Bosbranden Brazilië doodden 17 miljoen dieren

Te midden van de somberheid van 2020 sloten wetenschappers in Brazilië een bijzonder grimmig onderzoek naar natuurbehoud af. De studie was erop gericht om de dieren te tellen die zijn gedood door enorme bosbranden in de Pantanal-wetlands.

Ze schatten dat maar liefst 17 miljoen gewervelde dieren - waaronder reptielen, vogels en primaten - stierven. Bosbranden tussen januari en november vernietigden 30% van 's werelds grootste tropische wetland.

Deze schatting van het verlies is gepubliceerd in het tijdschrift Scientific Reports. Dr. Mariana Napolitano Ferreira, hoofd van de wetenschap bij WWF-Brazilië, legde uit dat er in dat jaar 22.000 afzonderlijke branden waren geregistreerd. Dit nieuwe onderzoek benadrukt, zeggen de onderzoekers, het belang van het voorkomen van dergelijke rampen in de toekomst.

Dodental
De Pantanal brandt natuurlijk, maar de bosbranden van 2020 waren volgens Dr. Alex Lees "apocalyptisch". Lees  is een ecoloog van de Manchester Metropolitan University die veel heeft gewerkt in Centraal-Brazilië, ook in de Pantanal. De branden waren "heel anders" dan die welke de regio normaal ervaart en de typische cyclus van verbranding en herstel, legde Lees uit. "Deze branden waren ongebruikelijk vanwege hun omvang en hielden duidelijk verband met de megadroogte die het gebied op dat moment ervoer. De Pantanal kan niet jaar na jaar zo enorm blijven branden, daar kan de biodiversiteit niet van herstellen."

De studie zelf was gebaseerd op het tellen van lichamen. Wetenschappers slaagden erin om binnen 48 uur na een brand delen van het wetland te bereiken. Ze liepen met vaste tussenpozen langs paadjes en onderzochten elk dood dier dat ze vonden.

Het team was in staat om de soort van 300 dieren die ze vonden te identificeren. Vervolgens extrapoleerden ze van het gebied dat ze onderzochten om een ​​schatting te geven van het aantal dieren dat in totaal werd gedood.

Dr. Walfrido Moraes Tomas, een ecoloog van het onderzoeksinstituut Embrapa Pantanal in Brasilia, leidde het onderzoek. Hij vertelde de BBC dat hij en zijn team "niet verrast waren door de cijfers", gezien de enorme geografische schaal van de ramp. Wat hem wel verbaasde, zei hij, was hoe bepaalde groep soorten meer werden beïnvloed dan andere.

"Het extreem hoge aantal slangen dat werd gedood, doet ons afvragen wat de cascade-effecten zijn", legde hij uit. "Slangen zijn roofdieren die meestal jagen op kleine zoogdieren en kikkers. Deze impact kan leiden tot een onvoorstelbare onbalans in het ecosysteem."

De wetlands liggen verspreid over Brazilië, Paraguay en Bolivia en zijn een van de meest biodiverse gebieden ter wereld. Duizenden soorten, waaronder jaguars, miereneters en trekvogels, leven in het gebied van 140.000-160.000 vierkante kilometer.

Dr. Ferreira van WWF Brazilië legde uit dat het veldonderzoek nog gaande was. "De onmiddellijke impact was zeer schokkend", vertelde ze aan BBC News. "Maar we moeten ook begrijpen hoe het ecosysteem zich weken, maanden en jaren na de branden herstelt."

Gevolg klimaatverandering
De onderzoekers wezen erop dat frequentere bosbranden "een van de meest zichtbare gevolgen zijn van door de mens veroorzaakte klimaatverandering".

Maar hoe somber de conclusie van deze studie ook mag zijn, volgens Dr. Tomas zou het geven van een robuust cijfer aan de schaal van deze ramp de inspanningen kunnen versterken om "goede strategieën en beleid voor brandbestrijding" in de regio te ontwikkelen.

Andere wetenschappers hebben hun bezorgdheid geuit over de nauwkeurigheid van de schatting in deze studie. Er is een grote foutmarge bij het extrapoleren van de paar honderd lichamen die het team heeft geteld tot het totale aantal verloren dieren.

"Ze extrapoleren over een enorm gebied van 's werelds grootste wetland, dus de berekening is een beetje grof", legt Lees uit. "Maar het zou me niet verbazen als dat een schatting van het ballenpark is - het kunnen er meer zijn. Er zullen honderden miljoenen beestjes zijn die daar leven."

Dr. Ferreira beschreef de ramp in de Pantanal als "een boodschap" aan de mensheid.
"Het laat ons zien dat de natuur lijdt, maar wij lijden ook - door gebrek aan schoon water en gebrek aan voedsel", zei ze. "We moeten de manier waarop we omgaan met de natuur veranderen als we willen dat toekomstige generaties in deze wereld leven."