STREI!: Scheiding van Kerk & Staat

Diverse kerkgenootschappen hebben op 31 oktober jl. een oproep gedaan om ter ere van Martin Luther een aantal belangrijke zaken die spelen in onze maatschappij, aan te kaarten. Net zoals deze belangrijke voorvechter van transparantie anno 1517, hebben de kerkelijke leiders een aantal relevante punten in een pamflet vastgelegd en aangeboden aan de voorzitter van het parlement. De positie van de christelijke kerk tussen 1517 en nu is wel drastisch veranderd.

Toen, in de middeleeuwen, was de kerk praktisch overal verantwoordelijk voor. De Kerk wás de Staat. De vorst was slechts de militaire leider. Nu zijn bijna al die functies, economische en sociale, door de Staat overgenomen. Er is een scheiding aangebracht tussen kerk en Staat. De tienden voor de kerk, die alle lidmaten van de kerk moesten afdragen, zijn deel geworden van de huidige belastingen. De Staat is ingekomen, omdat geloof niet transparant is. Men gelooft of men gelooft niet. Als men gelooft, zou men ook de regels van dat geloof moeten navolgen, en niet slechts naar de kerk gaan 'fu moimoi'. Ook kan men niet de kerk (het geloof) vragen zaken te verantwoorden, want dan word je beschouwd als een ketter. Alle zaken die wel controleerbaar zijn, werden dus naar de Staat overgeheveld en kunnen door instituties die daartoe zijn opgericht, gemeld worden aan het volk (Rekenkamer, Clad, Bureau voor de Staatsschuld, Statistiekbureau).

Wat nog wel tot de invloedssfeer van de kerk behoort zijn moraliteit en het vaststellen van normen en waarden van het volk. Die zijn verankerd in het geloof. Zo dient men eerlijk, oprecht en trouw te zijn. Men dient niet te stelen of andermans eigendom te willen, ook niet het leven van de ander. Men dient erbarmen te hebben met de medemens, dus aalmoezen (subsidie) te geven. Men dient onrecht te bestrijden en het goede te stimuleren. Men dient afgesproken verplichtingen na te komen. Ook de burgerplichten.

Als we kijken wat er in werkelijkheid gebeurt, dan zien we dat er een enorme corruptie is. Hoe kan dat? Dat kan alleen als de normen en waarden zodanig zijn ingestort, dat iedereen ze negeert! We zijn dus allen schuldig aan dit moreel verval. Het trieste is dat we praten, maar niets concreets doen om het te herstellen. Volkomen in de ban van hebzucht en wraak en rancune, dat we bijna vergeten te leven. Of we nu de kas van het land beroven, belasting ontduiken of hectares vernietigen omdat het goud van ons is, we laten alles verslonzen omdat alleen goud en geld waarde heeft. Kortom de normen bestaan uit veel geld en de waarde is veel goud. En alles om dat te verkrijgen, is geoorloofd. Want neks no fout.

De kerk moet doen wat de kerk moet doen, maar de taken van de overheid, daar moet de kerk van afblijven: dat is de scheiding tussen de twee instituten die tijdens de Verlichting is gewettigd. Een scheiding die tot het ongeschreven gewoonterecht behoort. De kerk is ook bij uitstek het instituut dat de normen en waarden dient te bewaken. Als die instorten, is er iets mis gegaan in de overdracht, de vertaling van de leer naar het volk toe. De boodschap is anders begrepen dan de leer zelf aangeeft. De mens zou zich moeten laten leiden door de volgende beginselen: (1) goede gedachten, (2) goede woorden en (3) goede daden. En dat geldt niet alleen voor de christelijke kerk, maar voor alle verschillende geloofsovertuigingen in Suriname.

Het lijkt erop alsof er sprake is van een morele amnesie, een moreel verval, een groot gebrek aan normen en waarden in Suriname, want klaarblijkelijk zien we het onderscheid niet meer tussen goed en kwaad. Zeker in een vreedzame multireligieuze samenleving als Suriname, moet de boodschap van normen en waarden helder zijn. Er staat een dia op het Onafhankelijkheidsplein van waaruit het licht van vrede en goedheid zou moeten stralen. Dat wordt alleen met de mond beleden. Maar niet met daden.

All that is neccessary for the Triumph of Evil is for good men to do nothing -
Edmund Burke