De scène in het Nasser-ziekenhuis na Israëlische aanvallen, in Khan Younis in de zuidelijke Gazastrook. (Foto: Reuters)
Wereldleiders, internationale rechtengroepen en functionarissen van de Verenigde Naties (VN) hebben de Verenigde Staten (VS) bekritiseerd vanwege hun veto tegen een VN-resolutie waarin wordt opgeroepen tot een onmiddellijk humanitair staakt-het-vuren in Gaza en omdat zij er niet in zijn geslaagd de oorlog te stoppen die sinds 7 oktober meer dan 17.400 Palestijnen en ongeveer 1.100 mensen in Israël heeft gedood.

Een VN-resolutie over de pauze in de vijandelijkheden werd vrijdag niet aangenomen in de VN-Veiligheidsraad, nadat de VS zijn veto had uitgesproken over het voorstel en Groot-Brittannië zich van stemming onthield.

De overige 13 van de 15 huidige leden van de VN-Veiligheidsraad stemden vóór de resolutie die was ingediend door de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) en mede werd gesteund door 100 andere landen.

Enkele reacties:

Palestina
De Palestijnse president Mahmoud Abbas zei dat het veto van de VS de VS "medeplichtig" maakte aan oorlogsmisdaden in Gaza. "De president heeft het Amerikaanse standpunt omschreven als agressief en immoreel, een flagrante schending van alle humanitaire principes en waarden, en houdt de Verenigde Staten verantwoordelijk voor het bloedvergieten van Palestijnse kinderen, vrouwen en ouderen in de Gazastrook", aldus een verklaring van zijn kantoor.

Premier Mohammad Shtayyeh zei dat het veto "een schande was en opnieuw een blanco cheque aan de bezettende staat om te slachten, te vernietigen en te verdrijven".

De Palestijnse VN-gezant Riyad Mansour zei tegen de VN-Veiligheidsraad dat de uitslag van de stemming "rampzalig" was. "Als u tegen de vernietiging en ontheemding van het Palestijnse volk bent, moet u zich tegen deze oorlog verzetten. En als u het steunt, maakt u deze vernietiging en ontheemding mogelijk, ongeacht uw bedoelingen… Miljoenen Palestijnse levens staan op het spel. Ieder van hen is heilig en het waard om gered te worden."

Hamas veroordeelde het Amerikaanse veto krachtig en zei dat het de actie van Washington "onethisch en inhumaan" vindt. "De Amerikaanse obstructie van het uitvaardigen van een resolutie over een staakt-het-vuren betekent een directe deelname van de bezetting aan het doden van ons volk en het plegen van meer bloedbaden en etnische zuiveringen", zei Izzat al-Risheq, een lid van het politieke bureau van Hamas, in een verklaring.

Israël
De Israëlische VN-ambassadeur Gilad Erdan sprak de VN-Veiligheidsraad na de stemming niet toe, maar zei in een verklaring: "Een staakt-het-vuren zal alleen mogelijk zijn met de terugkeer van alle gijzelaars en de vernietiging van Hamas."

Verenigde Staten
De plaatsvervangend Amerikaanse ambassadeur bij de VN, Robert Wood, vertelde de raad dat de ontwerpresolutie een gehaaste, onevenwichtige tekst was "die los stond van de werkelijkheid, die niets op geen enkele concrete manier teweeg zou brengen".

"Wij steunen de oproep van deze resolutie voor een onhoudbaar staakt-het-vuren niet, dat alleen maar de kiem zal leggen voor de volgende oorlog", zei hij.

Amnesty International
Agnes Callamard, de secretaris-generaal van Amnesty, zei op X dat het Amerikaanse veto "een gevoelloze minachting getuigt van het lijden van burgers in het licht van een duizelingwekkend dodental". De verklaring zei ook dat Washington "schaamteloos zijn veto heeft uitgeoefend en bewapend om de VN-Veiligheidsraad te versterken, waardoor de geloofwaardigheid en het vermogen van Washington om zijn mandaat om de internationale vrede en veiligheid te handhaven verder wordt ondermijnd”.

Artsen zonder Grenzen
Avril Benoit, uitvoerend directeur van Artsen Zonder Grenzen (Medecins Sans Frontieres) VS: "Door deze resolutie te vetoën, staan de VS alleen in hun stem tegen de menselijkheid. Het Amerikaanse veto staat in schril contrast met de waarden die het beweert hoog te houden. Door diplomatieke dekking te blijven bieden voor de aanhoudende wreedheden in Gaza geven de VS aan dat het internationaal humanitair recht selectief kan worden toegepast – en dat de levens van sommige mensen er minder toe doen dan die van anderen…. Het Amerikaanse veto maakt het land medeplichtig aan het bloedbad in Gaza."

De internationale rechtengroepen brachten een verklaring uit waarin ze zeiden: "Door Israël te blijven voorzien van wapens en diplomatieke dekking terwijl het wreedheden begaat, waaronder het collectief straffen van de Palestijnse burgerbevolking in Gaza, riskeren de VS medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden."

In een bericht op X zei de voormalige uitvoerend directeur van HRW, Kenneth Roth: "De Amerikaanse regering spreekt zijn veto uit over een oproep van de VN-Veiligheidsraad tot een staakt-het-vuren in Gaza. De VS halen het recht van Israël aan om zichzelf tegen Hamas te verdedigen, maar denkt Biden echt dat het slaan van Palestijnse burgers in Gaza dat bereikt? Of het bouwen van de volgende Hamas?"

