Rijke landen verhogen COP29 klimaatfinancieringsaanbod

Landen kwamen zondag overeen om een ​​jaarlijks financieringsdoel van $ 300 miljard te stellen om armere landen te helpen omgaan met de gevolgen van klimaatverandering, waarbij rijke landen de betalingen leiden, volgens een hard bevochten deal die werd gesloten op de COP29-conferentie in Bakoe.

Het nieuwe doel is bedoeld om de eerdere toezegging van ontwikkelde landen te vervangen om $ 100 miljard per jaar aan klimaatfinanciering te verstrekken aan armere landen tegen 2020. Dat doel werd twee jaar te laat bereikt, in 2022, en verloopt in 2025.

De overeenkomst werd bekritiseerd door ontwikkelingslanden, die het onvoldoende noemden, maar klimaatchef van de Verenigde Naties Simon Steill prees het als een verzekeringspolis voor de mensheid. "Het was een moeilijke reis, maar we hebben een deal gesloten", zei Steill nadat de overeenkomst was aangenomen.

"Deze deal zal de groei van schone energie laten groeien en miljarden levens beschermen. Het zal alle landen helpen om te delen in de enorme voordelen van gedurfde klimaatactie: meer banen, sterkere groei, goedkopere en schonere energie voor iedereen."

"Maar zoals elke verzekeringspolis werkt het alleen als de premies volledig en op tijd worden betaald."

De COP29-klimaatconferentie in de hoofdstad van Azerbeidzjan zou vrijdag eindigen, maar liep uit omdat onderhandelaars uit bijna 200 landen moeite hadden om consensus te bereiken over het klimaatfinancieringsplan voor het komende decennium.

Op een gegeven moment liepen afgevaardigden van arme en kleine eilandstaten weg uit frustratie over wat zij een gebrek aan inclusie noemden, bezorgd dat landen die fossiele brandstoffen produceren aspecten van de deal wilden afzwakken.

De top ging over tot de kern van het debat over de financiële verantwoordelijkheid van geïndustrialiseerde landen - waarvan het historische gebruik van fossiele brandstoffen het grootste deel van de uitstoot van broeikasgassen heeft veroorzaakt - om anderen te compenseren voor de toenemende schade die door klimaatverandering is veroorzaakt.

Het legde ook de verdeeldheid bloot tussen rijke regeringen die beperkt worden door krappe binnenlandse budgetten en ontwikkelingslanden die wankelen door de kosten van stormen, overstromingen en droogtes.

Landen kwamen zaterdagavond ook overeen over regels voor een wereldwijde markt om koolstofkredieten te kopen en verkopen. Voorstanders zeggen dat deze miljarden dollars meer kunnen mobiliseren voor nieuwe projecten om de opwarming van de aarde te bestrijden, van herbebossing tot de inzet van schone energietechnologieën.

Landen zoeken financiering om het doel van het Klimaatakkoord van Parijs te bereiken om de wereldwijde temperatuurstijging te beperken tot 1,5 graden Celsius boven het pre-industriële niveau - waarboven catastrofale klimaateffecten kunnen optreden.

De wereld is momenteel op weg naar een opwarming van maar liefst 3,1C  tegen het einde van deze eeuw, volgens het Emissions Gap-rapport van de VN uit 2024, waarbij de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen en het gebruik van fossiele brandstoffen blijven stijgen.

Ontwikkelde natie
De lijst met landen die moeten bijdragen - ongeveer twee dozijn geïndustrialiseerde landen, waaronder de VS, Europese landen en Canada - dateert van een lijst die is vastgesteld tijdens de klimaatbesprekingen van de VN in 1992.

Europese regeringen hebben geëist dat anderen zich bij hen aansluiten om mee te betalen, waaronder China, 's werelds op één na grootste economie, en olierijke Golfstaten. De deal moedigt ontwikkelingslanden aan om bijdragen te leveren, maar vereist ze niet.

De overeenkomst omvat ook een breder doel om jaarlijks $ 1,3 biljoen aan klimaatfinanciering op te halen tegen 2035 - wat financiering uit alle publieke en private bronnen zou omvatten en waarvan economen zeggen dat dit overeenkomt met het bedrag dat nodig is om de opwarming van de aarde aan te pakken. Het veiligstellen van de deal was vanaf het begin een uitdaging.

De overwinning van Donald Trump bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen deze maand heeft twijfels doen rijzen bij sommige onderhandelaars of de grootste economie ter wereld zou bijdragen aan een klimaatfinancieringsdoelstelling die in Bakoe is overeengekomen. Trump, een Republikein die in januari aantreedt, heeft klimaatverandering een hoax genoemd en beloofd de VS opnieuw uit de internationale klimaatsamenwerking te halen.

Westerse regeringen hebben gezien dat de opwarming van de aarde naar beneden zakte op de lijst van nationale prioriteiten te midden van toenemende geopolitieke spanningen, waaronder de oorlog van Rusland in Oekraïne en het toenemende conflict in het Midden-Oosten, en de stijgende inflatie.

De confrontatie over financiering voor ontwikkelingslanden vindt plaats in een jaar waarvan wetenschappers zeggen dat het het warmste ooit zal zijn. Klimaatproblemen stapelen zich op in het kielzog van zulke extreme hitte, met wijdverspreide overstromingen die duizenden doden eisen in Afrika, dodelijke aardverschuivingen die dorpen in Azië bedelven en droogte in Zuid-Amerika die rivieren doet krimpen.

Ontwikkelde landen zijn niet gespaard gebleven. Hevige regenval veroorzaakte vorige maand overstromingen in Valencia, Spanje, waarbij meer dan 200 doden vielen, en de VS heeft dit jaar tot nu toe rampen geregistreerd die 24 miljard dollar kosten- slechts vier minder dan vorig jaar.