Recente opiniestukken van de gerespecteerde academicus Professor Jack Menke schetsen een beeld van Suriname waarin een langetermijnvisie op ontwikkeling zou ontbreken. Hoewel wij kritische reflectie op het overheidsbeleid essentieel achten voor een gezonde democratie, voelen wij ons genoodzaakt dit beeld te nuanceren.

De bewering dat de huidige regering geen strategische koers heeft voor de toekomst, doet geen recht aan de fundamentele en toekomstgerichte beleidsinitiatieven die de afgelopen jaren zijn ontwikkeld en in gang gezet.

Het is begrijpelijk dat niet alle details van deze omvangrijke strategische trajecten al gemeengoed zijn. Juist daarom willen wij van deze gelegenheid gebruikmaken om twee cruciale pijlers van ons langetermijnbeleid nader toe te lichten: de Groene Ontwikkelingsstrategie (GDS) en de Structuurvisie Ruimtelijke Ordening. Deze documenten vormen samen het kompas voor een duurzaam, veerkrachtig en inclusief Suriname richting 2050.

Groene Ontwikkelingsstrategie (GDS) 2025-2050
Professor Menke's kritiek op een vermeende "Groei-Geld-Geef"-mentaliteit miskent de essentie van de GDS. Deze strategie is juist ontwikkeld om te breken met de historische afhankelijkheid van kortetermijnwinsten uit de grondstoffensector – de zogenaamde 'grondstoffenvloek'. De GDS is een integrale langetermijnvisie (2025-2050) die duurzame ontwikkeling centraal stelt.

Waarom een GDS?
De strategie erkent dat ad-hoc beleid en eenzijdige focus op grondstoffenwinning in het verleden hebben geleid tot economische volatiliteit en onvoldoende maatschappelijke vooruitgang. De GDS biedt een raamwerk om economische ontwikkeling, sociale rechtvaardigheid en milieubescherming met elkaar in balans te brengen.

Vier pijlers van GDS
De strategie rust op vier onderling verbonden pijlers:
1. Duurzame Economische Diversificatie en Groei: Actief sturen op vermindering van de afhankelijkheid van de extractieve sector door het stimuleren van duurzame sectoren zoals landbouw, ecotoerisme, hernieuwbare energie, financiële diensten en ICT.

2. Milieubescherming en Klimaatbestendigheid: Het behoud van Suriname's unieke status als 's werelds meest beboste land (93% bosbedekking) en carbon-negatieve natie. Dit omvat actieve bescherming van biodiversiteit, duurzaam land- en waterbeheer, en adaptatie aan klimaatverandering, conform internationale afspraken zoals het Akkoord van Parijs.

3. Sociale Inclusiviteit en Rechtvaardigheid: Zorgen dat de voordelen van ontwikkeling alle Surinamers ten goede komen, met speciale aandacht voor armoedebestrijding, verbetering van onderwijs en gezondheidszorg, gendergelijkheid en de rechten van Inheemse en Tribale volken.

4. Goed Bestuur en Institutionele Versterking: Het creëren van transparante, verantwoordelijke en effectieve instituties die duurzaam beleid kunnen dragen en uitvoeren.
 
Ambitieuze doelen voor 2050
De GDS stelt concrete doelen, waaronder een BBP per capita van minimaal USD 40.000, behoud van 93% bosbedekking en de carbon-negatieve status, een Gini-index onder 0.30, een HDI boven 0.85 en een EPI- score van 70.

Rol van olie en gas
De GDS erkent de kansen die de olie- en gassector biedt, maar ziet deze inkomsten nadrukkelijk als een transitiemiddel. De strategie is erop gericht deze fondsen te kanaliseren naar duurzame investeringen in de vier pijlers, met name in onderwijs, infrastructuur en de diversificatie van de economie. Hiermee wordt juist beoogd de afhankelijkheid van deze sector op termijn te verminderen en de 'grondstoffenvloek' te doorbreken. Gedacht wordt aan mechanismen zoals een Sovereign Wealth Fund voor verantwoord beheer.

