Fotocompilatie: Rene Gomperts
Vandaag start in De Nationale Assemblee (DNA) de behandeling van de Algemene Politieke Beschouwingen (APB). Dit jaarlijkse debat vormt een belangrijk moment van politieke reflectie, waarin de fractievoorzitters in dialoog gaan met de president. De APB gaat traditioneel vooraf aan de begrotingsbehandeling en biedt inzicht in hoe de verschillende politieke partijen aankijken tegen de huidige sociaal-economische en bestuurlijke situatie van het land, evenals de buitenlandse relaties van Suriname.

NDP: ‘Regering moet stalen zenuwen hebben’
Fractievoorzitter Rabin Parmessar van de Nationale Democratische Partij (NDP) schetst een somber beeld van de huidige politieke situatie. “Het uitgangspunt voor onze fractie is de jaarrede van de president, waarin zij zelf al een weinig rooskleurig beeld gaf van de situatie die de regering na de verkiezingen van 25 mei heeft aangetroffen. Als regering moet je stalen zenuwen hebben om dat alles te verwerken. We gaan echter niet op de emotionele toer, maar willen inhoudelijk in debat over de cruciale sectoren waarvoor beleid moet worden gemaakt.”

De NDP zal onder meer het schuldenvraagstuk, de financiële krapte, de problemen bij de Surinaamse Luchtvaartmaatschappij (SLM), de nasleep van corruptieschandalen uit de vorige regeerperiode, en maatregelen om het dagelijks leven draaglijker te maken, aan de orde stellen.

Pertjajah Luhur: ‘Het volk moet begrijpen wat er gezegd wordt’
Voor Bronto Somohardjo, fractieleider van Pertjajah Luhur (PL), is dit zijn eerste APB. “Ik verwacht dat het voor mij een leerschool wordt. Ik zal vooral luisteren naar de ervaren fractieleiders, maar één ding staat vast: het volk moet begrijpen wat er gezegd wordt,” zegt hij. Somohardjo is benieuwd of tijdens de beschouwingen nieuwe politieke allianties zichtbaar worden. “Wie goed luistert, hoort wat er achter de schermen speelt. Ik heb geen boter op mijn hoofd — dus laat de zon maar schijnen.”

A20: ‘Daadkracht en eerlijk bestuur’
Ook voor fractieleider Steven Reyme van A20 is het terrein nieuw. “Wij willen gerichte vragen stellen over goed bestuur, transparantie en de aanpak van structurele problemen. Onderwijzers, zorgpersoneel, militairen, ouderen en mensen met een beperking verdienen meer waardering. Jongeren moeten uitzicht krijgen op werk en ondernemerschap. Ook veiligheid en een efficiënter rechtssysteem verdienen prioriteit,” aldus Reyme. Hij verwacht concreet beleid rond ‘local content’ en versterking van de nationale economie.

NPS: ‘Overheid verlamd door partijpolitiek’
Fractieleider Jerrel Pawiroredjo van de Nationale Partij Suriname (NPS) zegt dat zijn partij de regering kritisch zal bevragen over de uitvoering van de beleidsvoornemens uit de jaarrede. “We willen weten hoe de regering denkt het functioneren van de overheid te verbeteren. Partijpolitieke invloeden hebben de staat en staatsbedrijven jarenlang verlamd, de productiviteit geremd en corruptie bevorderd. Daar moet tegen worden opgetreden.”
De NPS zal daarnaast aandacht vragen voor de gevolgen van de schuldherschikking, alsook voor het onderwijs en de gezondheidszorg.

ABOP: ‘Stabiliteit is voorwaarde voor goed bestuur’
Als deel van de nieuwe coalitie benadrukt de Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij (ABOP) dat regeringsstabiliteit cruciaal is voor het uitvoeren van beleid. fractielid Stanley Betterson die de visie van de partij verwoord zegt dat begrotingsdiscipline, waar in de vorige regeerperiode hard aan is gewerkt, moet worden voortgezet. “De regering heeft beperkte keuzeruimte en moet tijdelijk blijven lenen om de staat draaiende te houden, maar het begrotingstekort mag niet verder stijgen,” zegt hij. De partij steunt het streven van de president naar natievorming en gelijke ontwikkelingskansen, vooral voor de districten en het binnenland. Ook benadrukt de ABOP het belang van preventieve gezondheidszorg en versterking van staatsinstituten zoals het Constitutioneel Hof en de rechterlijke macht. “Stabiliteit binnen de regering is een absolute voorwaarde om resultaten te boeken. Respect en onderlinge communicatie moeten binnen de coalitie plaatsvinden, niet via de media,” aldus Kanapé.


VHP: ‘Woorden moeten daden worden’
Oppositieleider Asiskoemar Gajadien (VHP) roept de regering op om “woorden om te zetten in daden” en het vertrouwen van de samenleving te herstellen. Volgens hem bevindt Suriname zich in een financieel kwetsbare positie. “Het primair saldo is gedaald tot –7,8% van het bbp, terwijl de inflatie 11,1% bedraagt. De staatsschuld ligt rond 94% van het bbp. Bovendien worden leningen afgesloten buiten de wettelijke kaders, in strijd met de Wet op de Staatsschuld en de Comptabiliteitswet,” aldus Gajadien.

De VHP hekelt dat meer dan 30% van de begroting opgaat aan rente en aflossing, terwijl minder dan 10% wordt geïnvesteerd in productieve sectoren. De partij pleit voor structurele investeringen in landbouw, toerisme, ICT en woningbouw, en benadrukt de noodzaak van integriteit en transparantie. “Een natie vormt zich niet door woorden, maar door daden. De regering moet beginnen met zorg — zorg voor de waarheid, zorg voor het vertrouwen en zorg voor de toekomst van ons volk,” besluit Gajadien.