Verenigd Koninkrijk
De Britse VN-ambassadeur Barbara Woodward zei dat haar land zich van stemming onthield omdat de resolutie geen veroordeling van Hamas bevatte. "Israël moet in staat zijn de dreiging van Hamas het hoofd te bieden en het moet dit doen op een manier die in overeenstemming is met het internationaal humanitair recht, zodat een dergelijke aanval nooit meer kan worden uitgevoerd", zei ze tegen de VN-Veiligheidsraad.

Verenigde Arabische Emiraten
De plaatsvervangend VN-ambassadeur van de VAE, Mohamed Abushahab, vroeg de VN-Veiligheidsraad: "Wat is de boodschap die we de Palestijnen sturen als we ons niet kunnen verenigen achter een oproep om het meedogenloze bombardement op Gaza een halt toe te roepen? Wat is inderdaad de boodschap die we burgers over de hele wereld sturen die zich in soortgelijke situaties kunnen bevinden?"

Iran
Minister van Buitenlandse Zaken Hossein Amirabdollahian waarschuwde voor de dreiging van een "oncontroleerbare explosie" van de situatie in het Midden-Oosten, na het Amerikaanse veto, zo meldde persbureau AFP. "Zolang Amerika de misdaden van het zionistische regime (Israël) en de voortzetting van de oorlog steunt … is er een mogelijkheid van een oncontroleerbare explosie in de situatie in de regio", zei Amirabdollahian in een telefoongesprek tegen VN-secretaris-generaal Antonio Guterres.

China
De permanente vertegenwoordiger bij de VN, Zhang Jun, zei tegen de raad: "Het vergoelijken van de voortzetting van de gevechten terwijl je beweert bezorgd te zijn over de levens en veiligheid van de mensen in Gaza is met zichzelf in tegenspraak. Het tolereren van de voortzetting van de gevechten en tegelijkertijd pleiten voor het voorkomen van de overloopeffecten van het conflict is zelfbedrog. Het tolereren van de voortzetting van de strijd en tegelijkertijd verwijzen naar de bescherming van vrouwen en kinderen en de mensenrechten is hypocriet. Dit alles laat ons nogmaals zien wat dubbele standaarden zijn.”

Rusland
Ambassadeur bij de VN, Dmitry Polyanskiy, zei: "Onze collega’s uit de VS hebben letterlijk voor onze ogen een doodvonnis uitgesproken tegen duizenden, zo niet tienduizenden burgers in Palestina en Israël."

Frankrijk
Ambassadeur bij de VN, Nicolas de Riviere, zei bij de VN-Veiligheidsraad: "Helaas heeft deze raad opnieuw gefaald door een gebrek aan eenheid, en door te weigeren zich in te zetten voor onderhandelingen wordt de crisis in Gaza erger en voltooit de raad zijn mandaat niet onder het charter."

Turkije
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan vroeg zich af of gerechtigheid kan worden bereikt nadat oproepen tot een staakt-het-vuren waren afgewezen. "De Israëlische regering, die de niet aflatende steun heeft van westerse landen, begaat moorddadige wreedheden en bloedbaden in Gaza die alle mensen zullen doen blozen … Een eerlijke wereld is mogelijk, maar niet met Amerika, omdat Amerika de kant van Israël kiest", zei hij tijdens het Wereldmensenrechtendagevenement. "Het hervormen van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties is een must", voegde hij eraan toe, terwijl hij zei dat de wereld groter is dan alleen de vijf permanente leden.

Eerder zei de minister van Buitenlandse Zaken, Hakan Fidan, tegen de Turkse media: “Amerika staat nu alleen in deze kwestie (van de oorlog tegen Gaza), vooral tijdens de stemmingen die vandaag bij de Verenigde Naties worden gehouden … Het Amerikaanse politieke systeem is nu hulpeloos wat betreft kwesties die verband houden met naar Israël.”

Oman
Minister van Buitenlandse Zaken Sayyid Badr Albusaidi zei in een bericht op X: "Het gebruik van het vetorecht in de Veiligheidsraad is een schandelijke belediging van de humanitaire normen. Ik betreur het ten zeerste dat de Verenigde Staten de levens van onschuldige burgers moeten opofferen voor de zaak van het zionisme."

Maleisië
Premier Anwar Ibrahim uitte zijn "sterke bezwaar" tegen het veto van de VS tegen de resolutie. "Het is vreemd en gaat het menselijke gezond verstand te boven als er partijen zijn die de massamoord op zowel onschuldige kinderen en vrouwen als burgers steunen en zwijgen", schreef hij op X.

Yanis Varoufakis, oud-minister van Financiën van Griekenland
"Meneer Biden, door een veto uit te spreken over de oproep van 13 van de 15 leden van de VN-Veiligheidsraad voor een onmiddellijk staakt-het-vuren (samen met de laffe onthouding van Groot-Brittannië), bent u, samen met George W. Bush en Vladimir Putin, toegetreden tot het Pantheon van recente oorlogsmisdadigers," zei hij in een bericht op X.

Helen Clark, voormalig premier van Nieuw-Zeeland
"De VS hebben de resolutie van de VN-Veiligheidsraad geblokkeerd waarin wordt opgeroepen tot een humanitair staakt-het-vuren in Gaza, ogenschijnlijk onbewogen door het schokkende doden- en gewondental en de vernietiging van huizen en gemeenschapsinfrastructuur", schreef ze op X.

Craig Mokhiber, voormalig hoofd van het kantoor van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN (OHCHR) in New York: "Aan de vooravond van de 75e verjaardag van de Genocideconventie hebben de VS opnieuw hun veto uitgesproken over een staakt-het-vuren in de VN-Veiligheidsraad, waarmee zij hun verdere medeplichtigheid aan de #genocide in #Palestina aantonen. Duizenden zijn gestorven sinds het laatste veto en er zullen er nu nog meer sterven”, zei hij in een bericht op X.