Milten Lasoe, een bewoner die al 10 jaren in het inheems dorp Wit Santi in Suriname woont, is getuige van deze gevolgen. De productie van ananas, cassave en andere gewassen is minder geworden. Hij vertelt dat het heel heet is geworden, met als gevolg dat het savannezand zoveel hitte vasthoudt dat er niet veel geplant kan worden. “Maar enkele gewassen zoals cassave en andere aardvruchten overleven het. Ik heb geprobeerd, maar ik heb gezien dat ze niet uitkomen. Vooral in de droge tijd lukt planten niet”, zegt Lasoe.

In een poging om de veerkracht van de inheemse gemeenschap van Wit Santi tegen de gevolgen van klimaatverandering te versterken, heeft het 'Building Climate Resilient Indigenous Communities' project onlangs een belangrijke mijlpaal bereikt. Maar liefst 5% van de 450 gezinnen in het dorp zijn op 29 september tot en met 1 oktober 2023 getraind in de toepassing van landbouwmethodes die bestendig zijn tegen klimaatverandering. Elk gezin werd vertegenwoordigd door één persoon. Tijdens dit project hebben de participanten geleerd hoe een plantenbak te maken die bestendig is tegen de effecten van klimaatverandering en hoe hierin te planten.

Projectcoördinator Nuravni Sallons, vertelt dat zij het initiatief nam nadat de Aurae Opus Foundation in december 2022 een klimaatonderzoek heeft gedaan in Wit Santi. Hieruit blijkt dat verschillende huishoudens te kampen hebben met de gevolgen van klimaatverandering, vooral als het komt op het planten en garanderen van hun oogst. “Ze hebben te maken gehad met stijgende temperaturen, dalende neerslag en over het algemeen het hete weer. Daardoor hebben ze in de afgelopen jaren een afname gezien in hun productie. Hieruit is dus het idee voortgesproten om het project te doen om de bewoners alternatieve methodes van landbouw te leren en de vaardigheden mee te geven”, deelt Sallons mee. Het belangrijkste doel van het project is zelfredzaamheid, klimaat veerkrachtigheid en voedselzekerheid.

Volgens Sallons is het planten in verhoogde plantenbedden een gemakkelijke en budgetvriendelijke methode doordat de bakken van hout zijn. “Als een participant hout kan vinden, kunnen ze zelf een bak maken”. De bewoners produceren over het algemeen ananas, cassave en andere aardvruchten, maar de deelnemers mochten voor het project ook aangeven wat zij prefereren aan groenten. 

Lasoe zegt dat het project heel veel voor hem heeft betekend en hem een push gegeven om zelf te ondernemen. Hij geeft aan dat hij veel heeft geleerd over planten, waar de plant te zetten, hoe te bemesten en welke meststoffen te gebruiken. Hij vertelt dat het heel heet is geworden en dat er niet veel geplant kan worden. “Alleen aardvruchten overleven, dus plantenbakken zijn de juiste oplossing. In een bak overleven de planten wel en je kan de bak verplaatsen. Ik was al bezig met een tent met schaduwgaas, maar ze hebben me uitgelegd dat niet alles in een tent met schaduwgaas kan. Bepaalde planten hebben de hele dag zon nodig, maar andere niet”.

Sallons geeft aan dat het de bedoeling is dat participanten met de vaardigheden die zij hebben meegekregen verder kunnen gaan. Na de training worden de deelnemers nog in de komende maanden gemonitord voor assistentie en vragen. Het project duurt tot en met eind december en wordt in samenwerking met de Aurae Opus Foundation en Tiny Gardens Suriname uitgevoerd. Het project wordt gefinancierd door de U.S. Department of State Bureau of Educational and Cultural Affairs in samenwerking met het Meridian International Center als uitvoerende partner en het International Visitor Leadership Program.

Dit project draagt volgens Sallons bij aan het vergroten van klimaatbewustzijn en klimaatrechtvaardigheid in Suriname doordat het reeds bewustzijn heeft gecreëerd onder deelnemers over de afname van hun oogst door klimaatverandering. Dit bewustzijn heeft geleid tot het zoeken naar alternatieven en het vinden van oplossingen. Het positieve effect breidt zich uit tot andere dorpsbewoners en nabijgelegen gemeenschappen, die zien dat er toepasbare alternatieven zijn. 

Het project heeft als fundament het streven naar klimaatrechtvaardigheid, omdat inheemse gemeenschappen vaak niet voldoende betrokken worden bij besluitvorming met betrekking tot klimaatverandering ondanks zij hard worden getroffen door de gevolgen. Dit wordt gezien als een onrecht, en het project probeerde hierin verandering te brengen. Het centrale standpunt is dat iedereen recht heeft op goede voeding, ongeacht de omstandigheden, of het nu door klimaatverandering is of andere oorzaken. Sallons streeft naar uitbreiding van het project om meer kwetsbare gemeenschappen te bereiken.

Priscilla Misiekaba-Kia