Cuba voert druk op particuliere bedrijfsleven op

Cuba scherpt de regelgeving voor jonge particuliere bedrijven aan, beperkt de winsten en versterkt het toezicht, terwijl de regering worstelt met de beste manier om snelgroeiende particuliere ondernemingen in het door de communisten geleide land te beheren.

De Cubaanse autoriteiten hebben twee jaar geleden een verbod op particuliere bedrijven opgeheven, dat van kracht was sinds het begin van de revolutie van voormalig leider Fidel Castro in 1959, maar de regering zegt nu dat sommige van die bedrijven uit de hand zijn gelopen, wat heeft bijgedragen aan het sneeuwbaleffect van de inflatie en de economische crisis.

De Cubaanse Raad van Ministers, het hoogste bestuursorgaan op het eiland, hield deze week een 'buitengewone' zitting waarin zes decreten werden voorgesteld die bedoeld waren om 'orde te brengen' in de groeiende particuliere sector van het land, zo meldden staatsmedia woensdag laat.

Eén van deze voorstellen zal een nieuw 'nationaal instituut' creëren dat toezicht moet houden op niet-staatsbedrijven, aldus het rapport in de Cubaanse krant Granma.

"Dit is geenszins een kruistocht tegen kleine bedrijven", zei premier Manuel Marrero. "Dit gaat niet over nieuwe verboden of een stap achteruit doen, dit gaat over regulering."

Een golf van nieuwe regelgeving en handhavingsmaatregelen duidt echter op groeiende spanningen tussen particuliere bedrijven en staatsbedrijven die lange tijd monopolies in de hele economie hebben gehad.

Eerder deze week heeft het ministerie van Financiën en Prijzen een maximum gesteld aan de prijzen van zes belangrijke goederen die door particuliere bedrijven worden geïmporteerd – kip, plantaardige olie, melkpoeder, wasmiddel, pasta en worst – in een poging de stijgende inflatie te vertragen.

In een regeringsresolutie die maandag werd uitgevaardigd, werd de winst op deze goederen ook beperkt tot 30 procent, een maatregel die volgens ambtenaren noodzakelijk was om de prijzen onder controle te houden, maar die volgens sommige externe economen ertoe zou kunnen leiden dat bedrijven die niet tevreden zijn met dergelijke limieten, zouden stoppen met de verkoop van die producten.

De autoriteiten voerden woensdag 1.079 inspecties ter plaatse uit in het hele land om de nieuwe plafonds af te dwingen, en zeiden dat 393 bedrijven, oftewel 36%, de regelgeving overtraden.

De belastingautoriteiten zeiden afzonderlijk dat ze 15 particuliere bedrijven hadden gesloten wegens boekhoudkundige onregelmatigheden en dat ze nog eens 600 bedrijven hadden geïdentificeerd die verdacht werden van 'mogelijke belastingontduiking'.

Het particuliere bedrijfsleven is de afgelopen twee jaar enorm gegroeid in Cuba, met meer dan 11.000 bedrijven die nu voedsel en huishoudelijke producten verkopen en bouw- en toeristische diensten leveren.

Dergelijke bedrijven zijn voor sommigen een reddingslijn gebleken, omdat overheidsrantsoenen en gesubsidieerde goederen schaars zijn geworden, hoewel hoge prijzen maken dat deze voor de meeste Cubanen buiten bereik zijn.

De economie van het eiland is zwaar getroffen door factoren als de pandemie, Amerikaanse sancties en een inefficiënt, door de staat gedomineerd model dat wordt geplaagd door bureaucratie en corruptie.