Donald Trump’s overwinning betekent veel meer dan een nederlaag van de Democratische Partij. In Amerika  en  wereldwijd wordt met Trump aan het roer een omslagpunt in de internationale ontdemocratisering ingeluid. Terwijl in de wereld zich mega crises voltrekken, komen we in Suriname niet verder dan ergernissen over bekende taferelen zoals de stoelendans bij het invullen van de minister voor  Binnenlandse Zaken… en eindeloze kritieken op de plezierige buitenlandse reizen van ergens naar nergens  door regeringsleiders. Wat na Trump’s installatie in een totalitaire en gepolariseerdere wereld? En what about Suriname?

Battleground democratie
Verkiezingen in Amerika lijken op een Hollywood triller met dagelijkse fast food consumptie en oorlogsvoering. Ik zat in 2003 in een restaurant in Miami toen de oorlog in Irak begon met de invasie door een USA coalitie, wat het einde betekende van president Saddam Hoessein. Ik keek met verbazing naar de Amerikaanse gezichten en TV beelden in het restaurant: De gezichtsuitdrukking was als van cowboys in Amerikaanse western films. De meeste  hamburger etende Amerikanen veerden met een blij gezicht op wanneer een Amerikaanse bom een Irakees doelwit raakte. De oorlog werd gebracht en beleefd als een grote show. Hetzelfde oorlogsbeeld kreeg ik van de recente presidentsverkiezingen, vooral wanneer het woord “Battleground” viel.

Trump  wint media oorlog
Trump won 312 van de 538 kiespersonen (en nationaal ook de popular votes) van Kamala Harris die eindigde op 226 kiespersonen. Trump moest het vooral  hebben van de gewone man en vrouw, de handarbeiders, en rechtse handje klap christenen. Als doorgewinterde populist sloot hij qua taal, jokes en onjuiste informatie veel beter aan bij de  kiezers dan Harris. Terwijl Harris  speelde met “herwinnen democratie” en “Amerika weer verenigen” kon Trump effectiever inspelen op zijn doelgroepen. Zo kon hij zijn anti-immigratie issue begrijpelijk maken met “Haïtiaanse immigranten die “cats and dogs” zouden eten.

De Trump gezinde media konden gemakkelijker een (begrijpelijke en misleidende) vertaalslag maken. Via de rechtse media – zoals Fox News, Elon Musk's XNewsmax, One America, het Bott Radio Network (christelijke radio), en podcasts - werden kiezers “gepakt”  met gerichte desinformatie en jokes. Een passende analogie voor de impact van Trumps media is: vroeger waren de gangbare media een strandbal en de rechtse media een golfbal. Tegenwoordig hebben de gangbare media slechts de grootte van een volleybal, terwijl de rechtse media  de grootte van een basketball hebben.

Populisme
Terwijl Harris met verstandelijke slogans  zoals “unifying America again” en gelijkheid  kiezers achter zich probeerde te krijgen, deed Trump het praktisch met de  effectieve advertenties: Kamala Harris is voor zij/hen, en Donald Trump is voor ons. Op populistische wijze “verbond” Trump zich met het ‘gewone volk’ en wakkerde de tegenstelling aan tussen ‘het volk’ en ‘de gevestigde elite’ (de democraten). Democratische instituten werden bespot, wat grote aantrekkingskracht had op vooral minder bedeelden.

Nationale ommekeer
Hoog op Trumps presidentiële agenda staan: massadeportatie van migranten, hervormen van de federale overheid door mogelijk duizenden federale werknemers te ontslaan van wie hij denkt dat ze hem tegenwerken, en het gratie verlenen aan mensen die werden gearresteerd voor hun rol in de rellen bij het Capitool op 6 januari 2021. Allerbelangrijkste is dat Trump juridisch  en politiek  zal garanderen dat hij met de rechtszaken boven zijn hoofd, niet wordt veroordeeld.

Rule of Money
Elon Musk, CEO van Tesla Motors en eigenaar van het sociale mediaplatform X, die  veel meer dan US$ 100 miljoen in de Trump verkiezingskas gooide  zal mogelijk een nieuw opgericht “Department of Government Efficiency” leiden. Volgens Trump om de federale overheid te verkleinen “om onze economie te bevrijden en de Amerikaanse overheid verantwoordelijk te maken voor ‘WE THE PEOPLE’ ”. In Amerika zien we tijdens de presidentsverkiezingen  de grote rol van de  RULE OF MONEY en desinformatie,  wat wordt doorgetrokken in het natraject van Trump.

Autocratisering
In 2024 houden 60 landen verkiezingen, waar onder zeven van de tien dichtstbevolkte landen in de wereld: Bangladesh, India, Indonesië, Mexico, Pakistan, Rusland en de Verenigde Staten. Van deze 60 landen die in 2024 verkiezingen houden bevinden 31 landen -zich in een proces van autocratisering. India, de grootste democratie, en de Verenigde staten vallen in de groep van autocratisering. In tegenstelling tot wat de Minister van BIBIS in Suriname beweert  is India van een relatief “fatsoenlijke” democratie de laatste tien jaar afgegleden naar een onderdrukkende electorale autocratie.

Suriname en de wereld
De belangrijkste bevindingen van het Global Risks Report 2024 van het World Economic Forum  schetst een pessimistisch  vooruitzicht van een wereld “geteisterd door twee gevaarlijke crises - klimaat en conflicten – Het overwegend hardleerse deel van de Surinaamse elite  blijft zonder duurzaam economisch plan politiek en door geld  verblind in  onze toekomstige “offshore oliebadplaats “…. zonder te beseffen dat ook  tijdens deze minerale koorts  met een toenemende CO2 uitstoot  de geschiedenis zich zal herhalen van “weinig rijk en velen arm”.

Jack Menke