Filipijnen: Marcos Jr wordt nieuwe president

Ferdinand Marcos Jr, de zoon en naamgenoot van de Filipijnse dictator die werd afgezet tijdens een volksopstand in 1986, won maandag de presidentsverkiezingen met een enorme marge. De onofficiële resultaten tonen een verbluffende comeback voor de beroemdste politieke dynastie van het land. Ferdinand Marcos Jr, wiens dictatorvader en naamgenoot de Filipijnen tientallen jaren lang plunderde en onderdrukte, behaalde dinsdag een historische verkiezingsoverwinning, waarmee hij de reis van zijn clan van paria's naar het presidentiële paleis bezegelde.

Marcos Jr, bekend onder zijn bijnaam "Bongbong", won in een verpletterende overwinning, na meedogenloos witwassen van het familieverleden en het benutten van krachtige allianties met rivaliserende families die delen van het door armoede geteisterde land beheersen.

In de 36 jaar sinds een volksopstand de patriarch ten val bracht en de familie in ballingschap in de VS achtervolgde, hebben de Marcoses hun politieke fortuin weer opgebouwd. Ondanks de zorgen van zijn eigen vader over zijn "zorgeloze en luie" aard, kwam Marcos Jr (64) het verst.

Nadat hij de vice-presidentiële race nipt verloor van Leni Robredo bij de verkiezingen van 2016, was hij vastbesloten dat hun rematch in de presidentiële wedstrijd anders zou aflopen.

Marcos Jr zwoer om het land te verenigen en deed tijdens zijn campagne ingrijpende beloften om banen te stimuleren en stijgende prijzen aan te pakken als onderdeel van een uitweg uit de pandemie. "Eenheid is mijn zaak vanwege mijn vaste overtuiging dat eenheid de eerste stap is om uit deze crisis te komen waarin we ons nu bevinden", zei Marcos Jr in februari, zonder ooit verder uit te leggen wat de slogan betekende.

Polariserende figuur
Marcos Jr groeide op in het presidentiële paleis in Manilla en wilde astronaut worden voordat hij in de voetsporen van zijn vader zou treden in de politiek. Hij diende als vice-gouverneur en tweemaal als gouverneur van het noordelijke bolwerk van de familie in de provincie Ilocos Norte, en had ook functies in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat.

Zijn 92-jarige moeder, Imelda, zei dat ze ervan had gedroomd dat hij de leider van het land zou worden. Terwijl hij haar raadpleegde over het presidentschap, vertelde Marcos Jr aan CNN Philippines dat het zijn beslissing was.

Marcos Jr's banden met zijn vader, vooral de bloedige onderdrukking van de staat van beleg, hebben hem tot een van de meest polariserende politici van het land gemaakt.
Maar hij heeft geprofiteerd van een stortvloed aan valse en misleidende berichten op sociale-mediaplatforms gericht op een grotendeels jong electoraat zonder herinnering aan de corruptie, moorden en andere misbruiken die zijn begaan tijdens het 20-jarige bewind van de oudere Marcos.

Marcos Jr heeft ontkend dat hij trollen op sociale media heeft gebruikt. Zijn campagne werd versterkt door samen te werken met vice-presidentskandidaat Sara Duterte en de steun van andere elitefamilies die een enorme invloed uitoefenen in de feodale en corrupte democratie.

De gedeelde geschiedenis van Marcos Jr en Duterte als nakomelingen van autoritaire leiders heeft mensenrechtengroepen en katholieke priesters gealarmeerd, die vrezen dat ze hun overwinning zullen gebruiken om zich aan de macht te verankeren.

Politieke heropleving
Marcos Jr zat in 1972 op een kostschool in Groot-Brittannië toen zijn vader de staat van beleg afkondigde, wat leidde tot grootschalige corruptie en een bloedig optreden tegen afwijkende meningen.

Hij heeft het bewind van zijn vader verdedigd door te verwijzen naar de aanvankelijke stijging van de economische groei en de overheidsuitgaven onder de staat van beleg, die volgens hem nodig was om het land te redden van communistische en islamitische opstanden. Hoewel hij zijn vader omschrijft als een 'politiek genie', heeft Marcos Jr afstand genomen van beschuldigingen van plundering van de staatskas en economisch wanbeheer tijdens zijn regime dat het land later verarmde.

Na de dood van de gevallen dictator op Hawaï in 1989, keerden de Marcoses terug naar huis en begonnen hun opmerkelijke heropleving, waarbij ze lokale loyaliteit aanspraken om gekozen te worden voor een opeenvolging van hogere posities.

De oudste van Marcos Jr's drie zonen met vrouw Louise - een advocaat uit een andere rijke familie - was een eerste kandidaat bij deze verkiezingen, op zoek naar een van de twee congreszetels in Ilocos Norte.

De ommekeer van de clan is geholpen door publieke ontgoocheling over een blijvende kloof tussen arm en rijk, en door beschuldigingen die de regeringen van na Marcos ontsierden.

Om een ​​herhaling van de campagne van 2016 te voorkomen, toen hij werd opgejaagd door vragen over het verleden van zijn familie, negeerde Marcos Jr dit keer debatten met rivalen en gaf hij weinig interviews. Als hij dat deed, leek hij onhandig en niet op zijn gemak.

Tegenstanders probeerden tevergeefs om hem te diskwalificeren voor de presidentiële race vanwege een eerdere veroordeling voor het niet indienen van aangiften inkomstenbelasting. Ze beschuldigden hem ook van het overdrijven van zijn opleidingskwalificaties en van het niet betalen van bijna US$ 4 miljard aan successierechten.

Tot voor kort was Duterte een aanhanger van Marcos Jr en prees hij de steun van de familie Marcos voor het bezegelen van zijn presidentiële overwinning. Maar hoewel zijn partij Marcos als president steunde, noemde Duterte hem een ​​"zwakke" leider.

Dit voedde de speculatie dat Duterte, die geconfronteerd wordt met een internationaal onderzoek naar zijn dodelijke drugsoorlog, garanties probeerde te krijgen van Marcos Jr voor wanneer hij niet aan de macht is.

In de laatste week van de campagne, toen Robredo aan kracht leek te winnen, waarschuwde Marcos Jr voor verkiezingsfraude, zonder enig bewijs te leveren.

"We zullen winnen zolang je op maandag wakker blijft, zodat er geen nieuwe tragedie plaatsvindt', vertelde Marcos Jr aan honderdduizenden fans tijdens zijn laatste campagnebijeenkomst. "Er gebeuren veel ongewenste dingen als we niet meer opletten."