Met verwijzing naar de koloniale erfenis die nog altijd doorwerkt in de samenleving, riep minister Henry Ori van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur dinsdag op tot oprichting van een nationaal instituut voor geschiedenis en cultuur. “Zonder feiten en gerechtigheid geen duurzame vooruitgang,” zei hij bij de herdenking van 162 jaar afschaffing van de slavernij.
 
De Stichting Comité herdenking Afschaffing Slavernij en Onderzoek naar het Slavernijverleden heeft een nationale herdenking gehouden bij het Kwakoe-monument. Het thema was Vrijheid en Vooruitgang”, waarbij er door verschillende functionarissen kransen werden gelegd. Minister Ori hield namens president Chan Santokhi een toespraak, waarin hij benadrukte dat het verleden als een scherp kompas fungeert: zakelijk en hoopvol, leidend naar één Suriname. 

Ori waarschuwde dat hedendaagse polarisatie – voortkomend uit koloniale tijd – de maatschappelijke cohesie, cultuur en nationale vooruitgang ernstig ondermijnt. Hij pleit daarom voor een diepgaande confrontatie met deze historische fundamenten, met feiten en pragmatische analyses als basis voor beleid en leiderschap, ter versterking van cultureel erfgoed en maatschappelijk welzijn. De bewindsman benadrukte dat er concrete stappen genomen moeten worden waaronder het oprichten van een nationaal instituut geschiedenis en cultuur met leerstoelen en een nationaal museum. Door historisch bewustzijn, gezamenlijke actie en gerechtigheid kan Suriname volgens Ori polarisatie overwinnen en duurzame eenheid bereiken.

De ambassadeurs van Nederland en Frankrijk waren ook aanwezig. 

Bij de herdenking stond centraal herinnering aan allen die het leven hebben gelaten in een verzet tegen het slavernijsysteem en werden er twee minuten stilte in acht genomen. Johan Roozer, voorzitter van de organiserende stichting gaf aan dat de jaarlijkse herdenking bedoeld is om bredere historische verhalen te creëren in het streven naar specifieke doelen binnen de Afro-Surinaamse gemeenschap. Hij stond stil bij de uitdagingen die het welzijn en de ontwikkeling van de Afro-Surinaamse vrouwen en kinderen belemmeren. Roozer benoemde onder meer armoede, die hen een waardig leven ontneemt. Het is de plicht van zowel de Afro-Surinaamse gemeenschap als de staat om dit radicaal te bestrijden. 

Roozer gaf aan dat de Verenigde Naties voor de periode 1 januari 2025 tot 31 december 2034 een tweede Internationaal Decennium voor mensen van Afrikaanse afkomst heeft ingesteld; voor erkenning, rechtvaardigheid en ontwikkeling. Suriname moet een nationale commissie vormen om dit decennium actief vorm te geven, met focusdagen waaronder 31 augustus; de Internationale Dag van mensen van Afrikaanse afkomst en 25 juli (Internationale Dag van vrouwen en meisjes van Afrikaanse afkomst) om zo structurele verandering verwezenlijken.