Gopex-directeur Bhiesnoe Gopal blijft investeren in zijn bedrijf om de kwaliteit hoger op te brengen. (Foto's: Gopex)
Behalve groenten, levert Gopex ook fruit aan de Surinaamse markt.
Gopex is steeds bezig de diversiteit van zijn aanbod uit te breiden.
Peper is één van de agrarische producten die wordt geëxporteerd naar Nederland.

De zeer slechte sociaaleconomische situatie in Suriname treft de landbouwsector heel zwaar en elke dag weer moeten agrarische ondernemers uiteenlopende problemen oplossen om hun bedrijven staande te houden. Landbouwers die al generaties lang hun sporen hebben verdiend in de sector vragen dringend aandacht voor de economische ramp die zich in de sector aan het ontvouwen is. Bhiesnoepersad Gopal van Gopex International NV verwacht van de overheid meer gerichte aandacht, vooral gericht op de aanpak van de acute problemen en beleid gericht op de duurzame stimulering van onze agrarische sector.

Landbouw inputs zijn onbetaalbaar geworden. Binnen een jaar is de prijs van een zak van 50 kg kunstmest verdubbeld, en wel van SRD 340 naar SRD 740 per zak. Met de unificatie van de wisselkoers voorziet Gopal nog meer prijsverhogingen. Door de Covid-19 situatie is de export van groenten en fruit al maanden met meer dan 80% teruggevallen. Daarbovenop zijn de vrachttarieven exorbitant gestegen. De tuinbouw exporteur is aan vracht- en inklaringskosten 4 Euro kwijt per kilo. "Hoe verklaar je dat", vraagt Gopal. "Als ik oker voor 1 Euro per kilo verkoop, dan moet ik aan vracht- en inklaringskosten meer dan 4 Euro betalen." Tachtig procent van de bruto-inkomsten worden besteed aan vracht- en inklaringskosten. Geen wonder dus dat de Europese markt, vooral de Nederlandse, wordt overgenomen door producenten uit Santo Domingo, Honduras en Mexico, die allemaal veel lagere vrachttarieven hebben.

“Groente is in Suriname in principe goedkoper dan in de andere landen, maar de vrachttarieven zijn moordend, waardoor we niet kunnen concurreren”, zegt Gopal. Veel agrarische ondernemers zien het niet meer zitten. Gopal zegt dat ondanks er geen markt is, zijn bedrijf toch probeert te voorzien in veilige voedselvoorziening. Boven alles mag het belang van gezonde voeding niet over het hoofd worden gezien. Hij heeft ondanks de tegenslagen kans gezien om de YUM-audit succesvol te doorlopen. "We hebben Tear-1 gehaald”, merkt Gopal op. De YUM-audit is een voorwaarde om te kunnen leveren aan KFC. Tear-1 is de hoogste categorie die bij deze audit kan worden behaald. Het is de derde keer dat Gopal dit klaarspeelt.

Gopex International NV is het enige ISO gecertificeerd landbouwbedrijf in Suriname en staat op het punt het Global Gap certificeringsproces af te ronden. Dit is een zeer belangrijke mijlpaal voor het bedrijf, na 8 jaren verbeteringen en enorme investeringen om deze belangrijke internationale standaard te halen. Global Gap is een standaard met betrekking tot veilig voedsel, van zaad tot bord. Door het behalen van het Global GAP certificaat wordt aangetoond dat Gopex International NV aan internationale veiligheidseisen voldoet, waardoor afnemers dit niet zelf hoeven te verifiëren. Global Gap is tevens een vereiste voor het betreden van de internationale markt. Hiermee wordt Suriname op de internationale kaart van gecertificeerde tuinbouwproducenten en exporteurs gebracht.


Sla wordt in kassen geteeld voor levering aan KFC. (Foto: Gopex NV)

Gopal zegt dat hij, ondanks alle moeilijkheden die zijn bedrijf door de jaren heen heeft ondergaan als gevolg van gebrek aan stimulerend overheidsbeleid, nooit heeft opgegeven. De exporteur wijst op de arbeidsplaatsen die hij heeft gecreëerd en nog heeft kunnen behouden. Echter, het water staat de agrarische ondernemers nu aan de lippen.
Dramatisch teruggevallen export, inkomstenderving en onbetaalbare inputs, daar houden de banken waar de bedrijven leningen hebben lopen, geen rekening mee. Dus aanmaningen voor aflossingen is een additioneel probleem waar agrarische ondernemers, buiten hun schuld, mee geconfronteerd worden. Gopex International NV heeft altijd zelf, uit eigen zak, de uitbreidingen en vernieuwingen van zijn onderneming gefinancierd, inclusief de enorme kosten voor internationale certificering.

Agrarische ondernemers in Suriname bewijzen al decennialang dat zij beschikken over de potentie om buitenlandse markten van hoogwaardige en veilig geteelde tuinbouwproducten te voorzien. Echter, zonder gericht overheidsbeleid, zoals in landen met een succesvolle tuinbouw exportsector, zullen Surinaamse agrarische ondernemers met lede ogen moeten toekijken hoe hun inspanningen, vaak opgebouwd over verschillende generaties, voor niets zijn geweest. De nadruk van de overheid op de niet hernieuwbare bronnen als grootverdiener gaat ten koste van de noodzakelijke aandacht voor de agrarische sector die, in tegenstelling tot niet hernieuwbare bronnen, onmisbaar is voor menselijk leven. Zonder boeren is er geen veilige voeding en dus geen duurzame toekomst voor Suriname.