In memoriam Ben Halfhide Sr: Recht, Rechtvaardig en Oprecht
29 Jul, 18:53
foto
Bernhard Anton Halfhide
17-11-1936 - 22-7-2023


Eind zestiger jaren van de vorige eeuw leerde ik Bernhard Arnold Halfhide (Ben) kennen aan de Grote Beerstraat in Groningen Nederland. We werden buren en vrienden toen ik een kleine studentenkamer huurde naast de flatwoning waar Ben woonde met zijn vrouw Edith Halfhide-Creton en de drie kinderen Ben Jr, (de radioloog) Boni en Arnold. Er ontstond een hechte band met de familie Halfhide. Ik leerde Ben kennen als een onbaatzuchtig mens,  veelzijdige persoon en stijldanser, mensenvriend, leermeester, zorgzame vader en echtgenoot. Hij was bovenal een leergierige, gedisciplineerde student Rechten die met liefde voor zijn vak na voltooiing van de Surinaamse Rechtsschool met een smalle beurs  in Nederland zijn dikke Meester in de Rechten titel zou behalen.

Wetenschap
Te midden van een gezonde 'wedijver' tussen een Surinaamse medestudent en Ben Halfhide behaalde Ben in 1970  de  titel Meester in de Rechten aan de Rijks Universiteit Groningen. Bij het betreden van zijn huiselijke studiehoek viel meteen de onberispelijke organisatie van wetenschappelijke documenten op. Tijdens onze wekelijkse dialogen was kenmerkend  zijn doordachte keuze van vertrekpunten en de keurige logische ordening van argumenten. 

In zijn ambitie voor wetenschappelijke kennis ging Ben later wekelijks met de trein naar het 'westen' waar hij zich aan de Technische Hogeschool Delft specialiseerde in Mijnbouwrecht. Met deze kennis en inzichten maakte hij na terugkeer in Suriname zich als specialist dienstbaar voor de Caribische  en Surinaamse mijnbouwsector, waaronder Staatsolie. Ben was een zeer rechtvaardig en principieel mens. Na een decennium als docent verbonden geweest aan onze Universiteit, waar hij vooral uitblonk met zijn kennis over Vermogensrecht, bedankte hij om principiële redenen als docent na de Decembermoorden in 1982, en ging werken als advocaat bij het advocatenbureau Lim A Po en als consultant.

Lessen en  wedervragen van een Nationalist

Ben had een sterk nationaal gevoel en was in woord en leven een nationalist (met voetsporen en vrienden in het Wi Egi Sani netwerk). Niet zomaar kreeg een van de drie zonen de naam van de vrijheidsstrijder Boni. Ben werd naast zijn passie voor het nationalisme, ook gedreven om kennis van het privaatrecht goed te beheersen. Hij evolueerde van een voorbeeldige student tot wetenschapper die altijd met zorgvuldig opgebouwde argumentatie binnen ethische normen zijn punt maakte als docent in de collegezaal maar ook daar buiten.

Ben hield van wedervragen, en vooral van aforismen (korte, bondige bewering die  grappig, paradoxaal en/of absurd kan zijn met wijze boodschap), zoals: “Als je niet kan lachen, moet je niet met een winkel beginnen.” Ben bewoog mij dieper te graven in het intellectueel debat over de toekomst van de 'Derde Wereld' en de dekolonisatie van Suriname. Dit was mede van invloed om aan de filosofie faculteit mij te gaan verdiepen in wetenschapsfilosofie en mij aan te sluiten bij werkgroepen die zich beijverden voor de dekolonisatie van Suriname.

De markt

In Nederland en ook in Suriname blonk Ben uit in empathisch vermogen, sociaal gevoel en eenvoud. In Nederland werd mij duidelijk hoe de familie Halfhide met een smalle Surinaamse beurs van een stuivertje een gulden wist te maken. Ons bezoek aan de zaterdagmarkt met Ben en Edith was altijd weer een compleet feest: wederhelft Edith wist de perfecte balans te vinden om goedkope Hollandse ingrediënten (zoals andijvie en kabbeljauw vis) om te smeden tot een gezonde en met liefde gemaakte Surinaamse maaltijd. Er kon ook een Nationalistische Surinaamse tint worden teruggevonden, met als specialiteit de versurinamiseerde 'inktvis'.

Mamio
Ook in het maatschappelijk leven bleek Ben een gebalanceerd mens, en tevens 'diplomaat' en 'rechter' met een gezond pragmatisme bij onvoorziene gebeurtenissen. Een incident met de kleurrijke Surinaamse Surinaamse club Mamio,  die deelnam aan de amateur voetbalcompetitie in Groningen Nederland, spreekt boekdelen. Mamio bestond uit spelers van “all walks of life”: Surinaamse studenten, werkenden en ook enkelen uit de 'ondrogron'. Op de eerste competitiedag in een derde seizoen deed zich onverwachts een ernstig incident voor. Seconden voor de aftrap tussen Mamio en de Nederlandse club Boerakker dook Tjalie (alias The laughing killer) plotseling op. Met de woorden "a wega disi no e go doro bika tumsi furu studenti de ini a basis team, dus mi tyari wan pikin nai” trok hij een stilletto (dat was de: pikin nai”, kleine naald) die met de punt in het midden van de bal werd werd geplaatst. Ben,  toen voorzitter van Mamio, trad op als mediator en kon “the laughing killer” na een half uur dialoog met een compromis tot andere gedachten brengen zodat de wedstrijd voortgang kon vinden.

Nalatenschap
De nalatenschap van Ben voor Suriname en familie is veel groter dan we beseffen: als pionier in het Surinaams Mijnbouwrecht en als intellectueel heeft hij grote invloed gehad op studenten, beroepsgenoten, vrienden  en andere mensen. Hij  drukte haast onopvallend zijn stempel op organisaties  en samenleving door zijn kennis, oprechtheid en doorzetting in dienst te stellen van land, volk en familie. Ben, jouw nalatenschap Benne Groot. Ben Halfhide Sr., een mens om van te houden:  een grote Surinamer die zowel energetisch als intellectueel, advocaat, mediator en nationalist veel respect en vrede  blijft uitstralen: May your soul rest in peace,  en condoleances aan familie, vrienden  en samenleving.

Jack Menke
Advertenties

Sunday 05 May
Saturday 04 May
Friday 03 May