COP29: Top vervuilende steden onthuld, frustratie activisten groeit

Volgens nieuwe gegevens stoten steden in Azië en de Verenigde Staten de meeste warmtevasthoudende gassen uit die klimaatverandering voeden. Afgevaardigden bij de VN-klimaatgesprekken zijn bezig te beslissen hoeveel rijke landen zullen betalen om de wereld te helpen de uitstoot te verminderen.

Volgens de jaarlijkse gegevens van Climate Trace die vrijdag werden vrijgegeven op de Conference of Parties (COP29) in Bakoe, Azerbeidzjan, stootten zeven staten of provincies meer dan 1 miljard metrische ton broeikasgassen uit, allemaal in China, behalve de Amerikaanse deelstaat Texas, die op de zesde plaats staat. Shanghai stond bovenaan de lijst en produceerde 256 miljoen metrische ton.

De organisatie, mede opgericht door voormalig Amerikaans vicepresident Al Gore, ontdekte ook dat China, India, Iran, Indonesië en Rusland de grootste toename in emissies hadden van 2022 tot 2023, terwijl Venezuela, Japan, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en de VS de grootste afname in vervuiling hadden.

De publicatie van de gegevens komt op een moment dat klimaatfunctionarissen en activisten steeds gefrustreerder raken over het onvermogen van de wereld om de opwarmende fossiele brandstoffen aan te pakken, evenals de landen en bedrijven die deze promoten.

Vrijdag verschenen olie-executives, waaronder van Total, BP, Equinor en Shell, op de top en zeiden dat ze $ 500 miljoen zouden investeren om de toegang tot duurzame moderne energie te vergroten en mensen, met name in Sub-Sahara Afrika en Azië, te helpen over te stappen op schone kookpraktijken.

Maar de aanzienlijke aanwezigheid van lobbyisten van de fossiele-brandstofindustrie op de bijeenkomst maakte milieuorganisaties en activisten boos.

"Het is als tabakslobbyisten op een conferentie over longkanker", vertelde David Tong van actiegroep Oil Change International aan persbureau AFP.

Bianca Castro, een klimaatactiviste uit Portugal, uitte ook haar frustratie en vertelde persbureau The Associated Press dat veel groepen "de hoop verliezen in het proces".

Het succes van de klimaattop van dit jaar hangt af van de vraag of landen het eens kunnen worden over een nieuwe financieringsdoelstelling voor rijkere landen, ontwikkelingsleners en de particuliere sector om jaarlijks ten minste $ 1 miljard te leveren om ontwikkelingslanden te helpen omgaan met het snel veranderende klimaat.

Een rapport van een onafhankelijk panel van experts op de top zei dat landen tegen 2030 meer dan $ 6 miljard per jaar moeten investeren of het risico lopen in de toekomst meer te moeten betalen.

Maar het bereiken van een deal zou lastig kunnen zijn op de top, waar de stemming is verzuurd door publieke meningsverschillen en pessimisme over verschuivingen in de wereldpolitiek.

Donderdag kondigde Argentinië aan dat het zijn delegatie zou terugtrekken. En de aanwezigheid van olie-, gas- en kolenbelangen bij de gesprekken is ook al lang een bron van controverse.

De twee meest recente COP's werden gehouden in energierijke landen. Vorig jaar was dat in de Verenigde Arabische Emiraten. De gastheer van 2024, Azerbeidzjan, lanceerde dinsdag een verdediging van planeetverwarmende fossiele brandstoffen met president Ilham Aliyev, die herhaalde dat olie, gas en andere natuurlijke hulpbronnen een "geschenk van God" zijn.

"Het is jammer dat de fossielebrandstoffenindustrie en de petrostaten de controle over het COP-proces in ongezonde mate hebben overgenomen", zei Gore donderdag.

Vrijdag merkten activisten van de Kick the Big Polluters Out (KBPO)-coalitie op dat Japan bijvoorbeeld werknemers van kolengigant Sumitomo meenam als onderdeel van zijn delegatie, Canada olieproducenten Suncor en Tourmaline meenam en Italië werknemers van energiegiganten Eni en Enel meenam.

KBPO zei dat de officiële aanwezigheidslijst van de gesprekken meer dan 1.770 lobbyisten voor fossiele brandstoffen bevatte.

Een groep vooraanstaande klimaatactivisten en wetenschappers waarschuwde vrijdag ook dat het "wereldwijde klimaatproces is vastgelegd en niet langer geschikt is voor het doel". Een brief ondertekend door voormalig VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon, voormalig VN-klimaatchef Christina Figueres en vooraanstaande klimaatwetenschappers riep op tot "een dringende herziening" van de klimaatgesprekken.