Met stijgende verbazing heb ik het artikel van Gloria Wekker in Starnieuws van 31 december jl. gelezen met als titel ‘Religie als opium van het volk’. Zij schrijft het artikel naar aanleiding van een lied ‘Bullet’ van King Koyeba. Het lied zegt blijkbaar minder fraaie dingen over homo’s. Daarover is al het nodige in de media verschenen, dus was mijn vraag wat de redactie van Starnieuws heeft bewogen om het artikel van mevrouw Wekker te plaatsen. Wat voor nieuws heeft de professor te melden?

King Koyeba
Ik had een wetenschappelijke analyse verwacht, maar helaas viel dat enorm tegen. Er worden allerlei zaken bij elkaar geharkt die weinig of niets met elkaar te maken hebben. Al heel snel wordt in het artikel de kerk er met de haren bijgesleept. Er wordt een documentaire over Uganda aangehaald, waarbij er sprake zou zijn van een complot van Amerikaanse kerken. Zij noemt een grote opmars van Fundamentalistische kerken in Suriname met name de Volle Evangelie, de Agape Beweging en Jesus Students en koppelt die aan Marrons en het machtscentrum.

Ik dacht wat heeft King Koyeba met Uganda en de Volle Evangelie te maken? Is King Koyeba een voorganger van de Volle Evangelie gemeente? Ik ben dus op het internet wat gegevens over King Koyeba gaan zoeken. Hij blijkt een zeer succesvolle Surinaamse zanger te zijn. Hij is inderdaad een Marron, afkomstig uit Brokopondo, maar hij is zeker geen voorganger, dus zijn teksten zijn blijkbaar niet door de kerk of door een Amerikaans complot geïnspireerd. Ook de link tussen Uganda en Suriname is niet valide, want er is naar ik weet geen enkele band tussen Suriname en Uganda en King Koyeba heeft daar ook niet opgetreden. Dus mevrouw Wekker maakt een link die niet bestaat in dit geval, waarvoor ik elke eerstejaars student een onvoldoende zou geven.

Kerstconcert
Mevrouw Wekker vergeet op een bepaald moment helemaal waar het over gaat en haalt op het laatst ongegeneerd uit naar alles wat maar met godsdienst of kerk te maken heeft. Zij ergert zich op een bepaald moment aan een kerstconcert van De Surinaamsche Bank, dat er geestelijke liederen bij dat concert werden gespeeld en dat de directeur van de bank het heeft over “vrede, liefde, respect, hoop”. Dat zou een religieuze inhoud zijn die haar “zeer tegen de borst stuit” en ze noemt het hele kerstconcert “onoprechte volksverlakkerij”.

Voor zover ik weet gaat het bij kerst om de geboorte van Jezus Christus en is het een christelijk d.w.z. een religieus feest. Maar van mevrouw Wekker moet De Surinaamsche Bank bij een kerstconcert elk religieus tintje vermijden. Ik denk dat ze dan liever een ticket naar de Noordpool had gekocht waar volgens sommigen Santa Claus en zijn elfjes wonen. Wat is kerst zonder Christus? En is het niet mooi dat de directeur van de bank het een keer niet heeft over de wisselkoers en de rentestand, maar over belangrijke waarden in een menselijke samenleving? Zijn vrede, liefde, respect en hoop juist geen zaken waar juist veel meer aandacht voor moet komen? Maar wat heeft het DSB kerstconcert met King Koyeba en homo’s te maken? Ook hiervoor zou ik de eerstejaarsstudenten een onvoldoende geven.

Godsdienst is voor dommies
Aan het eind van haar bizarre artikel laat Wekker de echte bedoeling van haar artikel zien, want het gaat blijkbaar helemaal niet om Koyeba en homo’s, maar om het onderuit halen van het christelijk geloof en van de kerk. In drie punten somt ze op wat haar bezwaren tegen de godsdienst zijn. Ten eerste haalt ze een oude slogan van de communisten aan nl. ‘religie is opium van het volk’. Daarmee wordt bedoeld dat de godsdienst zou zijn uitgevonden door een paar slimmeriken om het volk dom te houden. De domme massa hoeft dan niet zelf na te denken, want de kerk (of tempel of moskee) denkt wel voor hen en zegt ze wat ze moeten doen. Ook zegt ze dat we de Bijbel en andere heilige boeken niet serieus moeten nemen. Ze vraagt zich af waar de agnosten en atheïsten in Suriname zijn die de mensen kunnen uitleggen dat religie gewoon een uitvinding is van de mens zelf.

