Eugène van der San
Desgevraagd door vele volgers geef ik een reactie op het uitgevaardigde presidentieel besluit waarbij tekeningsbevoegdheid wordt toegekend aan een functionaris zijnde een niet-politieke ambtsdrager. Het openbaar bestuur omvat de gezagsdragers en het ambtelijke apparaat. De gezagsdragers zijn meestal de door de politiek gekozen functionarissen, dus de politieke ambtsdragers.

De discussie betreft: “Is het rechtmatig om bij presidentieel besluit de tekeningsbevoegdheid van personeelsmissives te delegeren aan een hoge ambtenaar, althans landsdienaar?”

Eerst moet worden vastgesteld wat onder een missive wordt verstaan. Een missive heeft het karakter van een interne instructie afkomstig van het bevoegde gezag. Dat is de betekenis binnen het administratiefrechtelijke verkeer (bestuursrecht). Deze missive dient als juridische grondslag voor het tot stand brengen van een bestuursbesluit bij rechtspositionele zaken, zijnde een resolutie of een beschikking.

Een presidentieel besluit is een genomen besluit van de president, zijnde een bevoegdheid krachtens de Grondwet aan hem/haar gegeven als uitvoerend staatshoofd. Artikel 99 van de Grondwet bepaalt dat de uitvoerende macht berust bij de president.

Wanneer wordt gesteld dat de president deze tekeningsbevoegdheid heeft gedelegeerd, dan betekent dat dat deze bevoegdheid niet meer bij de president berust (het is niet de bedoeling dat ik hieromtrent een college bestuursrecht ga weggeven). Dat wil zeggen dat, in tegenstelling tot de bepaling in de Personeelswet, artikel 3, de president in haar hoedanigheid als uitvoerende gebruikmaakt van haar bevoegdheid om een bestuursbevoegdheid af te staan aan een functionaris zijnde een niet-politieke ambtsdrager.

In dit geval geldt het niet alleen voor de aan haar toekomende bevoegdheid, maar ook voor de totale ministerraad, die buiten deze functionaris niet kan beslissen wanneer het betreft een rechtspositionele aangelegenheid hun ministerie rakende, voor wat betreft de ambtelijke schalen I tot en met 8 van het Ambtenarenbezoldigingsbesluit of FISO.

Indien deze situatie zich in de vorige regeerperiode heeft voorgedaan, dan heeft dat inderdaad te maken met het ondergraven van de rechtsstaat – iets waarop ik vijf jaren lang heb gewezen, zowel bij LIM FM als in diverse artikelen.

Er valt veel meer bestuursrechtelijk te zeggen over deze kwestie. De vraag is: wat wil de president? Als we denken verder te kunnen bouwen op de puinhopen van de vorige regering-Santokhi, dan vind ik dat zeer betreurenswaardig voor de zittende president.

Eugène van der San
(Bestuurskundige en gewezen directeur van het Kabinet van de President)