Turkije: Oppositie durft te dromen van nederlaag Erdogan

De almachtige president van Turkije, RecepTayyip Erdogan, voert de strijd van zijn leven tegen een oppositie die zich tegen hem heeft verenigd voor de verkiezingen van zondag. Zijn belangrijkste rivaal, Kemal Kilicdaroglu, verscheen vrijdag voor een menigte supporters, geflankeerd door bondgenoten uit het hele politieke spectrum die als nooit tevoren samenkwamen.

Terwijl de regen neersloeg in Ankara, beloofde hij "vrede en democratie" te herstellen. De man van wie hij wil dat de kiezers hem na 20 jaar verdrijven - Recep Tayyip Erdogan - zei dat hij Turkije overeind heeft gehouden ondanks vele uitdagingen, waaronder de economie met zijn ongebreidelde inflatie en de catastrofale dubbele aardbevingen in februari.

Beide kwesties hebben deze koortsachtige campagne voor zowel het presidentschap als het parlement gedomineerd.

Op 74-jarige leeftijd wordt de oppositieleider vaak beschreven als zachtaardig, maar hij hield een krachtige toespraak voor een publiek dat gelooft dat dit tot nu toe hun beste hoop is om de macht terug te winnen van een president die de zijne drastisch heeft vergroot ten koste van het parlement.

Kilicdaroglu staat iets voor in de opiniepeilingen en zijn aanhangers hebben durven dromen dat hij zondag met meer dan 50% van de stemmen zou kunnen winnen in plaats van twee weken later een tweede ronde te beleven.

Gevraagd op tv wat hij zou doen als hij zou verliezen, zei president Erdogan dat de vraag absurd was, maar dat zijn regering democratisch aan de macht was gekomen: "Als onze natie van gedachten verandert, zullen we precies doen wat democratie vereist."

De partij van Kilicdaroglu is door en door seculier, maar hij heeft hard gewerkt om vrouwen die een hoofddoek dragen te bereiken. De zes partijen hebben zich verenigd onder de slogan Haydi (Kom op!) en een gelijknamig campagnelied.

De spanningen lopen zo hoog op voorafgaand aan de stemming dat hij een kogelvrij vest droeg op het podium in Ankara voor zijn laatste bijeenkomst en op een ander evenement eerder.

De race is even gespannen als cruciaal geworden. Een van de vier kandidaten voor het presidentschap, Muharrem Ince, trok zich donderdag terug en klaagde dat hij op sociale media het doelwit was geweest van deepfake seksvideo's die "de kiezers hadden gemanipuleerd".

Toen de belangrijkste uitdager van de oppositie Rusland de schuld gaf, ontkende het Kremlin iets met de video's te maken te hebben of zich met de stemming te willen bemoeien.

Erdogan, die banden heeft onderhouden met Vladimir Putin, waarschuwde zijn rivaal: "Als je Putin aanvalt, zal ik dat niet goed vinden."

De president sprak partijloyalisten toe in Istanbul, maar de avond ervoor bevond hij zich net buiten de hoofdstad in een stad met een half miljoen inwoners die zijn AK-partij volledig leek te steunen.

Oranje, blauw en witte AKP-vlaggen wapperden door het centrum van Sincan, terwijl de lokale bevolking de straten vulde in de hoop een glimp van Erdogan op te vangen.

Supporters scandeerden feestliederen terwijl ze wachtten tot de president in een groen jasje op het podium verscheen. Eén refrein klonk herhaaldelijk: Recep Tay-yip Er-do-gaaaan.

"We hebben scholen, universiteiten en ziekenhuizen gebouwd... we hebben het aanzien van onze steden veranderd. We hebben ons eigen aardgas en olie gewonnen", zei Erdogan tegen duizenden juichende supporters.

Zijn strategie, eerst als premier maar daarna als president, was om groei op te bouwen, vaak door grootschalige bouwprojecten die zichtbaar zijn in veel van de grote steden, maar niet zo voor de hand liggend in Sincan.

Hoewel zijn partij nog steeds veel steun geniet, vertrouwt hij op de steun van de nationalistische MHP en andere kleinere groepen in zijn People's Alliance. Zijn grootste steun komt vooral van conservatieve of nationalistische Turken, en hij heeft zijn retoriek niet alleen gericht op het Westen, dat volgens hem tegen hem ingaat, maar ook op de LHBT-gemeenschap.

"De AK-partij laat geen LHBT's toe in haar omgeving, en de MHP laat ze niet toe tot de People's Alliance, omdat we geloven in de heiligheid van een gezin."

Deze politieke allianties zijn essentieel geworden onder het Turkse politieke systeem, aangezien een partij 7% van de nationale stemmen nodig heeft om in het parlement te komen, of om deel uit te maken van een alliantie die dat wel doet.

Wie het presidentschap wint, moet voldoende steun krijgen in het parlement om zijn plannen te steunen.

Tijdens het campagnetraject in Ankara zei de centrumlinkse kandidaat Aysun Palali Koktas dat hoewel de economie en de nasleep van de aardbeving de twee belangrijkste kwesties van de verkiezingen waren, de toekomst van de Turkse democratie en de rechten van het volk net zo belangrijk waren. "Als we tweeten, willen we niet bang zijn, en dat geldt vooral voor jonge mensen", zei ze.

Maar de 25-jarige kandidaat van de AK-partij, Zehranur Aydemir, vindt dat jonge kiezers zeer goed worden behandeld door de regering. "Jongeren zie je op elk niveau in onze partij."

Naar verwachting stemmen zondag ruim 64 miljoen mensen in binnen- en buitenland.

Om regelrecht te winnen, moet een kandidaat meer dan de helft van de stemmen binnenhalen.

Als geen enkele kandidaat minstens 50% plus één stem krijgt in de eerste ronde, gaan de presidentsverkiezingen op 28 mei naar een tweede ronde tussen de twee met de meeste stemmen.