Ingezonden: De taalwet in geest van de Surinaamse werkelijkheid

De titel van dit stuk roept gelijk de vraag op, wat onder werkelijkheid in het kader van de taal verstaan moet worden. Nou deze vraag kan heel simpel beantwoord worden door te aan te geven dat er in Suriname ongeveer 20 talen gesproken worden. De vraag waarom er zoveel talen gesproken worden, kan uitgaande van de historie van de volksplanting en demografische situatie in Suriname ook simpel beantwoord worden. Ik hoef daarover niet verder uit te wijden. Wat wel aandacht verdient is aan te geven dat Suriname veroverd werd op de indiaanse groepen door de kolonisatoren en dat de koloniale(Europese) talen geïntroduceerd is.

Omdat Suriname middels het z.g. volksplantingmodel door de kolonisator verder bevolkt is, is er een grote mate van diversiteit aan culturen, religies, rassen, etniciteiten enz. ontstaan in Suriname. Deze situatie is vanaf dat moment een Surinaamse werkelijkheid, ongeacht de acceptatie of non-acceptatie van deze werkelijkheid. Het is derhalve juist dat onze samenleving op basis van de voornoemde diversiteiten benaderd dient te worden. Weet dat ik de heer J. Lachmon erg heb bewonderd over zijn zeer pragmatische benadering van onze samenleving? U bent bekend met zijn principieel-ideologische invalshoek ter zake, namelijk de Eenheid in Verscheidenheidgedachte of filosofie. Hij heeft deze oude Indiase filosofische benadering zeer doeltreffend en praktisch gesurinamiseerd. Dhr. J. Lachmon beleefde als geen ander deze werkelijkheid volledig.

Herinnert u nog zijn presentatie vanuit diverse podia met wijd verspreide armen en breed lachend over de fleurige Surinaamse bloementuin. Hij zag een Surinaamse natie/volk in al de diversiteiten. Hij vond dat deze diversiteiten slechts gezien moeten worden als een verrijking van de Surinaamse cultuur. Ja, want die Surinaamse cultuur, die steeds en actief wordt gevoed door de subculturen/de diversiteiten, bestaat er daadwerkelijk. Laat alle bloemen in hun waardigheid en dan gaat u zien welke nieuwe werkelijkheid er ongedwongen ontstaat.

Veel Surinamers beseffen (nog) niet dat de grote wereld heel erg jaloers is op onze samenleving, die vanuit de zojuist geschetste werkelijkheid in zeer co-existentie sfeer ontwikkelt. De voorstander van de assimilatie theorie/filosofie/strategie hebben op basis van dit Surinaamse pragmatisme als voornoemd grote mate van terrein en aanhang verloren. Ik weet niet of zij (de voorstander van assimilatie)de ongedwongen dynamische werkelijkheid goed in de gaten houden. De subculturen beïnvloeden elkaar zeer intensief, kennelijk omdat alle subculturen als verrijkingsbron van de Nationale Surinaamse cultuur dienen. De beïnvloeding heeft onder ander tot resultaat dat de bevolking er anders uitzien dan bijvoorbeeld 30 jaren geleden. Ook op het gebied van de taal doet zich zeer goede en positieve ontwikkeling voor.

Uit diverse data blijkt steeds overduidelijk (zie artikel Ben Mitrasing dat de Surinamer gekozen hebben voor de Surinaamse Nederlandse taal als officiële/voertaal/instructietaal en ik zeg als ontwikkelingstaal. Dit laatste betekent dat alle etnische groepen begrepen hebben dat willen zij succesvol zijn in onze Surinaamse samenleving zij de Surinaamse –Nederlandse taal moeten beheersen. Ook dit is een nieuwe Surinaamse werkelijkheid, welke wij niet kunnen ontkennen. Dat voor een breder mondiale oriëntatie de Engelse taal beter (accent op conversatie)onderwezen moet staat absoluut voor wat mij betreft buiten kijf. Overigens is het ook een werkelijkheid dat de jonge generatie veel beter zich kunnen uitdrukken in de Engelse taal dan de bijvoorbeeld generatie van 20 jaren geleden. De moderne communicatie technologie speelt daarbij een bijzondere rol. Maar vervanging van de Taalwerkelijkheid door een Taalonwerkelijkheid lijkt mij niet een prudent idee of besluit. Ik zal niet uitwijden over de vermoedelijke reden hiertoe. Maar ik waarschuw wel om zich niet onnodig in een mentale slavernij schap te houden.

Wat moet in de taalwet komen?
1. In de preambule moet vastgelegd worden dat de Surinaamse werkelijkheid op taalgebied erkend wordt,
2. Er moet een Taleninstituut of kenniscentrum ingesteld worden met als primaire doel de taalsituatie in kaart te brengen, te blijven bestuderen en te standaardiseren,
3. Het Taleninstituut moet de bedreigde talen beschermen door deze op informele basis te onderwijzen, dus niet binnen het formeelonderwijs,
4. Aangegeven moet worden dat elke vorm van etnocentrisme(op taalgebied) in de pluralistische samenleving voorkomen moet worden,

Wan bun Keti koti dey
Bert Eersteling