En ten slotte stelt ze dat de kerk een handlanger dan wel uitvoerder is van vele misdaden zoals de slavernij. In enkele pennenstreken denkt ze dus even de hele Surinaamse samenleving te vertellen dat godsdienst een verzinsel is voor domme mensen en dat de kerk eigenlijk de slechterik is in de samenleving. Dat is dus de essentie van haar artikel dat verder niets met het lied ‘Bullet’, King Koyeba of homo’s te maken heeft. Wel bedankt ze het LBGT platform in Suriname, die kennelijk een bijdrage geleverd heeft aan dit onzinnige artikel en blijkbaar meedoet met de aanval op de godsdienst. Een zekere Mr. Henry Eersteling uit Den Haag laat in een reactie blijken (Starnieuws 1 januari) het helemaal eens te zijn met het artikel van mevr. Wekker. Hij geeft zelf als voorbeeld dat hij zich ergerde tijdens een bezoek aan Suriname aan overlijdensberichten waarbij Jezus wordt aangehaald en aan christenen die meedoen aan een wandelmars. Hij vindt dat men te kinderachtig geloof heeft , maar dat met meer scholing dat verholpen zal zijn. Dat zegt Wekker ook, waarmee ze dus weer onderstreept dat godsdienst iets voor dommies zou zijn.

Ook vele knappe koppen geloven
Laat mij beginnen te stellen dat ik geen dommie ben, maar een hoogleraar die gepromoveerd is aan de Cornell University, een universiteit die al jarenlang in de internationale top twintig staat. Mijn promotor was een mathematisch socioloog afkomstig van de Harvard University (ook één van de top twintig universiteiten in de wereld). Maar ik ben tegelijk een volgeling van Christus, die gelooft in de geboorte van Christus tijdens kerst en ook gelooft dat Jezus aan het kruis gestorven is voor onze zonden, maar weder opgestaan uit de dood, en op die manier de weg tussen God en mens hersteld heeft (zie iets over mijzelf op
YouTube. Kortom ik behoor dus tot de dommies volgens professor Wekker, maar op hetzelfde moment heb ik aan een betere universiteit dan haar gestudeerd. Laat mij er meteen bij zeggen dat ik niet in Uganda ben geweest, ik King Koyeba ook niet ken, en ook niet behoor tot de Volle Evangelie. Anders zou ze misschien denken dat ik het opneem voor één van hen. Wel durf ik te stellen dat het verhaal van de communisten niet klopt en het verhaal van mevr. Wekker ook niet. Als u een lijst zou maken van de knapste mensen die ooit geboren zijn, dan zult u zien dat de meesten van hen in God geloofden. Zelfs bij de geboorte van Christus waren er wijzen die hem al een offer brachten van goud, wierook en mirre. Albert Einstein wordt gezien als één van de meest briljante geesten ooit. Toch legt hij een belangrijke link tussen geloof en wetenschap wanneer hij stelt dat “Science without religion is lame. Religion without science is blind.” Heel veel wetenschappers zien geloof dus niet iets voor dommies, maar juist als iets waar rekening mee gehouden moet worden.

Iedereen gelooft ergens in
Ik kan op vele andere aspecten van Wekker’s artikel ingaan en het tegendeel bewijzen, zoals de rol van godsdienst en kerk in Suriname, waar ik veel meer over weet dan zij, maar ik volsta hiermee. Laat zij niet denken dat de Surinaamse gelovigen allemaal dommies zijn, want dat is niet waar. Ze zijn wellicht veel slimmer dan ze denkt. Uiteindelijk is de grootste vraag die de wetenschapper zich moet stellen “Hoe kan er iets uit niets ontstaan?” Anders geformuleerd heeft de schepping (het materiële) zichzelf doen ontstaan, want ook voor een big-bang is er materie nodig (en waar komt die dan vandaan?) of is er een Schepper die wel uit het niets iets kan scheppen? De vraag is dan nog waar komt God vandaan, maar dat blijft net als de oermaterie uiteindelijk de belangrijkste geloofsvraag. Sommige mensen geloven in God de Schepper, maar anderen -die zeggen of denken dat ze niet geloven- geloven ook nl. dat er iets uit niets is ontstaan. Dat laatste is voor de gelovige moeilijk te accepteren, maar voor de wetenschapper, die de principes van oorzaak en gevolg geleerd heeft, helemaal niet te accepteren op wetenschappelijke grondslag. En als iedereen ergens in gelooft dan moet volgens Bob Dylan, één van de meest getalenteerd muzikanten ooit, iedereen ook iets dienen “Well it may be the devil or it may be the Lord, but you’re gotta serve somebody”.


Prof. dr. Marten Schalkwijk, een volgeling van Christus
(tevens Hoogleraar Sociale Verandering en Ontwikkeling aan de Anton de Kom Universiteit van Suriname, maar dit artikel is op persoonlijke titel geschreven).