De Europese Commissie heeft alle luchtvaartmaatschappijen die in Suriname zijn gecertificeerd, toegevoegd aan de EU Air Safety List. Dit houdt in dat operaties binnen het Europese luchtruim tijdelijk niet zijn toegestaan. Deze maatregel vormt een wake-up call en biedt tegelijkertijd een duidelijke kans om de luchtvaartsector grondig te hervormen. Het besluit is genomen naar aanleiding van geconstateerde tekortkomingen in het toezicht door Suriname’s burgerluchtvaartautoriteit CASAS (Civil Aviation Safety Authority Suriname).

Ondanks eerdere signalen van ICAO en andere internationale instanties bleef ingrijpende actie lang uit. Toch biedt de situatie nu de mogelijkheid om fundamentele stappen te zetten richting verbetering, modernisering en internationale herwaardering.

Kansen voor verbetering van beleid en wetgeving
Sinds 2006 is er weinig gedaan aan actualisering van de nationale luchtvaartwetgeving. Veel regelgevingen zijn verouderd en houden onvoldoende rekening met de dynamiek van de hedendaagse luchtvaart. Juist dit moment biedt een uitgelezen kans om die achterstand in te halen en fundamentele hervormingen in te zetten. Door te investeren in moderne regelgeving, gekwalificeerd personeel en robuuste inspectiestructuren, kan Suriname het vertrouwen van internationale partners terugwinnen.

De oproep tot een spoedcongres getuigt van betrokkenheid bij de sector. Toch is het belangrijk dat de focus ligt op duurzame oplossingen. De kern van het probleem ligt bij een onvoldoende versterkte toezichthouder. Structurele hervormingen binnen CASAS zijn nodig om de sector weer perspectief te bieden.

Nationale soevereiniteit blijft onaangetast

Tijdens een recente persconferentie sprak het staatshoofd over het "terugnemen van het luchtruim." In dit verband is het belangrijk te onderstrepen dat volgens Artikel 1 van het Verdrag van Chicago:
"Elke verdragsluitende staat heeft volledige en exclusieve soevereiniteit over het luchtruim boven zijn grondgebied."
Dit betekent dat Suriname altijd soeverein blijft over zijn luchtruim. Er bestaat geen enkele rechtsgrond in het internationale luchtvaartrecht die toelaat dat een andere staat of organisatie het luchtruim van een soevereine staat zonder overeenkomst overneemt. Wat nodig is, is versterking van het nationaal toezicht en het optimaliseren van afspraken binnen internationale luchtvaartkaders.

CASAS als sleutelfiguur in herstel

Met de juiste ondersteuning kan CASAS uitgroeien tot een sterke en geloofwaardige toezichthouder. Dit vergt echter versterking van inspectiecapaciteit, training, en het aanstellen van gekwalificeerde professionals. Dergelijke stappen zijn cruciaal voor het herstel van vertrouwen bij ICAO en de Europese Commissie.

Hoewel de plaatsing op de zwarte lijst directe impact heeft op luchtvaartmaatschappijen zoals Surinam Airways (SLM) en bepaalde routes (zoals Paramaribo–Cayenne), is het ook een kans om het systeem toekomstbestendig te maken. Andere landen zijn Suriname voorgegaan. Zo werd Zambia na intensieve hervormingen succesvol verwijderd van de lijst. Dit toont aan dat herstel mogelijk is — mits met duidelijke inzet en visie.

Wat is nodig voor herstel?

Om vooruitgang te boeken is een aantal maatregelen onvermijdelijk: modernisering van wet- en regelgeving, aanwerving en certificering van inspecteurs, intensieve opleiding via ICAO en regionale opleidingscentra, herstructurering van budgetten ten gunste van toezicht en veiligheid, versterkte samenwerking met ICAO, EASA en GREPECAS, en ten slotte een nationaal luchtvaartveiligheidsplan met duidelijke doelstellingen en verantwoordelijken.

De situatie is ernstig, maar niet hopeloos. Suriname beschikt over het potentieel en het intellectueel kapitaal om zijn luchtvaartsector te hervormen. Door vastberaden keuzes te maken en transparant te communiceren met internationale partners, kan het land de weg terugvinden naar een veilige, moderne en internationaal erkende luchtvaartomgeving. De zwarte lijst moet niet worden gezien als eindpunt, maar als beginpunt van een noodzakelijke wederopbouw die het land op lange termijn alleen maar sterker kan maken.

G. Feliksdal