Stappenplan van de VES
De Vereniging van Economisten in Suriname (VES) heeft een plan ontwikkeld om de gezondheidszorg fundamenteel te verbeteren - zonder dat er nieuwe financiële middelen nodig zijn. Geen ambitieuze bouwprojecten of buitenlandse leningen, maar een set van tien beleidsmaatregelen die binnen zes maanden door een nieuwe regering geïmplementeerd kunnen worden. Het vereist enkel bestuurlijke wil, transparantie en gerichte hervormingen. Een samenvatting van het plan dat in INZICHT verschijnt.

Centraal in dit plan staan zogeheten “gespecialiseerde zorgstraten”: instellingen die zich elk richten op een specifiek ziektebeeld, zoals diabetes, kanker of hart- en vaatziekten. In plaats van een versnipperd zorgaanbod stelt de VES een geïntegreerde structuur voor, waarin preventie, diagnose, behandeling en nazorg naadloos op elkaar aansluiten. De voordelen zijn breed: betere zorg voor patiënten, efficiëntere inzet van personeel, lagere kosten voor zorgverzekeraars en succes voor de overheid op het vlak van gezondheid, transparantie en werkgelegenheid.

De tien stappen:
1. Publicatie van medische uitkomsten
Zorgaanbieders moeten openheid geven over hun prestaties: aantal behandelingen, complicaties en resultaten op de lange termijn. Dit helpt patiënten bij het maken van keuzes en dwingt aanbieders tot kwaliteitsverbetering.

2. Beëdigde medische kwaliteitscontroleurs
Onafhankelijke professionals, vergelijkbaar met accountants, toetsen de gepubliceerde cijfers. Dit voorkomt misleiding en zorgt voor betrouwbare informatie. Bestaande medische netwerken kunnen deze rol invullen.

3. Openbare financiële jaarverslagen
Alle zorginstellingen publiceren jaarlijks een door accountants goedgekeurd jaarverslag. Hierdoor wordt zichtbaar hoe publieke middelen worden besteed en ontstaat maatschappelijk vertrouwen zonder dat extra geld nodig is.

4. Toepassing van TDABC (Time-Driven Activity-Based Costing)
Met deze kostprijsmethodiek wordt inzichtelijk wat een behandeling werkelijk kost, gebaseerd op tijdsbesteding en middelen. Dit helpt bij doelmatiger budgetbeheer.

5. Verzelfstandiging van overheidsziekenhuizen
Ziekenhuizen zoals het AZP en ’s Lands Hospitaal krijgen financiële en bestuurlijke autonomie. Hierdoor kunnen ze sneller schakelen, doelgerichter zorg inkopen en hun specialisatie beter inzetten binnen de zorgstratenstructuur.

6. Stimulering van private zorginvesteringen
Met tijdelijke belastingvoordelen (zoals vrijstelling van invoerrechten op apparatuur en btw op diensten) wordt het aantrekkelijker voor private partijen om te investeren. Dit bevordert innovatie en creëert nieuwe banen, zonder structurele overheidsuitgaven.

7. Implementatie van zorgstraten als ruggengraat van het systeem
Zorginstellingen specialiseren zich in specifieke ziektebeelden, wat leidt tot samenwerking in plaats van concurrentie. Zo ontstaat een dekkend netwerk van gespecialiseerde zorgcentra.

8. Afschaffen van de numerus fixus voor zorgopleidingen
Elke student die slaagt voor een toelatingstoets moet toegang krijgen tot medische en verpleegkundige opleidingen. Door gebruik te maken van digitale leermiddelen en simulatieonderwijs kunnen meer studenten worden opgeleid zonder uitbreiding van fysieke infrastructuur.

9. PSA-kaarten voor buitenlandse specialisten
Tijdelijke toelating van BIG-geregistreerde buitenlandse artsen kan wachttijden verkorten en kennis overdragen. Dit is administratief eenvoudig en kan worden gekoppeld aan lokale trainingstrajecten.

10. Beloning op basis van gezondheidsresultaten
Zorgverleners worden niet langer betaald per handeling, maar op basis van behaalde resultaten en patiënttevredenheid. Zo worden kwaliteit en effectiviteit beloond.

Een koerswijziging zonder extra kosten
De kracht van het voorstel is dat het binnen de bestaande middelen uitvoerbaar is. Geen nieuwe ziekenhuizen of dure apparaten, maar een verandering in hoe zorg georganiseerd, bekostigd en beoordeeld wordt. Als Suriname deze koers durft te varen, kan binnen zes maanden een grote stap worden gezet naar een duurzame, betaalbare en toekomstbestendige gezondheidszorg.

De VES nodigt alle politieke partijen uit dit plan over te nemen en de tien maatregelen integraal uit te voeren.