Gebrek aan uitvoeringscapaciteit (1): Braindrain
23 Jan, 22:47
foto


Een gebrek aan uitvoeringscapaciteit wordt vaak als reden aangehaald voor de slechte uitvoering van beleid van de regering Santokhi/Brunswijk. Als een soort Pavlovreactie wordt dan een commissie in het leven geroepen. Of de uitvoering wordt rechtstreeks onder het Kabinet van de president geplaatst. Maar het probleem van uitvoeringscapaciteit heeft een dieperliggende oorzaak.

Braindrain: een historische analyse
Sinds de jaren zestig vertrokken Surinamers voor studiedoeleinden naar Nederland. De meesten gingen na afronding terug; een enkeling bleef in Holland omdat men een liefje had gevonden. Voor de werkelijke braindrain is een aantal kantelmomenten te benoemen. De naderende onafhankelijkheid in 1975 heeft geleid tot een ware exodus van human capital. Het Nederlandse paspoort verschafte ongehinderd toegang tot het land van de voormalig kolonisator. Deze eerste migratiegolf betrof een dwarsdoorsnee van de bevolking. Ongeschoolden, klein-landbouwers, middenstanders, hoogopgeleide professionals maakten daar deel van uit. De laatsten vervulden sleutelposities in het Openbaar bestuur, het Onderwijs of Gezondheidszorg. De opengevallen plekken zijn niet altijd opgevuld door de ‘right man on the right place’. De politiek was toen al doorslaggevend bij verdeling van posities.

De tweede exodus was na de militaire coup van 1980. De uitholling van instituties is toen begonnen. De “loopjongens en meisjes” van de zogenaamde revolutie moesten geaccommodeerd worden. Als je maar luid genoeg het geblaat van de machthebbers reproduceerde was je al geschikt voor een topfunctie. De belabberde staat van het Openbaar bestuur, het Onderwijs en de Gezondheidszorg nu, vindt daar zijn oorsprong.

Na de Decembermoorden in 1982 is een hele generatie van toekomstig kader (scholieren en studenten) gevlucht. Daarnaast heeft een deel van het hoger kader eveneens zijn biezen gepakt. Als je namelijk niet meedeed met de retoriek van de z.g. revolutie, was je een vijand van de machthebbers. Bovendien is later bekend geworden dat de lijst voor de Decembermoorden veel langer was. Mensen hebben uit lijfsbehoud het land verlaten. De instituten werden verder uitgehold omdat de ‘futu-boys’ sleutelposities kregen.

De Binnenlandse Oorlog heeft veel slachtoffers gemaakt en voor enorm veel leed gezorgd binnen families en dorpsgemeenschappen. Delen hiervan zijn ontheemd geraakt. Ook in deze periode heeft het kader het land verlaten. In economisch slechte tijden zijn zwakke instituten (zoals douane, politie en justitie) vatbaarder voor corruptie en ondermijning. Zo heeft de handelselite en de drugsmaffia zijn greep op cruciale (doorvoer)ketens weten te versterken. Als je volgens de regels wilde werken werd je of ‘weggepromoveerd’ of wegens ‘gewijzigde beleidsinzichten’ thuis gezet.
Onder Venetiaan is een Structureel Aanpassingsprogramma doorgevoerd. Het land is sociaal en economisch uit de zwamp getrokken. Door het hernieuwde vertrouwen is een deel van het weggetrokken kader teruggegaan om de uitvoeringscapaciteit te versterken. 

Twee termijnen Bouterse
Met het aantreden van Bouterse I in 2010 is die ontwikkeling wreed verstoord. Tien jaar Bouterse c.s. heeft de fragiele instituten weer met de grond gelijk gemaakt. De z.g. nationalisten die eerder “stage” hadden gelopen in graaien en zakkenvullen, kwamen terug als professionele boeven om de staatskas te plunderen. Ook de kasreserves bij de CBvS was niet meer veilig. Van 2010 tot 2020 is de “neks-no-fout” doctrine en “a-no-mi” filosofie tot nationale hobby verheven. Die enkelingen die nog geloof hadden in de werking van instituties zagen om zich heen dat incapabele partijloyalisten en nietsnutten zonder kennis van zaken weer op sleutelposities benoemd werden. De netwerkcorruptie waarvan vele praktijken jaren later aan het licht zijn gekomen, vind hier zijn oorsprong.

Postcovid-periode en family & friends
Covid19 heeft vanaf 2020 een enorme dreun uitgedeeld aan zwakke economieën. In het geval van Suriname hebben wervingsbureaus in deze periode ingespeeld door bijvoorbeeld ook lager- en middenkader te werven voor banen in het buitenland. De al zwakke dienstverleningssector in Suriname is veel uitvoeringscapaciteit kwijtgeraakt. Tot slot zorgt criminaliteit en onveiligheid dat hoogopgeleide professionals en ondernemers vertrekken.

De regering wordt verweten alleen familie en vrienden te benoemen. Dit is echter nooit anders geweest. Het verschil is dat nu een poging is gedaan de juiste man/vrouw op de juiste plek te zetten. Maar al snel ontaarde dit in een automatisme om vooral familieleden en vertrouwelingen te accommoderen. Wie herinnert zich niet de publieke uitspraak van de Vicepresident dat er toch niks verkeerd is dat zijn familie meeprofiteert van de banencarrousel.

Zolang functie-eisen en competenties niet doorslaggevend zijn, blijft men doorgaan met het uithollen van instituten en creëert men op alle terreinen gebrekkige uitvoering. Gebrek aan uitvoeringscapaciteit is de resultante van een langdurig proces van braindrain en substitutie door minder geschikte personen. In een volgend artikel zal ik een oplossingsrichting aanreiken.

Stanley Ramkhelawan
Advertenties

Sunday 05 May
Saturday 04 May
Friday 03 May