V.l.n.r Koningin Margrethe II, kroonprins Frederik en kroonprinses Mary ontvangen het diplomatiek korps ter gelegenheid van nieuw jaar in de Christiansborg Paleis. Koningin Margrethe II heeft na 52 jaar afstand gedaan van de troon. (Foto: AP)
De Deense koning Frederik X heeft vandaag, zondag, de troon bestegen. Hij volgt zijn moeder, koningin Margrethe II, op die na 52 jaar formeel afstand deed van de troon. Grote menigten verzamelden zich in de hoofdstad om getuige te zijn van de geschiedenis.

De 83-jarige Margrethe verbaasde de natie op oudejaarsavond toen ze aankondigde dat ze van plan was de eerste Deense monarch in bijna 900 jaar te worden die vrijwillig afstand zou doen van de troon.

De opvolging werd geformaliseerd op het moment dat Margrethe de verklaring van haar troonsafstand ondertekende tijdens een bijeenkomst van de Raad van State in het parlement, aldus het koninklijk paleis. Denemarken, een van de oudste monarchieën ter wereld, kent geen kroning.

De bijeenkomst werd bijgewoond door regeringsvertegenwoordigers, Margrethe, Frederik (55), zijn in Australië geboren vrouw Mary (51), die nu koningin is, en hun oudste zoon Christian (18), die de nieuwe erfgenaam van de troon is.

Ongeveer een uur na de ondertekening zou premier Mette Frederiksen op het balkon van het parlement de nieuwe koning uitroepen en zal Frederik een korte toespraak houden.

Bij bijna vriestemperaturen kwamen tienduizenden mensen uit heel Denemarken samen in de hoofdstad om getuige te zijn van de gebeurtenissen, als teken van de enorme populariteit die de monarchie geniet in het land van bijna zes miljoen inwoners.

"We zijn hier vandaag gekomen omdat dit geschiedenis is die voor onze ogen wordt geschreven. We moesten hier gewoon zijn", zegt de 30-jarige Soren Kristian Bisgaard, een piloot. Hij dronk champagne met drie vrienden, zittend op kampeerstoelen voor het parlement.

"Ik ben erg gesteld op de koninklijke familie. Ik heb zelf bij de Royal Life Guards gezeten en de wacht gehouden bij het koninklijk paleis. Ik ben erg trots dat ik dat heb gedaan en ook dat ik hier vandaag ben", zei hij.

Later op de middag zouden de nieuwe koning en koningin per paardenkoets terugrijden naar hun residentie, Amalienborg, een koninklijk complex gebouwd in de jaren 1750 en gelegen in het centrum van Kopenhagen.

Het echtpaar zal blijven wonen bij Margrethe, die haar titel als koningin zal behouden, in Amalienborg, zij het in hun respectieve paleizen in het achthoekige complex.

Margrethe, die in het verleden had gezegd dat ze levenslang op de troon zou blijven, gaf geen exacte reden voor haar besluit om af te treden, maar zei dat een grote rugoperatie die ze in februari vorig jaar onderging haar had doen nadenken over haar toekomst.

"Het zou kunnen dat ze denkt dat prins Frederik nu bereid is het roer over te nemen", zegt Lars Hovbakke Sorensen, historicus en universitair hoofddocent aan het University College Absalon in Denemarken.

"Hij is 55, en misschien wilde de koningin een situatie vermijden waarin je een heel, heel oude koning zou hebben, zoals je zag bij prins Charles." De Britse koning was 73 toen hij de troon besteeg nadat zijn moeder, koningin Elizabeth, in september 2022 op 96-jarige leeftijd stierf.

De nieuwe koning en koningin betreden de troon in een tijd van enorme publieke steun en enthousiasme voor de monarchie. Uit het meest recente onderzoek dat werd uitgevoerd nadat Margrethe had aangekondigd dat ze zou aftreden, bleek dat 82% van de Denen verwacht dat Frederik het goed of zeer goed zal doen in zijn nieuwe rol, terwijl 86% hetzelfde zei over Mary.