Een beschadigde auto ligt op een verwoest maïsveld langs de oever van de Liuli-rivier, na zware regenval eind juli die het dorp overstroomde, in het district Huairou in Beijing, China. (Foto: Reuters)
Tijdens de dodelijke overstromingen in Beijing vorige maand, brachten de eigenaar van een plattelandshotel Cui Jian en zijn gasten de nacht gestrand door op een dak in de stortregen, voordat reddingswerkers zich de volgende dag door metershoge modder en slib moesten worstelen om hen te bereiken.

In het bergachtige noordelijke district Huairou in Beijing en het aangrenzende district Miyun viel in één week tijd net zoveel regen als in een heel jaar. Dit leidde tot plotselinge overstromingen die hele dorpen verwoestten en 44 mensenlevens eisten bij de dodelijkste overstroming sinds 2012.

De ernstigste weerswaarschuwing van de autoriteiten kwam te laat voor de meeste dorpelingen in Huairou. Toen de waarschuwing werd afgegeven, sliepen ze al.

"In het verleden sloten ze natuurgebieden en campings, evacueerden toeristen en verplaatsten dorpelingen. Als je mensen op tijd waarschuwt, is het goed, maar zo niet, dan is het een natuurramp", aldus Cui, wiens tien panden in hetzelfde dorp in het district Huairou, waaraan hij 35 miljoen yuan (4,87 miljoen dollar) had uitgegeven om te renoveren, onder water stonden.

De overstromingen brachten zwakke plekken aan het licht in de infrastructuur voor noodhulp op het platteland van Beijing. De stedelijke kern van Beijing wordt omringd door verschillende plattelandsdistricten.

Maar ze onthulden ook hoe historisch droog Beijing, met 22 miljoen inwoners, nog steeds onvoldoende voorbereid is op wat volgens experts een steeds nattere toekomst zal worden. De Chinese hoofdstad heeft sinds 2012 drie overstromingen meegemaakt die volgens meteorologen slechts eens in de 100 jaar zouden kunnen voorkomen, en klimaatexperts waarschuwen voor een toenemend risico op rampen van een voorheen ondenkbare omvang.

Chinese experts pleiten er steeds vaker voor dat stadsplanners prioriteit geven aan 'ecologische veerkracht', gezien de rampzalige gevolgen van klimaatverandering. "Het huidige inzicht in de klimaatcrisis en de toekomstige uitdagingen is onvoldoende, wat uiteraard leidt tot onvoldoende inzet en planning", aldus Zhou Jinfeng, secretaris-generaal van de China Biodiversity Conservation and Green Development Foundation.

Terwijl twee districten in Beijing die in 2023 werden getroffen door overstromingen, langetermijnplannen voor wederopbouw hebben opgesteld waarin prioriteit wordt gegeven aan 'klimaatadaptieve stadsbouw' en maatregelen worden voorgesteld om de systemen voor overstromingscontrole op het platteland te verbeteren en de infrastructuur te moderniseren, geeft de overgrote meerderheid van de onlangs opgeleverde infrastructuurprojecten in de hoofdstad geen prioriteit aan klimaatadaptatie in hun plannen.

Uit een database van de Chinese overheid blijkt dat er in de afgelopen vijf jaar slechts drie infrastructuurprojecten in Beijing zijn geweest waarbij in de aanbestedingen melding werd gemaakt van 'ecologische veerkracht', terwijl er honderden aanbestedingen waren waarin 'klimaatverandering' werd genoemd. Deze projecten hadden voornamelijk betrekking op onderzoeksprojecten bij wetenschappelijke staatsinstituten in Beijing.

Volgens Zhou verwijst ecologische veerkracht naar maatregelen zoals het herstellen van natuurlijke rivieroevers, het verminderen van het gebruik van beton en andere harde materialen en overmatige kunstmatige landschapsinrichting, maar ook het vergroten van de biodiversiteit.

In juli werd tijdens een vergadering van hooggeplaatste stedenbouwkundigen het accent gelegd op het bouwen van "leefbare, duurzame en veerkrachtige" steden, in tegenstelling tot de decennialange explosieve verstedelijking die de economische groei van China aanjaagde.

