Waarom komen ontwikkelingen in Suriname niet duurzaam van de grond? En als er een briljant plan of project wordt ontwikkeld, hoe komt het dan dat het na verloop van tijd als een kaars weer uitdooft? En wat gebeurt er bij wisseling van macht?

In landen die nog in ontwikkeling zijn, zoals Suriname, heeft de overheid een dikke vinger in de 'modder' om ontwikkelingen aan te jagen. De overheid is initiator, opdrachtgever, facilitator en in Suriname veelal zelf uitvoerder en controleur. De scheiding van deze rollen wordt diffuus in een cultuur waarin patronage (gunsten verlenen in ruil voor eerbetoon, trouw of wederdiensten) welig tiert en de journalistiek een verlengstuk is van een politieke organisatie.
De NDP stemt in principe tegen alle beleidsvoorstellen van de regering Santokhi; aanhangers van de NDP op sleutelposities “saboteren” de uitvoering. 

Tegen de stroom in boekt de regering Santokhi toch resultaten. Het OM en de rechterlijke macht zijn versterkt; grote- en kleine boefjes c.q. oplichters worden achter slot en grendel gezet. Enkele lafaards die geen verantwoordelijkheid nemen voor hun wandaden, vluchten of houden zich schuil in de bossen.

Betaalbare huisvestingsprojecten worden gefaseerd uitgerold; rivieren en kanalen worden verdiept en opgeschoond. Sluizen, bruggen en wegen worden weer onderhouden of hersteld. In het achterland van 'koning B-1e' wordt gezorgd voor schoon drinkwater en worden middelbare scholen gebouwd. 

Bij parastatale bedrijven als de SLM is gratis of voor een habbekrats vliegen aan banden gelegd. Er komen steeds meer exportmogelijkheden in de regio en het toerisme is bijna op het niveau van vóór Covid. Achterstallige contributies voor internationale organisaties worden langzaam ingelopen. Het land is geen boroman meer op internationale fora.

Het IMF bevestigt de macro-economische stabiliteit en is tevreden over de begrotingsdiscipline van de regering Santokhi. Een sociaal programma ondersteunt de meest kwetsbare mensen. De ontwikkelingen in de oil & gassector zijn veelbelovend. Multinationals nemen investeringsbeslissingen omdat ze kunnen bouwen op good governance. De toekomst ziet er veelbelovend uit.

De onstuimige soela van verval gedurende tien jaar paars beleid is door hard  ingrijpen van de huidige regering een stromend beekje geworden. Dankzij juiste beleidskeuzes en offers van het volk. Zelfs de VP ziet in dat een land besturen wat anders is dan een krutu met granmans. De futuboi’s van de VP moeten nog wennen aan het principe dat zij gewoon belasting horen te betalen over export van hout en goud. Dat geldt ook voor importeurs die gewend waren aan belastingvrijstellingen.

Ten jaar populistisch beleid heeft echter teveel kapot gemaakt om in één keer te herstellen. De verwaarlozing van onderwijs en gezondheidszorg vergt een lange adem voor herstel. De tentakels van (grensoverschrijdende)criminaliteit zijn nog niet uitgeroeid en het onveiligheidsgevoel is groot. Aan het buikpijndossier “spookambtenaren” durft niemand zijn vingers te branden. Saneren betekent politieke zelfmoord voor de PL-minister. Verder dan registratie komt hij niet. Het is echter een kwestie van uitstel; op termijn zal ook hierin gesneden moeten.

Duurzaam beleid
Surinaamse politieke leiders hebben flink wat narcistische trekken. A-la-dol verbrassen van gemeenschapsgeld staat op hun lijf geschreven. Met één doel: strelen van het ego en de volksleider uithangen. Regeerteams onder Bouterse I en II hebben populistisch beleid tot een hoog niveau getild. Die teams bestonden namelijk uit mensen die “links lullen en rechts hun zakken vulden”. Resultaat: een failliet land met een schuld van US$ 4 miljard.

Hard ingrijpen was noodzakelijk. Omdat het voorheen populistisch beleid was, om showprojecten ging of omdat alleen opdrachtnemers de zoveelste nyan konden maken. Het doorbreken van het patronagesysteem vereist een cultuuromslag. Voor nu zal de regering Santokhi de mensen die overlopen naar een andere partij omdat ze niet langer gunsten krijgen, maar voor lief moeten nemen. Beleid moet duurzaam zijn en voor alle Surinamers impact hebben.

De regering Santokhi heeft gewerkt aan transitie van beleid en heeft een fundament gelegd voor een duurzame toekomst voor alle Surinamers. Als dit beleid om wat voor reden ná 2025 niet wordt gecontinueerd, zal de grootste verliezer weer de gewone Surinamer zijn. Deze zal nooit de vruchten kunnen plukken van de zware offers die zij de afgelopen drie jaar heeft gebracht. Alle offers en inspanningen voor een duurzame toekomst zijn in dat geval voor niets geweest. En de Surinamers komen weer terecht in de vicieuze cirkel van “a la dol verkwisten - puinruimen – offers brengen – en heropbouwen”. Hopelijk blijft dat scenario Suriname bespaard; anders blijven de mensen eeuwig “dweilen bij een sibi busi”.

Stanley Ramkhelawan

De auteur schrijft sinds 2014 over human capital ontwikkelingen, politiek-bestuurlijke vraagstukken en innovaties in het publiek domein.