Geschiedenisles in het jaar 2023
In 1980 pleegde Bouterse c.s. een militaire staatsgreep, waarbij grondwet en rechtstaat om zeep werden geholpen. Hij was alleenheerser die over leven en dood besliste tot 1987, toen de democratie werd hersteld. In december 1982 werden onder zijn leiding vijftien weerloze mannen zonder vorm van proces vermoord. Het waren toen de ergste mensenrechtenschendingen sinds de slavernijperiode. De rechtsstaat bleef na 1987 mank lopen, omdat Bouterse achter de schermen de machtigste man bleef.
Bouterse ging de politiek in en smeedde als eerste Surinaamse leider de meest multi-etnische partij samen. Hij was een charismatische, populaire man, die goed omging met iedereen.
In 2010 werd hij president van Suriname, ook bijzonder omdat hij bij verstek was veroordeeld voor drugshandel en bovendien werd verdacht van meervoudige moord. Hij drukte in 2012 een ‘zelfamnestiewet’ door om aan vervolging te ontsnappen, maar deze politieke inmenging in een lopend proces, werd later ongrondwettelijk verklaard. Iedereen die voor die wet stemde, verloor een beetje van zijn of haar integriteit. In 2016 beval Bouterse de Procureur Generaal om het moordproces stop te zetten. De PG weigerde.
Bouterse deed schouderophalend over het moordproces, maar hij was geen gedachteloos handelende man. Hij handelde - volgens vriend en vijand - als een schaakspeler: kalm, bewust en weloverwogen. In de loop van het proces ontpopte hij zich tot een vaderfiguur, vrolijk en zachtmoedig, geliefd bij de jeugd die blind was voor zijn andere kant. Zijn grootste bondgenoot was de laagopgeleide arme massa. Hij gaf graag geld aan de armen. Aan het eind van zijn decennium als president was Suriname vrijwel failliet.
Tijdens het decemberstrafproces waren er twee strijdige verhalen. Bouterse probeerde het verhaal om te buigen naar kolonialisme en gaf Nederland de schuld. Zijn volgelingen meenden dat elk leed telde, dat het decemberstrafproces zou moeten gaan over al het onrecht in Suriname; de hele geschiedenis hoorde in de beklaagdenbank. De moordzaak werd zo algemeen gemaakt dat er niets bijzonders meer aan was, alleen het algemene, waaraan iedereen schuldig was. De gedachte was: Bouterse had niet anders kunnen handelen dan hij deed, hij was onschuldig.
Maar de rechters lieten zich niet afleiden door dat rookgordijn. Ze keken alleen naar het delict waar het om draaide: de Decembermoorden, die vanuit elke denkbare hoek waren bekeken. Alleen dat en de wet telden. Het ging over de daden van Bouterse, niet over kolonialisme. Kolonialisme had de mannen niet vermoord. De meningen op straat interesseerden de rechters niet.
Het feitenrelaas van de aanklager was vol verschrikkingen. De vijftien mannen - van wie de meesten een prominente positie in het maatschappelijke leven hadden - werden midden in de nacht op brute wijze uit hun bed gelicht, moesten zich uitkleden tot op hun onderbroek, werden opgesloten in het Fort, en vervolgens zwaar mishandeld en aan flarden geschoten. Totale willekeur. De man die hiervoor verantwoordelijk werd gehouden, zag er niet uit als een koude moordenaar, maar als een gewoon mens. Het was niet voor iedereen gemakkelijk om zich hiermee te verzoenen.
Twee dagen na het vonnis vroeg Bouterse uitstel van executie, omdat hij een gratieverzoek wilde indienen bij de president. Hoe deze geschiedenis verder afliep, bespreken we in de volgende les. De vraag was zeker: wat zijn zeer goede redenen om wel of geen gratie te verlenen?
Hoe het ook zij, 43 jaar na de staatsgreep stond de rechtsstaat weer stevig op Surinaamse bodem. De vijftien vermoorde mannen waren eindelijk begrepen, hun stem was gehoord, dankzij competente nabestaanden en advocaten en moedige aanklagers en rechters, die een einde maakten aan de straffeloosheid.
Vandaag
-
14:51
Kustafslag bedreigt Chileense stranden
-
12:46
Suriname Import-Export Gids nu digitaal beschikbaar
-
10:51
Anno 2025 mogen we desinformatie niet meer accepteren in Suriname
-
08:49
Vakbondsleider Hellings stapt naar Arbeidsinspectie na ontslag door EBS
-
06:44
Zware aardbeving treft Russische regio Kamtsjatka: tsunamiwaarschuwingen tot in Hawaï en Japan
-
04:55
Veel bewolking met kans op wat regen
-
02:57
VK dreigt Palestina in september te erkennen als Israël geen humanitaire actie onderneemt
-
00:59
Column: Twee scheve schaatsen
-
00:01
NPS-fractie stelt deel bezoldiging beschikbaar voor sociale projecten
Gisteren
- OM: Laat u niet gebruiken voor drugstransport via pakketten
- Twee verdachten aangehouden voor brute overval op 91-jarige man
- Suriname: Ministerposten, het wordt tijd dat de lat hoger ligt
- EBS ontslaat bondsvoorzitter Marciano Hellings op staande voet
- Studie: Gevallen van leverkanker kunnen tegen 2050 bijna verdubbelen
- Twee leden elite-eenheid KST aangehouden in spraakmakende zaak Sunparklaan
- Aanklacht Van den Bergh tegen accountant Braster ongegrond
- Minister Ramsaran belooft militairen waardering en versterking
- Gewapende diefstal bij GOw2: daders slaan toe en vluchten op bromfiets
- Korpschef aan minister Monorath: Politie kan het niet alleen
- Bewolkt met kans op wat regen
- VN: Honger daalt, maar risico’s blijven groot
- Column: Geen gezichtsverlies, maar gezichtsherstel
- Minister Monorath: Politie kan met tekorten niet optimaal functioneren
Eergisteren
- Onze zingende Oma Sanna wordt 100 jaar!
- Vier Surinaamse studenten behalen artsendiploma in Cuba
- Bootsman 'Tyson' verdronken bij ongeluk nabij Balingsoela
- Caribische landen willen handel met Afrika fors uitbreiden
- Gezin verliest woning en inboedel bij felle brand
- Minister Tsang: Openbaar Ministerie mag veel werk verwachten
- NMA: Geen goedkeuring goudverwerkingsbedrijf Commissaris Weytinghweg
- Acht nieuwe leden toegelaten tot De Nationale Assemblee
- Stichting 8 December: Stop het zwartmaken van het Korps
- Deviezencommissie weigert vergunning Gold Grams NV
- VSB moedigt deelname aan Guyane Excellence 2025 aan
- Buurtbewoners verzetten zich tegen goudverwerkingsbedrijf in woonwijk
- Zelfde weerbeeld, veel zon maar ook onweersbuien
- Kritiek hoort erbij – het Korps moet tegen een stootje kunnen
- VS en EU bereiken handelsakkoord: 15% importheffing voorkomt grote handelsoorlog
- Column: Gij zult niet… of toch wel?
- Minister Misiekaba belooft actie na zorgwekkende signalen PCS