Rouwenden wonen de begrafenis bij van een Palestijnse journalist die in november 2023 werd gedood bij een Israëlische aanval in Khan Younis in de zuidelijke Gazastrook. (Foto: Reuters)
Tweeënzeventig van de 99 journalisten die in 2023 wereldwijd werden gedood, waren Palestijnen die berichtten over de Israëlische oorlog tegen Gaza. Volgens het Committee to Protect Journalists (CPJ) waren deze twaalf maanden dus de dodelijkste voor de media in bijna tien jaar.

Het aantal moorden op verslaggevers zou mondiaal jaar na jaar zijn gedaald als er niet zoveel doden waren gevallen in de aanhoudende oorlog tegen Gaza, aldus het CPJ in zijn donderdag vrijgegeven jaarverslag.

"In december 2023 meldde het CPJ dat er in de eerste drie maanden van de oorlog tussen Israël en Gaza meer journalisten zijn omgekomen dan er ooit in een enkel land in een heel jaar zijn omgekomen", aldus de organisatie.

In totaal documenteerde het 77 journalisten die vorig jaar in de oorlog tegen Gaza zijn omgekomen terwijl ze hun werk deden: 72 Palestijnen, drie Libanezen en twee Israëli's.

De Palestijnse slachtoffers zijn goed voor bijna 75 procent van alle vermoorde journalisten wereldwijd.

"Deze oorlog is ongekend wat betreft de dreiging voor journalisten", vertelde Jodie Ginsberg, voorzitter van de CPJ, vanuit New York aan Al Jazeera.

"Wat belangrijk is om te onthouden over deze oorlog is dat journalisten uit Gaza de enige journalisten zijn die kunnen rapporteren over wat er in Gaza gebeurt. Internationale journalisten zijn er niet in geslaagd, zijn niet toegelaten, behalve op zeer, zeer gecontroleerde reizen onder toezicht van het Israëlische leger."

"We zijn dus volledig afhankelijk van die Palestijnse journalisten, die hun leven riskeren om ons dit verhaal te brengen," voegde ze eraan toe.

Op 7 februari zei de in New York gevestigde persvrijheidsorganisatie dat het aantal journalisten dat omkwam in de oorlog tegen Gaza, was gestegen tot 85.

Het CPJ heeft eerder de 'vervolging' van journalisten door Israëlische strijdkrachten aangevallen en onderzoekt of een tiental journalisten die in het Gaza-conflict zijn omgekomen, opzettelijk het doelwit waren van Israëlische soldaten, wat een oorlogsmisdaad zou zijn.

'Journalisten overal bedreigd'
Ginsberg zei dat ze "teleurgesteld was … over het gebrek aan publieke solidariteit dat we hebben gezien" met Palestijnse journalisten tijdens de aanhoudende oorlog.

Ze zei dat de westerse 'aarzeling' om solidariteit te tonen met degenen die het doelwit zijn en zijn gedood in Gaza 'helaas niet verrassend' is, aangezien Israël 'het land is, de kwestie die de internationale media en internationale politici meer dan wat dan ook, heeft verdeeld'.

Maar ze benadrukte: "Ik denk dat het heel belangrijk is dat we onze collega’s in Gaza en in de regio laten weten dat we achter hen staan, dat we er zijn om hen te steunen, zodat we ervoor kunnen zorgen dat de persvrijheid en journalisten niet alleen beschermd zijn op dit cruciale moment in Gaza, maar ook wereldwijd, in een tijd waarin journalisten overal worden bedreigd."

Wereldwijd zei het CPJ-rapport dat het dodental van 99 vermoorde verslaggevers, het hoogste was sinds 2015 en een stijging van bijna 44 procent ten opzichte van de cijfers van 2022.

Het zei dat de grootste daling van het aantal dodelijke journalisten, in 2023 werd geregistreerd in Oekraïne en Mexico. Beide gingen van dertien moorden naar twee.

Het aantal dodelijke slachtoffers bleef stabiel in Somalië en de Filipijnen, aldus de organisatie. Het waarschuwde echter dat Mexico – samen met de Filipijnen en Somalië – "een van de dodelijkste landen ter wereld voor de pers" was.

"Wat de situatie nog verergert, is dat overheidsinstanties verslaggevers en rechtenverdedigers bespioneren, en een aanzienlijk aantal journalisten hun huizen hebben moeten verlaten en hun beroep hebben moeten opgeven vanwege geweld", waarschuwde het CPJ-rapport.

In de Palestijnse gebieden lopen journalisten, zelfs als ze niet aan het werk zijn, het risico van Israëlische bombardementen of arrestaties. Het Government Media Office van Gaza, zei dat minstens 126 Palestijnse mediamedewerkers zijn gedood sinds het begin van de Israëlische oorlog op 7 oktober.

Journalisten die in conflictgebieden werken, worden beschermd door het internationaal humanitair recht. Palestijnse journalisten beschuldigen Israël ervan herhaaldelijk deze wet te schenden door zich op de media te richten.

"Het is heel belangrijk dat deze moorden grondig worden onderzocht en dat de verantwoordelijken ter verantwoording worden geroepen”, zei Ginsberg tegen Al Jazeera.

Ze zei dat haar organisatie het werk deed om aanvallen op journalisten in Gaza te documenteren, die later als bewijsmateriaal zouden kunnen worden gebruikt en voorgelegd aan instanties zoals het Internationale Gerechtshof of het Internationaal Strafhof.