Er is veel commotie ontstaan rondom de nieuwe “Valutawet”. Enkelingen zijn van mening dat een wet de koers omlaag kan brengen. Verstandigen wijzen op de ervaringen in de jaren ’80 en in Venezuela waar een vergelijkbare wet was ingevoerd. Optisch lijkt de wet bedoeld de minder draagkrachtige burger te helpen. Maar juist die wordt het slachtoffer van de zwarte markt en de alsmaar stijgende koersen.

Over de economische effecten van de wet zal ik het verder niet hebben. Die zijn nu al zichtbaar. Wat ik hier wil bespreken is een obscure bepaling in de wet die elke mensenrechtenactivist zal doen gruwen. Het is nu namelijk toegestaan dat een ambtenaar van het nieuwe “Valuta Toezichtsorgaan” elke woning kan betreden en daar valuta in beslag kan nemen. Het enige wat de Valutawet vereist, is dat de ambtenaar een “redelijk vermoeden” heeft dat er valuta wordt gewisseld in de woning en dat hij “vergezeld” is van een hulpofficier (inspecteur van politie).

Invallen in een woning leidt tot huisvredebreuk en is een inbreuk op een grondrecht. De woning is bij uitstek een plaats van privacy. Het is de plek waar je je eigendommen bewaard. Elke inbreuk op dit grondrecht is daarom uitzonderlijk en vereist de nodige zorgvuldigheid. De wet laat daarom alleen een Rechter-Commissaris (RC) toe je woning te doorzoeken en zaken in beslag te nemen. Van deze functionaris kan worden aangenomen dat hij zorgvuldig en verantwoordelijk te werk zal gaan.

De Valutawet gaat nu toestaan dat elke aangewezen ambtenaar van het toezichtsorgaan een woning mag binnentreden en valuta in beslag kan nemen. Aan deze ambtenaar zijn geen opleidings- of integriteitseisen gesteld. De minister van Financiën kan iedereen aanwijzen, bijvoorbeeld ook zijn tuinman. De minister gaat hiermee op de stoel van de rechterlijke macht zitten.

De burger is hiermee overgelaten aan de grillen van een toevallige ambtenaar. Het is bekend dat er dagelijks in vele woningen en bedrijven huis-tuin-keuken valutatransacties plaatsvinden. De tuinman mag nu al deze woningen en kantoren binnenvallen en de valuta in beslag nemen - zolang hij maar een “redelijk vermoeden” heeft.

Het is ongeloofwaardig dat de regering met nog twee maanden te gaan denkt even snel de economie te kunnen repareren met een wet. Waarom was deze wet dan niet al 58 maanden eerder aangenomen? Er is dus een andere reden om in de holst van de nacht zo een ingrijpende wet aan te nemen. Saillant detail is dat de wet zwijgt over wat er met de inbeslaggenomen valuta gaat gebeuren. Dat zet je toch wel aan het denken.

dr.mr.ir. Viren Ajodhia