Orkaan Beryl zaait dood en verderf in het Caribisch gebied.
Orkaan Beryl raast richting Jamaica nadat hij de zuidoostelijke Caraïben heeft geteisterd, waarbij in de hele regio ten minste zes mensen zijn omgekomen en zo'n 90 procent van de huizen op één eiland in de Grenadines-archipel met de grond gelijk is gemaakt.

Beryl – de vroegste storm ooit geregistreerd die categorie 5 bereikte, de hoogste op de schaal van Saffir-Simpson – zou dinsdagavond naar verwachting aan intensiteit beginnen te verliezen. Maar voorspellers zeggen dat het nog steeds een "extreem gevaarlijke" categorie 4-storm zou zijn als hij woensdag in de buurt van of boven Jamaica trekt en donderdag in de buurt van de Kaaimaneilanden.

Wetenschappers noemden de door de mens veroorzaakte klimaatverandering als de waarschijnlijke boosdoener voor de snelle versterking van de storm.

Dinsdagnacht bevond de storm zich op ongeveer 480 km oost-zuidoost van de Jamaicaanse hoofdstad Kingston, met windsnelheden van 250 km/u. Ambtenaren daar waarschuwden de bewoners om proviand te verzamelen en hun huizen te beschermen.

"Ik dring er bij alle Jamaicanen op aan om voedsel, batterijen, kaarsen en water in te slaan. Beveilig uw cruciale documenten en verwijder alle bomen of voorwerpen die uw eigendommen in gevaar kunnen brengen", zei de Jamaicaanse premier Andrew Holness op X.

"Iedereen, ook degenen die alleen wonen, moet nu deze noodzakelijke stappen ondernemen", schreef hij. "Het is beter om voorbereid te zijn dan spijt te hebben dat je je niet hebt voorbereid."

Het National Hurricane Center (NHC) in de Verenigde Staten zei dat Jamaica zich in de directe richting van Beryl lijkt te bevinden en dat de storm levensbedreigende winden, zware regenval en stormvloeden naar het eiland zou brengen.

"We maken ons het meest zorgen over Jamaica, waar we verwachten dat de kern van een grote orkaan dichtbij of over het eiland zal trekken", zei Michael Brennan, de directeur van het NHC, in een online briefing.

"Je wilt op een veilige plek zijn waar je tegen het vallen van de avond de storm kunt doorstaan. Wees voorbereid om tot en met woensdag op die locatie te blijven."

'Grimmige situatie'
Beryl heeft al een spoor van dood en verwoesting achtergelaten.

Drie mensen werden gedood in Grenada en een ander in St. Vincent en de Grenadines, zeiden functionarissen. Er werden nog twee andere sterfgevallen gemeld in het noorden van Venezuela, waar vijf mensen worden vermist, zeiden functionarissen. Ongeveer 25.000 mensen in dat gebied werden ook getroffen door hevige regenval vanuit Beryl.

In Grenada zei premier Dickon Mitchell dat het eiland Carriacou, dat werd getroffen door het oog van de storm, zo goed als afgesneden is en dat huizen, telecommunicatie- en brandstoffaciliteiten daar met de grond gelijk zijn gemaakt. Twee van de drie in Grenada geregistreerde sterfgevallen vonden plaats op Carriacou, zei hij.

"De situatie is grimmig", vertelde Mitchell dinsdag op een persconferentie. "Er is geen stroom en er is een bijna volledige verwoesting van huizen en gebouwen op het eiland. De wegen zijn niet begaanbaar en in veel gevallen zijn ze afgesloten vanwege de grote hoeveelheid puin die overal op straat ligt."

Mitchell voegde eraan toe: "De mogelijkheid dat er nog meer dodelijke slachtoffers vallen, blijft een grimmige realiteit, aangezien de bewegingsvrijheid nog steeds zeer beperkt is."

