Omzetting RvC in algemeen bestuur?

Inleiding
Het blijkt in de praktijk dat het nieuwe vennootschapsrecht zoals dat is ingevoerd in 2016 veel vragen oproept. Één van deze vragen is of er verschil bestaat tussen het algemeen bestuur en de Raad van Commissarissen (RvC) van een naamloze vennootschap (N.V.). Vóór de invoering van de nieuwe wetgeving was ons vennootschapsrecht een kopie van het (oude) Nederlandse vennootschapsrecht.
Tevens wijs ik erop dat in het Ontwerp Nieuw Surinaamse Burgerlijk Wetboek een regeling voor het vennootschapsrecht is opgenomen dat gebaseerd is op het Nederlandse en Curaçaose vennootschapsrecht.
Onze nieuwe wetgeving wijkt hiervan af. Bij de invoering van de nieuwe wetgeving is er in de MvT niet aangegeven welke wetgeving er model voor gestaan heeft.
In zijn artikel in SJB 2016 no. 3 stelt Kraan dat hij ervan uitgaat dat het Curaçaose vennootschapsrecht als voorbeeld gediend heeft. Hij constateert dat ook m.b.t. Curaçao verschillen bestaan. Het belangrijkste is dat op Curaçao voor de oprichting een notariële akte is vereist. In Suriname bestaat deze eis in bepaalde gevallen niet.

Casus
Ter verduidelijking van het verschil tussen het algemeen bestuur en de RvC geef ik een casus weer. N.V. A had aandelen aan toonder. Volgens de nieuwe wet moesten deze omgezet worden in aandelen op naam. De bestaande N.V. had een RvC. Bij de statutenwijziging is gebruikt gemaakt van de modelstatuten met een algemeen en uitvoerend bestuur. In dit model wordt geen RvC genoemd. De nieuwe wetgeving biedt wel de mogelijkheid voor RvC, indien er geen algemeen bestuur bestaat.
Na de statutenwijziging van N.V. A vond er een AvA plaats, waarin behalve de directie en aandeelhouders ook de (oude) RvC aanwezig was. De vergadering werd zoals traditioneel het geval was, geleid door de president-commissaris. Uit de vergadering werd echter de opmerking gemaakt dat de RvC niet legaal was, omdat deze niet in de statuten genoemd wordt.
Hiertegenover werd gesteld dat indien er geen RvC is, de statuten de mogelijkheid bieden voor het hebben van een algemeen bestuur. De (oude) RvC zouden dus “geconverteerd” zijn in een algemeen bestuur. In de vergadering was er geen consensus. Mijn standpunt is dat RvC en algemeen bestuur niet identiek zijn.

Algemeen en uitvoerend bestuur
De motivering hiervoor is dat de taak van het algemeen bestuur is om de N.V. te besturen, echter in die zin dat het een uitvoerend bestuur moet doen benoemen. Het woord 'doen' geeft aan dat de benoeming niet door het algemeen bestuur zelf moet geschieden, maar door de AvA. Het uitvoerend bestuur vertegenwoordigt de N.V. in en buiten rechte.
De wet zegt dat het algemeen bestuur verder in elk geval tot taak heeft:
- het beslissen over aangelegenheden die de dagelijkse gang van zaken te boven gaan;
- het houden van toezicht op het uitvoerend bestuur.
De wet geeft verder de mogelijkheid dat één of meer leden van het algemeen bestuur onder bepaalde voorwaarden, ook lid kunnen zijn van het uitvoerend bestuur. Hiermee wordt m.i. de mogelijkheid van conflict of interest (belangenverstrengeling) levensgroot. Een lid van het toezichthoudende orgaan wordt tevens lid van het uitvoerend orgaan dat gecontroleerd moet worden door het eerstgenoemde orgaan.

RvC
De RvC wordt - voor zover dit niet reeds bij de akte van oprichting heeft plaatsgehad - door de AvA benoemd. De AvA heeft verder de bevoegdheid een commissaris te allen tijde te schorsen en te ontslaan.
De commissarissen hebben uitsluitend een adviserende en toezichthoudende taak en kunnen geen deel uitmaken van het bestuur. Dit laatste kan als het kenmerkende verschil tussen de RvC en het algemeen bestuur worden beschouwd.
Het algemeen bestuur daarentegen heeft weliswaar ook een toezichthoudende taak op het uitvoerend bestuur, maar maakt daarnaast ook deel uit van het bestuur in ruime zin. De RvC is bevoegd de directie te schorsen. De wet geeft deze mogelijkheid niet aan het algemeen bestuur.

Herkomst van de huidige bestuursconstructie
Ik neem aan dat de constructie algemeen bestuur en uitvoerend bestuur gebaseerd is op het Anglo-Amerikaanse recht dat een Board of Directors kent, waaruit één of meer executieve directors worden benoemd die een uitvoerende taak hebben en de overigen niet-uitvoerende, maar meer toezichthoudende bestuurders zijn.
Mijn kennis van het Angelsaksisch recht reikt niet zover dat ik een goede vergelijking kan maken. Maar ik teken aan dat ons oorspronkelijke vennootschapsrecht gebaseerd was op de zgn. civil law traditie (met wortels in het Romeinse/Franse recht gecodificeerd in wetboeken), terwijl de Board of Directorsconstructie gehaald is uit de common law traditie (Anglo-Amerikaanse recht, met roots in het oude feodale Engelse recht waarin de jurisprudentie dominant is).  
Als mijn gevolgtrekking juist is, heeft Suriname nu een huwelijk tussen civil law en common law. Helaas zijn de echtelijke problemen reeds voelbaar!

Conclusie
Resumerende kom ik tot de conclusie dat RvC en algemeen bestuur niet identiek zijn. Ze kunnen ook niet tegelijkertijd bestaan. De taken zijn niet gelijk. De RvC moet in bepaalde gevallen goedkeuring verlenen aan de directie, maar heeft geen bestuursverantwoordelijkheid. Het algemeen bestuur beslist over niet dagelijkse handelingen en draagt daarvoor wel bestuursverantwoordelijkheid. Verder is in het systeem van directie en RvC er geen sprake is van conflict of interest, terwijl dat bij de constructie van algemeen bestuur en uitvoerend bestuur zeker mogelijk is.
De Surinaamse wet geeft dus de mogelijkheid om te kiezen tussen twee verschillende bestuursconstructies!

Carlo Jadnanansing