Ode aan de 100-jarige nationalist en taalkundige Hein Eersel
In september 1960 verbleef V.S. Naipaul, die in London woonde, op uitnodiging van de regering van Trinidad & Tobago met een beurs voor drie maanden op zijn geboorte-eiland. Premier Eric Williams stelde hem toen voor een reis te maken door het Caribisch gebied en daar een boek over te schrijven. Na een lichte aarzeling ging Naipaul op pad en in 1962 verscheen The Middle Passage – The Caribbean Revisited, een non-fictie verslag van een reis naar Guyana, Suriname, de Nederlandse Antillen, Martinique en Jamaica.
Om meer te weten over het Sranan versus de officiële taal, bezocht Naipaul het Bureau voor Volkslectuur waarvan Hein Eersel directeur was. Hij legde V.S. Naipaul uit dat ‘Nederlands door een meerderheid van de bevolking niet goed verstaan of gesproken wordt, terwijl iedereen Negerengels verstond.’ Daarom werd er hard gewerkt aan een woordenboek van het Sranan – elke dag kwamen er nieuwe woorden bij. Eersel vertelde verder de hoop te hebben dat het Nederlands vervangen zal worden door het Sranan.
V.S. Naipaul liet zich echter niet met een kluitje in het riet wegsturen. Om de levendigheid van het Sranan te ervaren en het gevoel of er hierin ook poëzie geschreven kon worden, pakte hij pen en papier en schreef een vers op van de Engelse dichter en diplomaat Sir Thomas Wyatt:
With naked foot stalking in my chamber
I have seen them gentle, mild and meek
That now do scorn to remember
That they have taken bread from my hand’
Deze tekst, schrijft V.S. Naipaul, vertaalde Hein Eersel onmiddellijk als volgt:
‘Den fre gwe f’mi, d’e mek’ mi soekoe so,
Nanga soso foetoe waka n’in’ mi kamra
Mi si den gendri, safri,
Di kosi now, f’no sabi
Fa den ben nian na mi anoe.’
Toen ik dit las had ik een euforisch gevoel; die Naipaul moet niet denken dat we achterlijk zijn! Ik was trots op Hein Eersel. Hierbij moet vermeld worden dat er toen nog geen gestandaardiseerde spelling van het Sranan bestond, met nu suku in plaats van soekoe en nyan in plaats van nian. Hoe reageerde de latere Nobelprijswinnaar? Hij schrijft: ‘Mijn geheugen had de eenvoudige versregels van Wyatt verminkt en vereenvoudigd, en Eersel had ze nog verder vereenvoudigd, maar ik kon niet ontkennen dat de taal een zekere lieflijkheid en ritme bezat. Ik had wel willen zien hoe een meer abstracte tekst in deze taal klonk, maar mijn geheugen liet me nu totaal in de steek’. Deze laatste zin betekent feitelijk dat V.S. Naipaul van slag was. Een groot compliment voor Hein Eersel en een historische eer dat hij in de literatuur ook internationaal is vastgelegd. Vandaag, inmiddels 62 jaar geleden, om zijn honderdste verjaardag in perspectief te plaatsen.
roy.khemradj@gmail.com
Vandaag
Gisteren
- Nieuwe details: Piloot mogelijk oorzaak crash Air India
- Bromfietser beschoten in Leonardo da Vincistraat
- We hebben eigenlijk geen armoedevraagstuk
- Twee aangehouden voor reeks inbraken en bezit drugs
- Regering gaat RVI evalueren; te weinig informatie
- Vastgoedfraude: verdachte stuurde valse documenten via WhatsApp
- Brute overval Calcuttastraat: slachtoffer mishandeld, veel geld en sieraden buitgemaakt
- Territoriaal belastingstelsel voor Suriname
- Er komt absoluut geen kabinet van de 'First Gentleman'
- Pro-Russisch cybernetwerk opgerold
- Onweersbuien in de late nacht
- Staatshoofd Simons: Het pad van verandering is ingeslagen
- Column: Voetbal is ‘Big business’
- Simons pleit voor gezond fiscaal beleid en actieve productie-economie
Eergisteren
- Ere wie ere toekomt
- Kind (4) komt om bij felle woningbrand in Klaaskreek
- Twee buitenlanders aangehouden voor illegale handel in dierlijke substanties
- President Simons: Opdrachten worden alleen door mij gegeven en getekend
- Nieuw kabinet op twee ministers na compleet
- Slachtoffer met vuisten bewerkt en beroofd van tas
- Voorzitter DNA: Parlement is geen verlengstuk van regering
- Gregory Rusland: Ik ben niet boven het volk, ik ben van het volk
- President Simons: Ik neem een taak op me die alles van mij zal vragen
- Jenny Geerlings-Simons, president van de Republiek Suriname
- BTW grote inkomstenbron, maar automatisering blijft uit
- Drie arrestanten ontsnappen uit cellenhuis politiebureau Uitvlugt
- Vooruitzicht op een nieuw politiek tijdperk in Suriname
- Mooie ochtend met onweersbuien in de middag
- Van generaal tot president: Buhari met eerbetoon begraven
- Onwettige herbenoeming CBvS-governor Roemer op de valreep gecorrigeerd
- Column: Mevrouw de president
- Nieuwe salarissen voor president, vp en ministers officieel ingegaan