In St. Vincent en de Grenadines zei premier Ralph Gonsalves dat de orkaan "enorme verwoestingen" achterliet, waaronder de vernietiging van zo’n 90 procent van de huizen op Union Island. Hij zei dat er "soortgelijke verwoestingen" werden verwacht op de eilanden Myreau en Canouan.

De laatste sterke orkaan die het zuidoosten van het Caribisch gebied trof, was orkaan Ivan twintig jaar geleden, waarbij tientallen mensen omkwamen in Grenada.

Mikey Hutchinson, een Grenadese journalist, vertelde Al Jazeera dat hij in veel delen van het vasteland verwoestingen had gezien, waarbij daken van huizen waren gerukt en landbouwgrond zwaar beschadigd was.

"Ik heb nootmuskaat gezien, ik heb cacao gezien, ik heb kokosnoot gezien – ik heb zo ongeveer alles verwoest zien worden door deze krachtige catastrofale orkaan," zei hij.

"Wij zijn erg bezorgd. We hebben in 2004 een orkaan meegemaakt die vergelijkbaar was met deze. Het was verwoestender. Ongeveer 90 tot 95 procent van onze huizen werd afgebroken en dus was het erg moeilijk om weer terug te bouwen. En dus nu we een orkaan van die omvang hebben meegemaakt en gisteren opnieuw een orkaan van categorie 4 moeten meemaken met de dreiging dat er nog meer zullen volgen, verhoogt dat onze angst", voegde hij eraan toe.

Een van de huizen die Beryl in Carriacou heeft beschadigd, is eigendom van de ouders van Simon Stiell, uitvoerend secretaris van de Verenigde Naties voor klimaatverandering. In een verklaring zei Stiell dat de klimaatcrisis sneller verergert dan verwacht.

"Of het nu in mijn thuisland Carriacou is, getroffen door de orkaan Beryl, of in gemeenschappen in enkele van de grootste economieën ter wereld die door hittegolven en overstromingen verlammen, het is duidelijk dat de klimaatcrisis rampen naar recordbrekende nieuwe niveaus van vernietiging drijft" zei hij.

"Rampen op een schaal die vroeger sciencefiction waren, worden meteorologische feiten, en de klimaatcrisis is de hoofdschuldige", voegde hij eraan toe.

Beryl is de eerste orkaan van het Atlantische seizoen en de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) zegt dat het "een alarmerend precedent schept voor wat naar verwachting een zeer actief orkaanseizoen zal worden".

Wetenschappers zeggen dat de klimaatverandering waarschijnlijk heeft bijgedragen aan de vroege vorming van Beryl, maar ook heeft bijgedragen aan de snelheid waarmee de klimaatverandering toenam. De opwarming van de aarde heeft ertoe bijgedragen dat de temperaturen in de Noord-Atlantische Oceaan naar recordhoogtes zijn gestegen, zegt Christopher Rozoff, atmosferisch wetenschapper bij het in de VS gevestigde National Center for Atmospheric Research. Het warmere water leidt tot meer verdamping, wat leidt tot intensere orkanen met hogere windsnelheden, zei hij.

Volgens Andra Garner, meteoroloog aan de Rowan University, sprong Beryl in minder dan tien uur van een categorie 1- naar een categorie 4-storm. Dat markeerde de snelste intensivering ooit gemeten vóór september, de piek van het Atlantische orkaanseizoen, voegde ze eraan toe.

De National Oceanic and Atmospheric Administration voorspelde ondertussen dat het orkaanseizoen 2024, dat loopt van 1 juni tot 30 november, ruim boven het gemiddelde zou zijn, met tussen de 17 en 25 genoemde stormen.

De voorspelling stelde maar liefst dertien orkanen, waarvan vier grote in het vooruitzicht.

Een gemiddeld Atlantisch orkaanseizoen produceert veertien genoemde stormen, waarvan zeven orkanen. Drie daarvan kunnen zich tot grote orkanen ontwikkelen.