‘Koelie papa’ verwijderd voor heldin Janey Tetary
Dit beeld is symbool voor de kolonisator en wordt nu eindelijk weggehaald, klinkt cultuurkenner Jan Soebhag opgelucht. “Dit is een heel belangrijk moment voor de Surinaamse geschiedenis, waar wij het dekolonisatieproces opgang brengen.” De moslima Tetary leidde op 24 september 1884, de opstand van medecontractarbeiders te plantage Zorg en Hoop (Commewijne). Zij werd tijdens deze heftige verzetsstrijd op 26 september van achteren neergeschoten in opdracht van Lyon, zegt Soebhag. “Hij was een moordenaar en verantwoordelijk voor nog meer moorden zoals die te Mariënburg en Zoelen.”
Cultuurdirecteur Elviera Sandie is namens de regering aanwezig en kijkt hoe manschappen van het Directoraat Cultuur het beeld tot de grond verwijderen. De huidige generatie leidinggevenden heeft de durf om zaken te realiseren, die betrekking hebben om het herschrijven van onze geschiedenis, zegt zij. “En om zaken in het juiste perspectief te plaatsen van onze voorouders, helden en heldinnen. Dit vereist moed en visie.” Behalve het herschrijven moeten er ook fundamentele wijzigingen worden aangebracht in ons denken en onze omgeving. “Het zijn contractarbeiders geweest die Surinamers zijn geworden. Zij hebben bloed, zweet en tranen vergoten ter ontwikkeling van dit land en dit moeten de generaties na ons weten.”
Behalve de ellende voor de Brits Indische contractarbeiders is Lyon ook onrechtvaardig geweest naar de Afrikaanse slaven en Chinese contractarbeiders, vult Soebhag aan. “Hij kende geen pardon en had alleen geld en productie voor het moederland voor ogen. Hij staat onterecht hier.” De heldin Tetary verdient deze bijzondere plek naast het Presidentiële Paleis, de hoek waar de Grote Combéweg en de Henck Arronstraat elkaar kruisen, benadrukt Soebhag.
Het borstbeeld van Lyon ‘Koelie papa’ is in 1908 door zijn pleegzoon Sital geplaatst - in naam en uit dank, namens de immigranten. De autoriteiten belast met monumentenzorg worden nog geïnformeerd over de ontmanteling, zegt Sandie. Afhankelijk van hun advies wordt dan een andere plek voor het beeld van Lyon gekozen. Met de plaatsing van Tetary krijgen Surinamers “een plek waar zij tot bezinning kunnen komen over de belangrijkheid van deze grote persoonlijkheden, die wij helden en heldinnen noemen”.
De CUS die de regering om een geschikte plek voor Tetary vroeg, was niet betrokken bij het verwijderen van Lyon, zegt Manurat. De plek is hen toegewezen. Manurat zei eerder dat het beeld van Lyon hiervoor niet vernietigd of verplaatst hoefde te worden. “Inderdaad zijn wij geen voorstander van om de geschiedenis weg te vegen”, reageert hij. “Maar in dit kader is het de juiste manier om de geschiedenis van Suriname te dekoloniseren en een aanvang te maken met de herschrijving van onze eigen geschiedenis. Dit op basis van archiefdocumenten.”
De CUS-voorzitter vindt dat de aangewezen plek de juiste is voor het plaatsen van het Tetary-borstbeeld. Een stand- of borstbeeld in een land geeft een stukje ware geschiedenis aan van een persoonlijkheid. Maar niet van iemand die in werkelijkheid een dader of een moordenaar is.” Manurat vindt dat kinderen en nakomelingen de werkelijke geschiedenis van Suriname moeten weten, dus geen verkeerde interpretatie geven of de eigen geschiedenis verdoezelen. De CUS houdt eenheid, saamhorigheid en natievorming hoog in haar vaandel, met inachtneming van het behoud, de juiste weergave en de verdere ontwikkeling van de Surinaamse cultuur, traditie en de geschiedenis.
Hoewel het Tetary-beeldproject een volledig CUS-initiatief is, zijn er meerdere organisaties in de uitvoering betrokken. Via donaties zijn de gelden binnengehaald. “Het gaat in deze om een nationale heldin van Suriname uit onze koloniale geschiedenis, die tot voor kort nog onbekend was.” De regering zal worden gevraagd om de onthulling van het beeld te doen. Volgens Soebhag zal de regering binnenkort ook een verzoek krijgen om de naam van de Barnet Lyonstraat te veranderen. In de toekomst zal op 5 juni, de Hindostaanse immigratiedag ook bij Tetary een bloemenhulde worden gebracht.
Vandaag
-
13:11
De eerste vrouwelijke president van Suriname
-
11:13
Petronas start morgen boorcampagne in Blok 52
-
09:15
Bejaardentehuis getroffen door brand: Vrouw komt om het leven
-
08:50
Newmont: Reductie personeel te Merian deel van kostenbeheersing
-
06:52
Personeel FVO eist cao-onderhandelingen: Leiding wijst op dienstweigering
-
04:54
Ook op deze zaterdag dienen zich onweersbuien aan
-
02:56
Oude handelsstad van 3.500 jaar oud ontdekt in Peru
-
00:58
169 bloeddonoren gehuldigd in Congreshal
-
00:01
Simons eerste vrouwelijke president; symboliek, verwachtingen en werkelijkheid
Gisteren
- EZ traint jonge ondernemers in duurzame landbouw
- Caricom viert 52 jaar samenwerking en veerkracht
- VS en Suriname herbevestigen gedeelde waarden van vrijheid en democratie
- Dode bij aanrijding Welgedacht B-weg
- Rusland zet op grote schaal chemische wapens in Oekraïne in
- Twee brandkasten buitgemaakt bij overval op woning
- Menselijke resten aangetroffen op goudnederzetting in Brokopondo
- OM eist 7 jaar cel voor voorbereiden landing drugsvliegtuig in Pusugrunu
- Het belang van het project Van 't Hogerhuysstraat
- Militair beschuldigd van overtreden Wet Verdovende Middelen
- Veel zon, maar ook onweersbuien in de middag
- Diplomatieke spanning tussen VS en Colombia escaleert
- Deken Fraenk vraagt autoriteiten om invulling Constitutioneel Hof
- Politiek pad nu geplaveid; de economische weg ligt vol valkuilen
Eergisteren
- Militairen beschuldigd van diefstal na tekort aan proviand tijdens detachement
- ExxonMobil draagt deel van Stabroek-blok over aan Guyanese overheid
- Deken: Rechtspraak is geen wedstrijd tussen partijen
- Suriname debuteert op OIC Youth Capital 2025 in Marrakech
- Het is tijd voor echte democratische hervorming in Suriname
- Kandidaatstelling president en vp gesloten; inauguratie op 16 juli
- Openbaar Ministerie weer voltallig met tweede AG
- Decentralisatie optie tot duurzame inkomstenverhoging binnenlandbewoners
- Hof speelt in op roep om hogere rechterlijke toetsing
- Vandaag volop zon
- Overvallers binden slachtoffers vast en plunderen woning
- HvJ versterkt met rechter en AG
- Column: Contouren zichtbaar
- VHP neemt plaats in de oppositiebanken