Let op: De Surinaamse begroting komt flink in gevaar

Er is een aantal interessante ontwikkelingen gaande dat belangrijk is voor het herstelprogramma van Suriname. Het eerste bericht dat van groot belang is op Starnieuws verschenen op 23 juli met als titel:'Dalende prijzen: Staatsolie herziet olieboorprogramma 2020'. Dit nieuwsartikel belangrijk omdat het een significante impact kan hebben op de Staatsbegroting.

Er wordt gesproken over het reduceren van het aantal putten van 95 naar 30. Dat is een teruggang van meer dan 300% in ambitie. Staatsolie geeft als verklaring dat de olieprijs op de wereldmarkt tegenzit. Maar net zo eenvoudig als Staatsolie nu beslist om het aantal exploratie putten te reduceren kan Staatsolie ook beslissen dat de productie teruggedraaid kan worden. En ik verwacht dat dit ook gaat gebeuren.

Er zijn recent een aantal artikelen verschenen waarin wordt betoogd dat Suriname niet failliet kan gaan. Ik ga daar verder niet op in. Maar Staatsolie kan wel failliet. En dit zien we ook in de afgelopen maanden gebeuren in de VS maar ook wereldwijd. Heel veel kleine olieproducenten zijn failliet gegaan. Bij de bosjes. En ook veel ontwikkelingslanden zijn door terugval in inkomsten uit olie in de problemen geraakt. Ze kunnen hun leningen niet meer aflossen en de rente niet meer betalen. 

Als Staatsolie de productie van olie genoodzaakt is terug te draaien dan zal dit meteen een negatief effect hebben op de begroting van Suriname. Immers de Surinaamse Staat zal minder inkomsten hebben uit de olie die Staatsolie ontgint en kan verkopen. Omdat Staatsolie een commercieel bedrijf is kan zo een bedrijfseconomische beslissing zomaar genomen worden en zal de Surinaamse staat deze beslissing moeten slikken. Staatsolie heeft ook schulden en moet die kunnen blijven aflossen. 

De vraag is hoe lang Staatsolie daartoe in staat is. In het ergste geval wordt Staatsolie net zo een overheidsgedrocht als SLM, een bedrijf die eigenlijk geen bestaansrecht meer heeft in de nieuwe wereld, maar toch aan het infuus wordt gehouden door de overheid en dus met geld van het volk van Suriname. Suriname moet dat niet willen. Daarom is het belangrijk om, bij kleine economieën als de Surinaamse dergelijke afhankelijkheden van enkele bedrijven goed te begrijpen en periodiek scenario’s te plannen. De belangen zijn de groot om verrast te worden door een dergelijke beslissing van de leiding van Staatsolie. Het is dan ook de primaire verantwoordelijkheid van de minister van Financiën en mogelijk zelfs Economische zaken om hierbij stil te staan.

De goudprijs lijkt niet te stoppen en de verwachting is dat de goudprijs binnenkort de magische grens van US$ 2000 per troy ounce gaat doorbreken. Dit biedt Suriname een mooie kans. Door de prijs op het niveau van US$ 2000 af te dekken kan Suriname deze mooie hoge prijs inlokken en dus de goudinkomsten op een niveau van US$ 2000 vastzetten. Om dit te doen zijn er goede hedging mogelijkheden en die kennis acht ik ook aanwezig in de Surinaamse professionele wereld. Suriname moet dit overwegen. Wederom vraag ik aandacht van de ministers voor dit scenario. Hetzelfde zou men ook kunnen overwegen als de olieprijs plotseling stijgt door een korte termijn tekort in olie (internationale kenners hebben het er namelijk over, dat er een plotseling een stijging kan plaatsvinden). Door te hedgen lever je ongetwijfeld wat van je verdiensten in maar je hebt meer zekerheid en je risico’s op prijsfluctuaties zijn keurig afgedekt. 

Suriname staat er vooralsnog alleen voor. De nieuwe regering moet in scenario's denken en vooral de ontwikkelingen internationaal in de gaten houden. Olieprijs omlaag/omhoog, opletten. Goudprijs omhoog/omlaag, opletten. De president moet iedere dag geïnformeerd worden over de prijzen van de belangrijkste grondstoffen en de basiskennis kunnen aanwenden om scenario’s te bespreken, hij kan het! Hoe staan andere ontwikkelingslanden ervoor met hun financiële malaise? Hoe pakken ze het aan? Leren van anderen.