(Aangeboden)
De mokomoko is een bekende waterplant in tropische landen in Zuid-Amerika, Midden-Amerika en het Caribisch Gebied. Deze plant komt in ons land zeer algemeen en in grote aantallen voor in brak- en zoetwatermoerassen en langs de oevers van kreken en rivieren, vooral in het kustgebied. Hij kenmerkt zich door dikke, rechtopstaande stengels met stekels en grote, pijlvormige bladeren. De mokomoko behoort tot de aronskelkfamilie (Araceae), de famile waartoe ook verschillende tayersoorten behoren, en draagt als wetenschappelijke naam Montrichardia arborescens (Schott).

Het verse sap van de stengel van de mokomoko, of plakjes of schraapsels van de stengel worden traditioneel uitwendig gebruikt om bloedingen te stoppen. Ondanks het veelvuldig gebruik van deze preparaten is er weinig tot geen wetenschappelijk uitgevoerd bewijs voor een wondhelingbevorderende werking van de mokomoko. Het is ook niet helemaal zeker hoe veilig het sap is voor de huid.

Dit was de aanleiding voor de Discipline Farmacologie van de Faculteit der Medische Wetenschappen van de Anton de Kom Universiteit van Suriname om te onderzoeken of het verse sap van de jonge stengels van de mokomoko voldoet aan enkele basale voorwaarden voor een wondheling-bevorderend preparaat. Deze onderzoekingen werden gefinancieerd door de Suriname Conservation Foundation. De Suriname Conservation Foundation is sinds 2000 actief als stichting die zich inzet voor het behoud van Suriname’s uitzonderlijke biodiversiteit en dit door middel van het financieel ondersteunen van projecten die gericht zijn op biodiversiteitsbescherming. Genoemd onderzoek is verricht onder leiding van prof. dr. Dennis Mans.

Er is nagegaan of het mokomokosap in staat was om 1) de samenklontering van bloedplaatjes te stimuleren (en aldus een stolsel te vormen waarmee de wond wordt gedicht), 2) de wond te desinfecteren (d.w.z., bacteriën te doden zodat verdere infectie wordt voorkomen), 3) ontstekingsremmend te werken (zodat de wond snel en netjes heelt), 4) schadelijke vrije radicalen te verwijderderen (vrije radicalen zijn agressieve stoffen die in ongunstige gevallen de wond kunnen verergeren) en 5) veilig is voor de normale weefsels (het onverdunde sap kan blaren veroorzaken).

De proeven zijn uitgevoerd m.b.v. een grote verscheidenheid aan laboratoriumtechnieken. De resultaten van deze onderzoekingen hebben aangetoond dat het verse mokomokosap zeer waarschijnlijk veilig is voor de normale weefsels wanneer het 1 op 8 is verdund terwijl het dan de vier eerstgenoemde kwaliteiten behoudt. Deze bevindingen verschaffen wetenschappelijke steun aan het traditioneel gebruik van de mokomoko als een effectief bloedstelpend en wondgenezingsmiddel en zijn in twee artikelen gepubliceerd in het vakblad Pharmacognosy Journal.

Momenteel wordt bekeken welke de mogelijkheden zijn om het mokomokosap te ontwikkelen tot één of meerdere commerciële preparaten, eventueel in samenwerking met een buitenlandse partner. Voor het echter zover is, moet een aantal uitgebreide en tijdrovende studies worden uitgevoerd. Er moet bijvoorbeeld worden bepaald hoelang het mokokosap stabiel is en welke de vervaldata zijn van potentiële commerciële producten. Daarnaast moet worden vastgesteld welke conserveringsmiddelen, vulstoffen, kleurstoffen, smaakstoffen, bindmiddelen, enz. in een commercieel product kunnen worden gebruikt zonder dat de werkzaamheid van het mokomokosap wordt aangetast. Er moet ook een realistische inschatting worden gemaakt van de markt die zal kunnen worden bestreken: alleen Suriname, de CARICOM, of verder?

In de tussentijd vervolgt de Suriname Conservation Foundation dit proces en blijft wetenschappelijke initiatieven ondersteunen die bijdragen aan kennisontwikkeling en het verantwoord benutten van Suriname’ s natuurlijke rijkdommen.


Geïnteresseerden in de wetenschappelijke artikelen over dit onderzoek kunnen deze downloaden via DOI: 10.5530/pj.2022.14.99 en DOI: 10.5530/pj.2025.17.38.