Een kraan laadt tarwekorrels in het vrachtschip in de haven van Mariupol, in de door Rusland gecontroleerde Oekraïne. (Foto: Reuters)
De Russische minister van Landbouw zegt dat Moskou is begonnen met gratis transporten van graan tot in totaal 200.000 ton naar zes Afrikaanse landen, zoals beloofd door president Vladimir Putin.

In een verklaring die vrijdag op Telegram werd geplaatst, zei Dmitry Patroesjev dat schepen die op weg waren naar Burkina Faso en Somalië de Russische havens al hadden verlaten, en dat er binnenkort nog meer zendingen naar Eritrea, Zimbabwe, Mali en de Centraal-Afrikaanse Republiek zouden volgen.

Putin had op een top met Afrikaanse leiders in juli beloofd gratis graan te leveren aan de zes landen, kort nadat Moskou zich had teruggetrokken uit een overeenkomst die Oekraïne toestemming had gegeven graan te verschepen vanuit zijn Zwarte Zeehavens ondanks de oorlog met Rusland.

De overeenkomst, tot stand gebracht door de Verenigde Naties en bekend als het Zwarte Zeegraaninitiatief, was bedoeld om hongersnood te helpen voorkomen door meer tarwe, zonnebloemolie, kunstmest en andere producten op de wereldmarkten te injecteren, ook voor humanitaire behoeften.

Nadat Rusland zijn plan had aangekondigd om gratis zendingen te sturen, waarschuwde VN-secretaris-generaal Antonio Guterres dat een "handvol donaties" de "dramatische impact" veroorzaakt door het einde van de Zwarte Zee-overeenkomst niet zou corrigeren.

Sinds het opzeggen van de overeenkomst heeft Rusland herhaaldelijk Oekraïense havens en graanopslagfaciliteiten gebombardeerd, en Kiev zegt dat honderdduizenden tonnen graan zijn vernietigd.

Alternatieve doorgang
Als reactie op de ineenstorting van het akkoord kondigde Oekraïne een "humanitaire corridor" aan langs de westelijke kust van de Zwarte Zee, nabij Roemenië en Bulgarije.

Vrijdag citeerde het persbureau Interfax-Oekraïne een hoge Oekraïense regeringsfunctionaris die zei dat ongeveer 151 schepen de nieuwe scheepvaartcorridor in de Zwarte Zee hebben gebruikt sinds deze in augustus werd opgezet.

In totaal is 4,4 miljoen ton vracht, waaronder 3,2 miljoen ton graan, via de corridor verscheept, aldus Yuriy Vaskov, vice-minister van Renovatie en Infrastructuur.

Vaskov zei dat 30 schepen werden geladen in Oekraïense havens. Daartoe behoorden 22 schepen die 700.000 ton graan zouden vervoeren en acht schepen die 500.000 ton andere vracht gereedmaakten.