Wereldtop over tweestatenoplossing nu steun voor Palestijnse staat groeit

Frankrijk en Saudi-Arabië zullen maandag, vandaag, tientallen wereldleiders bijeenroepen om steun te verzamelen voor een tweestatenoplossing voor het Israëlisch-Palestijnse conflict. Naar verwachting zullen verschillende landen formeel een Palestijnse staat erkennen, een stap die kan leiden tot felle reacties vanuit Israël en de Verenigde Staten.

Israël en de VS zullen de top boycotten, aldus de Israëlische VN-ambassadeur Danny Danon, die het evenement omschreef als een "circus". "We denken niet dat het nuttig is. We denken dat het terrorisme juist beloont," zei hij donderdag tegen verslaggevers.

Israël overweegt als mogelijke reactie de annexatie van een deel van de bezette Westelijke Jordaanoever, evenals specifieke bilaterale maatregelen tegen Parijs, melden Israëlische functionarissen.

De Amerikaanse regering waarschuwde eveneens voor gevolgen voor landen die dergelijke stappen ondernemen tegen Israël, waaronder Frankrijk, waar president Emmanuel Macron gastheer is van de top in New York. De bijeenkomst vindt plaats voorafgaand aan de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties deze week, te midden van Israëls langverwachte grondaanval op Gaza-Stad en weinig vooruitzichten op een staakt-het-vuren, bijna twee jaar nadat Hamas de oorlog in de Palestijnse enclave ontketende met een aanval op Israël.

Te midden van het geïntensiveerde offensief van Israël in Gaza en het escalerende geweld door Israëlische kolonisten op de Westelijke Jordaanoever, groeit de urgentie om nu te handelen voordat het idee van een tweestatenoplossing voorgoed verdwijnt.

De Algemene Vergadering onderschreef recent een verklaring van zeven pagina’s waarin "tastbare, tijdgebonden en onomkeerbare stappen" naar een tweestatenoplossing worden geschetst. Hamas werd daarin veroordeeld en opgeroepen tot overgave en ontwapening.

Deze inspanningen werden direct bekritiseerd door Israël en de Verenigde Staten, die ze afdoen als schadelijk en een publiciteitsstunt. De Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Noël Barrot verklaarde donderdag: "De Verklaring van New York is geen vage belofte voor de verre toekomst, maar een stappenplan dat begint met de topprioriteiten: een staakt-het-vuren, de vrijlating van gijzelaars en ongehinderde toegang van humanitaire hulp tot Gaza."

"Zodra het staakt-het-vuren en de vrijlating van de gijzelaars zijn bereikt, volgt een plan voor de dag erna, dat maandag op de agenda staat."

Frankrijk heeft deze beweging aangejaagd in de hoop dat Macrons aankondiging in juli om een Palestijnse staat te erkennen, een impuls geeft aan een beweging die tot nu toe vooral werd gedomineerd door kleinere landen die doorgaans kritischer staan tegenover Israël.

Zondag erkenden Groot-Brittannië, Canada, Australië en Portugal een Palestijnse staat. Naar verwachting zullen Frankrijk en vijf andere landen maandag ook formeel erkenning uitspreken.

Sommigen stellen voorwaarden, terwijl anderen een gefaseerde normalisatie van diplomatieke betrekkingen verwachten, afhankelijk van hoe de Palestijnse Autoriteit haar hervormingsbeloften nakomt. Israël verzet zich tegen deze maatregel en twijfelt aan de toezeggingen van de 89-jarige Palestijnse president Mahmoud Abbas om te hervormen en te moderniseren, zoals verwoord in een brief aan Macron eerder dit jaar.

Abbas en tientallen Palestijnse functionarissen zullen niet persoonlijk aanwezig zijn. De VS weigerde visa te verstrekken, waardoor Abbas via een videoverbinding zal deelnemen. Ook de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman, mede-organisator van de bijeenkomst, zal niet fysiek aanwezig zijn, maar verschijnt via video. De Algemene Vergadering stemde vrijdag unaniem in met deze regeling.

"De wereld roept hardop om een Palestijnse staat en we moeten die verwezenlijken. Nu moeten ze laten zien wat deze maatregelen inhouden," zei de Palestijnse minister van Buitenlandse Zaken Varsen Aghabekian Shahin zondag tegen verslaggevers.