Column: We kopen tijd - maar gebruiken we die ook verstandig?

Suriname zit in een geldcrisis. Een land dat vanaf 2026 ruim USD 400 miljoen moet terugbetalen en dat geld domweg níét heeft, zit in een crisis. Geen drama, geen paniek - gewoon een realiteit waarmee gedeald moet worden. Het betalen van schulden is naar voren geschoven, zonder dat er extra inkomsten zijn voor volgend jaar. Er moet dus strak bestuurd worden, met vooral één boodschap: soberheid in uitstraling én daden.

De regering heeft terecht besloten om schulden te herstructureren. Niet morgen, maar gisteren. VES-voorzitter Steven Debipersad heeft gelijk: het is een verdedigbare stap om tijd te kopen en schulden die nu niet betaald kunnen worden, op een slimme manier op te schuiven. In zo’n situatie moét je tijd kopen. Want vanaf 2028 komen er - als alles goed gaat - eindelijk olie-inkomsten binnen. En dat is precies wat de regering nu doet: tijd kopen.

Maar dan volgt de vraag waar niemand een helder antwoord op geeft: wat gaan we met die tijd dóén? En dáár wringt het. Want terwijl het ministerie van Financiën & Planning iets uiterst gevoeligs en technisch ingewikkelds probeert op te lossen via de Bank of America, lijkt de rest van de overheid gewoon door te draaien in feest-, protocol- en delegatiemodus. Reizen, lintjes doorknippen, symboliek alsof we een economie hebben die in overvloed zwemt. 

Het contrast is pijnlijk. En het zet het vertrouwen onder druk - internationaal, maar vooral bij de bevolking zelf. Het wil nog steeds niet lukken met het onderwijs, de prijzen in de winkels dalen niet, nog steeds zijn mensen niet betaald die gewerkt hebben tijdens de verkiezingen. Intussen gaan we groots uitgeven, want bij een bigi yari moet er uitgepakt worden, ook al heb je geen geld. 

Daarbovenop is de communicatie ronduit mager. Veel mensen denken nu dat Suriname schulden 'afkoopt'. Nee dus. Suriname koopt tijd - door schulden tijdelijk door te schuiven, in ruil voor hogere rente (7,95%) en looptijd tot 2033.
Slim? Ja. Duidelijk uitgelegd? Absoluut niet.
Ook al kon niet alles verteld worden tot de tender sluit op 29 oktober: het is altijd fout als de samenleving via buitenlandse berichten hoort dat de regering bezig is met een internationale operatie.

De echte test zit dus hier:
Wordt deze extra ademruimte gebruikt om rationeel te investeren? Er moet duidelijk beleid gemaakt en gepresenteerd worden over wat met de vrij gekomen gelden gedaan zal worden. Of is het door te gaan op de automatische piloot - verlieslatende bedrijven blijven redden, emoties verwarren met beleid, geld opmaken aan eten, drinken en korte termijn maatregelen boven toekomst plaatsen?

Want tijd kopen is makkelijk.
Die tijd goed benutten - dát is leiderschap.
En de wereld kijkt mee. De olie kan ons redden, maar ook vernietigen - als het geld verdwijnt vóór het zelfs is binnengekomen.

Het spel is begonnen.
We hebben tijd gekocht.
Maar tijd is geen oplossing.