land zal het anders moeten! Het begint bij de selectie van rechtmatige, competente en integere bestuurders/leiders, én het strikt naleven van onze Grondwet.

Mijns inziens ligt de juiste werking van de democratie niet alleen bij regeringsfunctionarissen en onze politici zelf, maar ook bij alle burgers om actief deel te nemen aan het democratisch proces, kritisch te blijven en hun stem te laten horen. Het is uitermate belangrijk dat zowel burgers als overheid zich inzetten voor de bescherming van de Grondwet en de waarden die deze vertegenwoordigen voor Suriname.
 
Toekomstige bestuurders
De verwachting voor de juiste welvaarts- en welzijnsontwikkeling zal zijn dat Suriname geleid wordt door ervaren vakspecialisten/deskundigen, die in staat zijn om (ethische) waarden en normen te respecteren en bevorderen. Dit vereist inzicht in complexe nationale vraagstukken, empathie voor de bevolking, en effectieve aanpak van beleid en uitvoering.

De kiezers
Het is belangrijk dat kiezers goed geïnformeerd worden over de standpunten van politieke partijen en dat zij de ruimte krijgen om kritische vragen te stellen. Hoe beter mensen begrijpen hoe politiek werkt, wat de gevolgen zijn van hun stem, en welke waarden en normen bepalend zijn, hoe waarschijnlijker het is dat ze de juiste keuze (in het stemhokje) maken in het belang van land en volk.

Tot slot
Dat politici die falen in hun verantwoordelijkheden en desondanks blijven proberen aan de macht te komen, wijst op gebrek aan verantwoordelijkheidsbesef/transparantie. Ze zouden daarop direct moeten worden afgerekend.

Kiezers zouden politieke partijen allereerst moeten beoordelen naar hoe zij in het verleden zijn omgegaan met kwesties rondom wet- en regelgeving en ethisch gedrag.

Het stimuleren van etnische verschillen en racistische uitspraken belemmeren de eenheidsgedachte en (lands) ontwikkeling. Iedereen die dit onethisch gedrag vertoont moet direct ter verantwoording worden geroepen.


T. Sansaar