De erosie van intellectuelen in de politiek

In de afgelopen decennia hebben Surinaamse intellectuelen niet geaarzeld hun bijdragen te leveren aan de politieke en economische omwikkelingen in het land. In de 50er en 60er jaren van de vorige eeuw is de rol en invloed te zien geweest van de 'Jonge Intellectuelen' die hun stempel hebben gedrukt op de ontwikkelingen in het land. Maar helaas zijn onze intellectuelen er niet in geslaagd onze politieke leiders ervan te overtuigen dat het politieke kader van de partijen geen beslissingen moet nemen in professionele aangelegenheden. Dat moet aan deskundigen worden overgelaten. Teveel en te vaak hebben partijen personen verheven boven het niveau van hun competentie. Dat geldt voor onze presidenten, vice presidenten, ministers en ambassadeurs.

In feite speelden intellectuelen gedurende de 20e eeuw in bijna alle landen ter wereld, een belangrijke rol in politieke partijen en regeringen, zowel democratisch als autoritair. Volgens Eunice Goes, hoogleraar politiek aan de Universiteit van Richmond, vervullen intellectuelen verschillende rollen in beleidsvormingsprocessen. Ze helpen politici de wereld te begrijpen. Ze bieden oorzaak-gevolg verklaringen van politieke en economische en sociale verschijnselen, en diagnoses en voorschriften voor beleidsvraagstukken. Ze helpen politieke actoren ook bij het ontwikkelen van ideeën en verhalen die consistent zijn met hun ideologische tradities en politieke doelen.

Maar in de afgelopen 20-30 jaar is de politiek getuige geweest van verzet tegen de aanwezigheid van intellectuelen in politieke partijen en regeringen. De tanende invloed van intellectuelen in het bestuur van landen, is vooral versterkt door de opkomst van de populistische politiek in veel landen. In de Verenigde Staten omhelsde in 2016 de Republikeinse Partij onder president Trump, van harte het populisme.

De opkomst van de populistische politiek heeft de rol van intellectuelen in politieke partijen en regeringen sterk verminderd. Dit komt, onder meer, omdat populisme inherent anti-intellectueel is. Het ziet intellectuelen als onderdeel van een verafschuwde elite.

Intellectuelen in de politiek
In een essay uit januari 2022 voor The Atlantic, schreef David A. Graham dat het niet zo is dat intellectuelen helemaal uit politieke partijen zijn verdwenen. Integendeel, vanwege de anti-intellectuele gezindheid van het populisme, hebben vele intellectuelen hun ideeën met opzet afgezwakt. Graham: "Dit is het tijdperk van slimme politici die doen alsof ze dom zijn." De gedachte van deze intellectuelen is dat “als domheid nu stemmen kan trekken en de banen van intellectuelen in partijen en regeringen kan redden en veiligstellen, dan kunnen slimme mensen zich op de meest overtuigende manier dom gedragen. Zelfs meer dan degenen die eigenlijk dom zijn.

Het betreft hier sluwe en listige intellectuelen die in de politiek stappen. Bij deze politici - geworden - intellectuelen komen slimmigheid en listigheid boven eerlijkheid en rechtvaardigheid. Volgens de Indonesische politieke analyticus, Marbandono, geloven vele burgers dat een domoor meestal een eerlijker persoon is dan een listige slimmerik. Veel politici maken hiervan handig gebruik door zich 'dommer' voor te doen dan onze lieve Heer hen heeft gemaakt”. Dat is de snelste manier om hoge posities en lucratieve baantjes in landsbestuur te krijgen zoals: president, minister, directeur en ambassadeur.

Reeds in de vierde eeuw voor Christus heeft Plato opgemerkt dat “eerlijkheid meestal minder profitabel is dan oneerlijkheid”. Keizer Napoleon Bonaparte gooide daar een schepje bovenop door op te merken dat “de zekerste manier om arm te blijven is om eerlijk te blijven”.

Het is een trieste gewaarwording dat in veel landen intellectuelen een groot imago probleem hebben. Ook in Suriname ervaren wij dit. In de afgelopen jaren hebben wij gezien en gehoord hoe intellectuelen veel wat krom is, weten goed te praten. Dat biedt vaak het weinig verheffende beeld van gestudeerde mannen en vrouwen die te hoop lopen om hun geprivilegieerde posities te verdedigen.
De rapporten van Transparancy International liegen er niet om. Teveel landen staan zeer hoog op de lijst van corrupte naties. Debet hieraan is merendeels de grote groep van oneerlijke politici- geworden - intellectuelen in de bestuursdienten van verschillende landen.

Oneerlijke politici schaden alle politici. In iedere samenleving is het van cruciaal belang dat de bevolking geloof heeft in haar leiders, geloof in hun eerlijkheid, in hun integriteit en hun onbaatzuchtigheid. Wanneer een samenleving geconfronteerd wordt met veel oneerlijke en ongeloofwaardige politici lijdt de democratie daaronder, want mensen gaan dan niet naar de stembus, omdat, zoals een Indiase vriendin in Nieuw Delhi tegen mij opmerkte, why vote thieves into office.

De deuren van politieke partijen blijven potdicht voor intellectuelen die niet bereid zijn zaken die krom, onrechtvaardig en corrupt zijn, goed te praten. Deze groep die op basis van standvastig idealisme en geloof bereid blijkt te strijden voor een rechtvaardige samenleving waar iedereen gelijke kansen krijgt om zijn/haar talenten te ontplooien. Maar helaas wordt deze groep van intellectuelen vaak bespot, weggehoond en weggedrukt in de achterkamers van onze ministeries en onze wetenschappelijke instituten.

Dat is de mokerslag voor de ontwikkeling van Suriname.

Rudie Alihusain