Met het thema: Learning for lasting peace, is dit jaar voor de zesde keer op 24 januari de internationale dag van het onderwijs herdacht om de status van het onderwijs te benoemen. Middels dit thema benadrukt de Verenigde Naties dat het streven naar vrede urgenter is dan ooit gezien de wereldwijde toename van geweld, discriminatie, racisme en haatzaaiende uitlatingen. De rol van het onderwijs in het tegengaan hiervan is essentieel!

Onlangs werd ik in wat als een luchtig gesprek begon, verrast door de vraag hoe het onderwijs er over tien jaar uit zal zien. Overrompeld door de vraagstelling, leek het niet verstandig mij te bezondigen aan een voorspelling, doch gelet op de relevantie van het onderwerpelijke, zou voorzichtig gesteld kunnen worden dat ontwikkelingen op het onderwijsveld, ons enigszins een beeld schetsen. De situatie is alarmerend door gebrek aan (intrinsieke) motivatie, leerprestaties die steeds verder achteruit gaan (ten gevolge van Covid19) maar zeker niet te vergeten het gedrag van onze kinderen. Deze 'cocktail' gemixt met andere elementaire factoren, bieden ons in zekere mate perspectief op de toekomst. Hoe het ook zij, de leerkracht heeft als strategische factor daarin een cruciale rol te vervullen!

Om deze rol op gepaste wijze uit te kunnen voeren, zal er zonder meer geïnvesteerd moeten worden in de 'nieuwe leerkracht'. De nieuwe leerkracht is iemand die het 'spel' kent en over voldoende 'uitrusting' beschikt om als objectieve scheidsrechter te ageren op de uitdagingen op 'het veld'. Het 'spel' heeft namelijk 'nieuwe' spelers: een consumerende en manipulatieve generatie die steeds minder respect heeft voor gezag, regels al te graag vertrapt en veel niet al te serieus neemt. Aangezien het 'spel' is veranderd, moeten ook de regels aangepast c.q. vernieuwd worden. 

De nieuwe 'coach' moet niet alleen een hoge dosis aan geduld hebben, maar meer dan voorheen over voldoende kennis van mens en maatschappij beschikken om het spel feilloos te begeleiden zonder allerlei uitspattingen. De nieuwe leerkracht moet dus het inlevingsvermogen hebben om te kunnen omgaan met een generatie die snakt naar vernieuwing die hun creativiteit stimuleert en hen uitnodigt te excelleren. De nieuwe leerkracht is één waar liefde en (zelf)motivatie onmisbaar zijn bij het adequaat uitvoeren van deze (zware) taak omdat het veld niet 'makkelijk' is en steeds (veel) meer eist dan het reguliere waardoor de huidige 'basis' haast ontoereikend is.

Weinig dingen zijn zo belangrijk voor zowel de individuele menselijke ontwikkeling als de maatschappij in zijn geheel als goed onderwijs. De leerkrachten die wij nodig hebben voor de toekomst, zijn mensen die zich met passie ongedwongen inzetten voor een generatie die het belang van onderwijs niet zo goed snapt en steeds naar een smoes zoekt om dit te rechtvaardigen. Het is een generatie vol problemen die vaak voor antwoorden naar de leerkracht kijkt, omdat het thuisfront (in veel gevallen) daar geen antwoord op heeft. De nieuwe leerkracht is daarom niet zozeer één die wordt beloond naar werken, maar een professional waarin geïnvesteerd wordt en tools wordt aangereikt om de uitdagingen op het veld op adequate wijze aan te pakken en de toekomst veilig te stellen. De nieuwe leerkracht is ook niet de persoon die alle (nieuwe) methodes en technieken beheerst, maar één die te midden van de chaos voldoende empathie heeft en zich weet te beheersen onder (enorme) druk.
 
Hoe het ook zij, de toekomst is hier en nu! Nadenken alleen is derhalve onvoldoende, er moet een mindshift ontstaan en actie ondernomen worden alvorens het blessuretijd is.

Wi mu seti kondre bun.

Nathalie Valpoort