Radarsysteem Costa Rica tegen illegale visserij

De installatie van een radartoren op het Cocos-eiland in Costa Rica luidde een nieuw tijdperk in voor het terugdringen van illegale visserij in een van 's werelds meest biodiverse oceaanregio's. De wateren van het eiland, rijk aan rifvissen, haaien, tonijn en andere lucratieve soorten, werden jarenlang door stropers overvallen.

De "radar was een manier om te zeggen dat tot hier de controle en bescherming van het land is", vertelde Haydee Rodríguez, een milieuadvocaat en voormalig viceminister van wateren en oceanen van Costa Rica, aan InSight Crime.

De radartoren was bedoeld als de eerste van 11 en vormde een bewakingssleepnet dat anders is dan wat je in Latijns-Amerika ziet. Tegenwoordig staat het op zichzelf, een baken voor de moeilijkheden die kleine landen hebben bij het toepassen van nieuwe technologieën om hun uitgestrekte wateren te bewaken.

Opkomst en ondergang radarsysteem
Het radarsysteem werd voor het eerst voorgesteld in een rapport uit 2012 over controlestrategieën voor de bescherming van het oceaangebied van Costa Rica, dat 11 keer groter is dan het land zelf. Cocos Island, ongeveer 550 kilometer uit de Pacifische kust van het land, was de ideale plek om het eerste radarproject te demonstreren, dat ongeveer US$ 3,4 miljoen kostte.

Cocos Island National Park staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO en herbergt tropisch regenwoud, koraalriffen, watervallen en groene bergen. De wateren - met een overvloed aan vissen, roggen, schildpadden en haaien, waaronder tijgerhaaien en gigantische hamerhaaien - zijn vergeleken met een Jurassic Park onder water.

De bouw van de toren begon in 2015. Een promotievideo toont de ontberingen van de bouw van de 30 meter hoge toren bovenop het eiland. Bevoorrading en arbeiders worden daar overgezet. Katrollen en lieren slepen materialen door het bos. Een hydro-elektrisch systeem en controlekamer - vol met zonnepanelen en satelliettelecommunicatie - zijn gebouwd om de radar draaiende te houden en 24-uurs monitoringmogelijkheden te bieden.

"Het was in die tijd de Ferrari van radars", vertelde Mónica Gamboa van de natuurbeschermingsorganisatie Forever Costa Rica (Costa Rica por Siempre), aan InSight Crime.
 
Kort na de inzet van de radar in 2017 zag Oswaldo Rosero, een specialist in maritieme controle en waakzaamheid, een drastische vermindering van illegale visserij. "Het was als magie. Onmiddellijk begonnen boten de grenzen van de zone te respecteren omdat ze wisten dat we ze zouden zien", vertelde Rosero aan InSight Crime.

Maar toen oceanograaf Sylvia Earle in mei 2017 het rangerstation op Cocos Island bezocht, hoorde ze de eerste zorgen. "We zien veel illegale vissersboten", vertelde een ranger haar, volgens een reisverslag dat haar organisatie Mission Blue over haar reis publiceerde. Maar zonder patrouilleboten en benzine, "zien we ze gewoon en kunnen we niets doen", zei hij.

De radar was ook moeilijk te onderhouden en te repareren. De instellingen die betrokken waren bij het functioneren ervan, hadden niet de logistieke capaciteiten om het hightechsysteem te controleren, zei Gamboa.

Toen het land in 2017 werd getroffen door een schuldencrisis, bleven de andere geplande torens in het ongewisse. "Het was een zeer nuttig hulpmiddel," zei Gamboa. "Maar uiteindelijk was het een hulpmiddel zonder al het andere dat nodig was, en het zou niet de resultaten opleveren die het mogelijk zou kunnen geven."

Uitdagingen voor Costa Rica
Illegale visserij blijft een belangrijke en groeiende bedreiging voor het zeeleven op Cocos Island. Uit een rapport van de niet-gouvernementele organisatie Friends of Cocos Island (Amigos Isla del Coco - Faico) blijkt dat inbeslagnames van illegale vangsten, onderschepping van boten en vervolgingen minimaal zijn.

Damián Martínez, directeur natuurbehoud bij de Costa Ricaanse Visserijfederatie (Federación Costarricense de Pesca - Fecop), zei dat justitiële instellingen niet over de capaciteit en kennis beschikken om malafide boten te onderzoeken en te vervolgen. "Er is veel straffeloosheid", vertelde hij aan InSight Crime.

Eind vorig jaar werd in een rapport van Global Marine Commodities gewezen op de passiviteit van de regering bij het beschermen van haaien, tonijn, zwaardvis en andere diepzeevissen, ondanks het presenteren van een plan om dit te doen. Het ontvinnen van haaien komt volgens het rapport nog steeds voor in Costa Rica, omdat wetten niet worden gehandhaafd. Volgens Abrams was het Midden-Amerikaanse land in 2021 goed voor vier procent van de export van haaienvinnen in de wereld.

Radars krijgen een tweede kans
Of de radar nog functioneert, is onduidelijk. Ondertussen is het zeereservaat rond het eiland gegroeid tot 61.500 vierkante mijl oceaan, ongeveer drie keer zo groot als het vasteland van Costa Rica.

Na zuurverdiende lessen wordt de radar opnieuw onderzocht om de mariene reservaten van het land in de gaten te houden, zei Gamboa. Maar het moet deel uitmaken van een alomvattende, kosteneffectieve strategie. Gamboa zei dat Costa Rica wordt beschouwd als een wereldleider op het gebied van natuurbehoud. Dat moet ook gelden voor de oceanen, zei ze.