Normaal gesproken begint het regenseizoen in Noord-China half juli, maar dit jaar begon het op zijn vroegst sinds er in 1961 met het bijhouden van de gegevens werd begonnen. Tegelijkertijd overstroomden verschillende rivieren in Beijing zelfs met de grootste overstromingen ooit.

Item 1 van 5 Een beschadigde auto ligt op een beschadigd maïsveld langs de oever van de rivier de Liuli, na zware regenval eind juli die het dorp overstroomde, in het district Huairou in Beijing, China, 13 augustus 2025. REUTERS/Tingshu Wang/Bestandsfoto
[1/5] Een beschadigde auto ligt op een beschadigd maïsveld langs de oever van de rivier de Liuli, na zware regenval eind juli die het dorp overstroomde, in het district Huairou in Beijing, China, 13 augustus 2025. REUTERS/Tingshu Wang/Bestandsfoto Aankoop Licentierechten, opent nieuw tabblad


Uit officiële gegevens blijkt dat de regenval in juni en juli in de hele stad met 75% is toegenomen ten opzichte van een jaar eerder. Dit komt door de "aanzienlijke noordwaartse uitbreiding van de Chinese regengordel sinds 2011" die verband houdt met klimaatverandering, vertelde de directeur van het Chinese Nationale Klimaatcentrum aan het staatsbedrijf China Newsweek. Dit markeert een verschuiving naar "meerdere, langdurige, aanhoudende regencycli" in het traditioneel droge noorden.

'Sponssteden'
Chinese beleidsmakers hebben een aantal stappen gezet om stedelijke overstromingen tegen te gaan. Sinds 2015 zijn er in het hele land 'Sponsstad'-projecten gaande, waarbij megasteden vol beton worden getransformeerd met verborgen drainage-infrastructuur zoals waterdoorlatende asfaltverhardingen, verzonken regenwatertuinen en gemoderniseerde rioleringssystemen.

Het concept komt oorspronkelijk uit China en is gebaseerd op het nabootsen van het vermogen van een spons om regenwater te absorberen en weer af te geven. In Beijing zijn recent gebouwde projecten onder meer pompstations voor overstromingsbeheersing, parken langs de rivier en kunstmatige meren.

Volgens officiële gegevens heeft China in 2024 meer dan 2,9 biljoen yuan (403,78 miljard dollar) uitgegeven aan meer dan 60.000 infrastructuurprojecten in de vorm van 'sponssteden'.

De autoriteiten streven ernaar om in 2030 80% van de stedelijke gebieden in alle steden te hebben bestreken, hoewel veel provincies en grote steden achterlopen op schema.

In Beijing zijn dit jaar nieuwe 'sponsstad'-projecten gestart ter waarde van minstens 155 miljoen yuan, volgens een Chinese aanbestedingsdatabase. Momenteel voldoet 38% van de stedelijke gebieden in Beijing aan de 'sponsstad'-normen, melden mediaberichten.

Volgens deskundigen bieden dergelijke initiatieven geen soelaas in de plattelandsgebieden van Beijing. Het bergachtige landschap zorgt ervoor dat dorpen, die doorgaans aan de voet van steile hellingen zijn gebouwd en niet over infrastructuur voor noodgevallen beschikken, kwetsbaarder zijn voor secundaire rampen zoals aardverschuivingen.

De huidige normen voor 'sponssteden' zijn bovendien gebaseerd op historische neerslaggegevens en zijn niet toereikend om extreme regenval aan te kunnen, aldus Yuan Yuan, klimaat- en energiecampagnevoerder bij Greenpeace Oost-Azië.

Toekomstige noodplannen moeten ook rekening houden met preventieve evacuatie van bewoners en het verbeteren van systemen voor vroegtijdige waarschuwing. Daarbij moet met name rekening worden gehouden met het identificeren van kwetsbare groepen met beperkte mobiliteit, voegde ze toe.

Bij de recente overstromingen in Beijing kwamen 31 oudere bewoners van een verpleeghuis in Miyun om het leven. Ze waren niet opgenomen in de evacuatieplannen en zaten vast in het stijgende water.

"Het is noodzakelijk om de infrastructuur die lokale gemeenschappen nodig hebben rationeel te plannen en ... risicoresponsplannen en tegenmaatregelen op elkaar af te stemmen, om een ​​geïntegreerd systeem te creëren waarmee toekomstige verliezen tot een minimum kunnen worden beperkt", aldus Yuan.