Wettelijke verankering
Om te zorgen dat deze langetermijnvisie standhoudt over regeerperiodes heen, is een conceptwet Groene Ontwikkelingsstrategie opgesteld. Dit institutionaliseert de duurzame koers.

Structuurvisie Ruimtelijke Ordening 2025-2050
Een langetermijnvisie vereist ook een plan voor de fysieke inrichting van ons land. Daarom is, voor het eerst in de Surinaamse geschiedenis, een nationale Structuurvisie voor de Ruimtelijke Ontwikkeling 2025-2050 ontwikkeld. Dit document vormt de ruimtelijke vertaling van de GDS.

De primaire doelstelling is het verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving voor alle Surinamers, door een optimale, duurzame en gecoördineerde aanwending van ons grondgebied. Het legt de basis voor toekomstige bestemmingsplannen op districts- en ressortniveau.

De Structuurvisie doorbreekt de traditionele sectorale benadering door economische en sociale ontwikkeling expliciet te koppelen aan ruimtelijke planning. Beslissingen over infrastructuur, woningbouw, industrie, landbouw en natuurbehoud worden in samenhang bekeken.

De Structuurvisie is gestoeld op internationale kaders zoals de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDGs) en de New Urban Agenda van de VN, aangevuld met een Surinaamse focus op bestuurlijke duurzaamheid. Acht kernwaarden, waaronder zorgvuldig ruimtegebruik, het creëren van gezonde leefomgevingen, toekomstbestendigheid en draagvlak, vormen de leidraad.

De visie is tot stand gekomen na grondige analyse van data (geo-data, satellietbeelden) en uitgebreide consultatierondes met stakeholders uit alle lagen van de samenleving, inclusief ministeries, bedrijfsleven, NGO's en vertegenwoordigers van Inheemse en Tribale volken. Scenario-analyses zijn gebruikt om de impact van verschillende ontwikkelingspaden op landgebruik tot 2050 te modelleren.

Dit proces heeft geleid tot een onderverdeling van Suriname in planregio's met specifieke ontwikkelingsrichtingen en zoneringen. Dit biedt duidelijkheid over waar welke activiteiten (kunnen) plaatsvinden. Omdat effectieve ruimtelijke ordening vraagt om een modern juridisch kader, is een conceptwet Ruimtelijke Ordening voorbereid. Deze wet, die de verouderde Stedenbouwkundige Wet zal vervangen, wacht op behandeling in De Nationale Assemblée.

Conclusie:
Een Doordachte Koers voor Suriname
De kritiek dat de regering visieloos zou zijn en vastzit in kortetermijndenken, doet geen recht aan de realiteit. Met de Groene Ontwikkelingsstrategie en de Structuurvisie Ruimtelijke Ordening beschikt Suriname over een samenhangend en toekomstbestendig beleidskader voor de periode tot 2050. Deze strategieën zijn niet overhaast opgesteld, maar zijn het resultaat van gedegen analyse, brede consultatie en een duidelijke keuze voor duurzaamheid en inclusiviteit.

De uitdagingen waar Suriname voor staat zijn complex, maar de koers is uitgezet. De regering zet zich in om, met deze strategische documenten als leidraad, de natuurlijke rijkdommen van ons land – inclusief de recente olie- en gasvondsten – op een verantwoorde wijze aan te wenden voor de structurele verbetering van de welvaart en het welzijn van alle Surinamers, met respect voor ons unieke milieu.

Wij nodigen alle betrokkenen, inclusief Professor Menke, uit om kennis te nemen van de GDS en de Structuurvisie en deel te nemen aan de voortgaande dialoog over de implementatie ervan. Alleen door samen te werken, op basis van feiten en een gedeelde langetermijnvisie, kunnen we het Suriname bouwen dat toekomstige generaties verdienen.

M. Dasai
Minister van Ruimtelijke Ordening en Milieu