Terminologie 'Agent van Staat' in het Internationaal Recht
17 Jun, 14:38
foto


Deze recente  discussie was onnodig doch terecht opgelaaid binnen de kringen van de DNA c.q. de regering. Hieronder het volgende. 'Agent', meervoud 'Agents' (beide Engels) moet men op zijn Engels lezen, en niet verwarren met het Nederlandse woord agent. Binnen het internationaal recht is het Engelse woord 'Agent' gangbaar wanneer een regering een functionaris benoemd (veelal een deskundige) om haar te vertegenwoordigen in een bepaalde hoedanigheid in het buitenland in een internationaal dispuut. Bijvoorbeeld bij het internationale Hof van Justitie, is het gebruik van de term 'Agents' voor juridische bijstand procedureel vastgelegd. Dit zijn functionarissen van een Staat dus, en hoeven ook niet per se juristen te zijn. Zij kunnen ook Staatsadviseurs en advocaten zijn. Bij het Int. Hof van Justitie geldt bijvoorbeeld de formulering: The parties shall be represented by the Agents. Agents kunnen verder ook bijgestaan worden door advocaten en adviseurs

'Agents' (Engels) zijn dus niets anders dan functionarissen van een Staat die in een ander land binnen een internationale of regionale organisaties (zoals de VN, EU, Inter Amerikaans Hof of Caribisch Hof) in een bepaalde capaciteit namens hun Staat een opdracht uitvoeren (veelal juridische bijstand verlenen in een internationaal dispuut. De Agent (Engels) heeft dus een taakopdracht voor bepaald specifiek omschreven doel, voor een bepaalde periode, schriftelijk is vastgelegd en vooraf gecommuniceerd aan de Registrar, die aan alle  betrokken partijen bij het geschil een Notice stuurt. Verder, de Secretaris Generaal van de VN circuleert aan alle lidlanden circulaires. 

De Agent moet dus formeel via de diplomatieke kanalen bij de 'Registrar' van het instituut (bijv. bij het Internationaal Hof) vooraf gemeld zijn en ook geaccepteerd zijn, by written application or notification (dit is vergelijkbaar met accreditatie). Agents oefenen hun taak onder diplomatieke bescherming, ze zijn onafhankelijk maar vertegenwoordigen wel hun Staat.  Kortom: verlenen bijstand en diensten via hun vertegenwoordigende rol. Het Hof noemt zulke vertegenwoordigers dan Agents. 
 
Keert de vertegenwoordiger of Agent terug naar zijn/haar land, dan houdt de opdracht dus op, en daarmee loopt  zijn/haar vertegenwoordigende capaciteit ook ten einde. De persoon mag zich niet langer als Agent noemen, (immers de internationaalrechtelijke taak heeft opgehouden te bestaan). 

Ontlening van een titel of capaciteit van een 'Agent van de Staat' aan het volkenrecht is dus een verwarring. Immers het  strookt niet met het concept en de praktijk van internationale geschillenbeslechting, met bijstand van door de Staat benoemde 'Agents' en andere deskundigen in het rechtsproces. De thans gevoerde discussie is een vergelijking dus tussen appels en peren. 'Agent' in het Internationaal recht laat zich niet vergelijken met de discussie zoals thans gaande is m.b.t  'Agent van de Staat'. 

Tot slot
Om de Nedelandse terminologie 'Agent van de Staat' te (mogen/kunnen)  gebruiken, is een wettelijke basis vereist. Het gebruik ervan zonder een wettelijke grondslag roept terecht vragen op! De wet schrijft voor dat vervulling van functies verbonden aan de Staat, op een bepaalde formele wijze plaatsvinden en op een wettelijke basis gestoeld behoren te zijn. Gebeurt dit niet, (bijv. gebrek aan goedkeuring in het parlement, of het ontbreken van een Presidentieel Besluit/Resolutie als grondslag, dan is er geen wettelijke grondslag, met als gevolg, dat een dergelijke publieke benoeming van een deskundige tot 'Agent van de Staat' juridisch aanvechtbaar wordt. 

De wetgever kent duidelijke  procedures voor wetgeving, er is een duidelijke balans tussen wetgevende en uitvoerende machten. Benoemingen voor een rol en functie van 'Agent van de Staat' mist thans iedere grondslag in de grondwet of lagere wetten.  

Mr. drs. Sardhanand Panchoe

Jurist Civiel- en Internationaal Recht, 
(schrijver dezes is, o.a. gewezen docent Internationaal Publiekrecht, en functionaris van de VN Hoge Commissaris voor Vluchtelingen).
Advertenties

Monday 06 May
Sunday 05 May
Saturday 04 May