'De hel is waar wij zijn'

Op 25 februari zag ik op Starnieuws onder de kop 'Bouterse: Land stevent af naar de hel' een foto van een paar rijke oude mannen, die niets tekort komen, onder een tent. Ze stonden bij het Monument van de Revolutie. De oud-president sprak: "wij stevenen af op de hel…" Je moet de humor ervan inzien, ook al is het triest. Tussen de regels door hoor je: "ik steven af op de hel", want hij riskeert een celstraf van 20 jaar. En hij is niet "bereid alle hoop overboord te gooien". De hoop ligt in het herwinnen van de macht.

'De hel is waar wij zijn', zou empirisch correcter zijn geweest. Want elke keer dat Bouterse en zijn kameraden aan de macht zijn, wordt het goede vernietigd. Het begon in 1980 met de vernietiging van het hoofdbureau van politie en de democratie. De beloofde gelukzaligheid werd een hel. Er was veel bloedvergieten en voor de honderden slachtoffers was het 'gooi alle hoop overboord'. Genade was er niet. Tien jaar later was de economie verwoest en stond het land op instorten. Anderen mochten het puin opruimen. De eerste en tweede comeback in respectievelijk het midden van jaren 1990 en 2010 brachten het land ook op de rand van het bankroet, en weer mochten anderen de vuilnishoop opruimen.

In 2020 ontvluchtte Bouterse de hete keuken en droeg hij zijn macht vervroegd over, omdat hij zijn ambtenaren niet meer kon betalen. Nu zien we een derde comeback om het land weer over te nemen; de keuken is weer op orde en het geld begint weer in de huishoudkas te stromen. De verleiding van de olie-en-gasrijkdom is voor velen onweerstaanbaar. De oud-president heeft het land al gepromoveerd van "17e naar 10e rijkste land in de wereld". Je ziet de vossen al snuffelen langs het goed gevulde kippenhok.

Bouterse sprak over Dante. Hij verwees naar de spreuk in de Goddelijke Komedie: "Laat varen alle hoop, gij die hier binnentreedt". Dit staat op de poort van de hel. Maar als je aan de hel denkt, denk je in dit geval meer aan het toneelstuk Doctor Faustus van Christopher Marlowe. "De hel is waar ik ben", zegt Mefistofeles. Mefistofeles is een duivels personage, omhuld in een donkere wolk die hij overal met zich meedraagt. Het stuk gaat over de geleerde Faustus die zich laat verleiden en zijn ziel aan Mefistofeles verkoopt in ruil voor talloze geneugten. De overeenkomst is ondertekend met bloed, niet met inkt. Maar Faustus belandt in de ellende met zijn hervonden passie. Hij smeekt Mefistofeles om de overeenkomst te annuleren en hem niet naar de hel te brengen. Maar het is te laat.

De leider van de revolutie vreest de hel en waarschuwt ervoor. Maar hij kan een offer brengen door een volledige schuldbekentenis af te leggen en vergeving en barmhartigheid te vragen en zich voor de rest van de tijd in stilte terug te trekken. Dan is er misschien nog hoop om aan de hel te ontsnappen. De voorzittershamer kan worden overgedragen aan een niet omstreden jongere.

Kritiek is goed en houdt je scherp, ook al komt het van de duivel. De regeerders van vandaag zijn ook geen engelen, ze hebben een plaaggeest nodig om hen te prikkelen en aan te drijven. Het is ook goed dat de paarse partij haar stem verheft tegen corruptie en verarming, maar toen zij zorg droeg voor het land, keek ze zwijgend toe hoe de economie werd vernietigd. Nu gedraagt ze zich als een heilige, maar ze heeft een serieus geloofwaardigheidsprobleem.

Tegen de tijd dat dit stuk uitkomt, is de massabijeenkomst van de paarse partij al lang voorbij. Het publiek zal genoten hebben. Het beste moment om mensen te verleiden en hun ziel te winnen, is wanneer ze met de handen in het haar zitten. Zieltjes winnen met mooie slogans, spektakel en beloften, terwijl je track record het tegendeel bewijst, is profiteren van het lijden van degenen die verarmd zijn door het wanbeleid van het afgelopen decennium. Er zullen weer wonderen worden verricht. Maar wie de geschiedenis kent, weet wat er zal gebeuren als een ongereformeerde paarse partij weer aan de macht komt. Het wordt weer volop graaien in de grabbelton.

D. Balraadjsing