Carpe diem, pluk het geld
04 Aug, 22:57
foto


Carpe diem betekent pluk de dag. Zie een dag als een vrucht of een bloem, geniet ervan, reken niet op morgen. Het is de beroemde ode van Horatius. Politieke barbaren maakten hiervan: carpe pecunia, grijp het geld. Het werkwoord carpe is hier vertaald als ‘grijpen’, want dat klinkt ruwer. De Surinaamse schatkist is de afgelopen jaren flink misbruikt. En degenen die zich zo hebben verrijkt, zijn gewoon overgegaan tot de orde van de dag. Het zijn barbaren; maar deze komen niet uit het bos. Het zijn stadsmensen, vaak goed opgeleid en sluw en altijd netjes gekleed en welbespraakt. Het gevoel van graaien is diep verankerd in de politiek.

Suriname is opnieuw een periode van pijnlijk herstel ingegaan. Stap voor stap wordt de rechtsstaat weer versterkt en wordt de schatkist weer gevuld. Het Constitutioneel Hof in Suriname heeft bepaald dat de Decembermoorden niet voor amnestie in aanmerking komen. Hoera! En wat knap dat er in het eerste jaar van de regering Santokhi/Brunswijk al een overschot op de begroting staat! De staatshuishouding is per ambulance naar de eerste hulp gebracht en gestabiliseerd, maar ze mag nog niet naar huis, omdat er nog geen teken van herstel is. De regering kan de uitweg uit de schuldencrisis nog niet vinden. Het IMF en de schuldeisers blokkeren nog steeds de enige exit. Ze geven weinig speelruimte.

Niet iedereen maakt de connectie tussen de economische malaise en de verkeerde economische beslissingen van de regering Bouterse. Oppositiepolitici gooien retorisch zand in de ogen van de gewone man als zij in de media zeggen dat de huidige ellende is veroorzaakt door de regering Santokhi. Het is een klassieke post hoc ergo propter hoc-drogreden. Juist deze politici hebben connecties met de verkeerde beslissingen uit het verleden.

Maatschappelijk is het nu een ramp in Suriname, vanwege de schokkende prijsstijgingen. Maar puur economisch gezien moet Suriname door deze diepe ellende heen om beter te worden. De overheid moet de verleiding weerstaan om populistisch geld te scheppen en te verspreiden, anders zal het nooit lukken. Ze moet doorgaan met de hervorming van de economie zonder angst voor de woede van de kiezers. Want het was precies de angst om “mijn job te verliezen” die de vorige leider ervan weerhield om het juiste te doen. Het ‘sociaal akkoord’ van de regering Bouterse was heel sociaal, maar ook heel desastreus voor de economie. Gelukkig zijn de verkiezingen nog ver weg, want herstel en productie vragen geduld en “Geduld is een boom, waarvan de wortel bitter is, maar waarvan de vruchten erg zoet zijn’, aldus een Perzisch spreekwoord.

Herstel en armoedebestrijding door een overheid die geen geld heeft is geen kattenpis. Het werkt alleen als betrouwbaarheid, openheid en solidariteit samenkomen. Enerzijds moet de overheid daarom stoppen met haar vriendjespolitiek; weliswaar wordt de staatskas niet meer geplunderd, maar hier en daar wordt nog wel een job voor een familielid geplukt, en sommige beslissingen zijn ontmoedigend ondoorzichtig. Anderzijds moet de top 20% van de inkomens in deze moeilijke tijd de onderste 10% van de huishoudens extra ondersteunen.

De gewone man is te wanhopig voor aansporingen als carpe diem. Er valt niet veel te genieten. Eind jaren zestig hoorden mijn jonge oren Jopie Pengel op de radio roepen: “Wees gerust, alles komt terecht”. Nou, daar kwam niets van terecht. Ik heb president Santokhi in andere bewoordingen hetzelfde horen zeggen. Hij heeft vier jaar om het voor elkaar te krijgen. De mensen die het nu moeilijk hebben, zijn vooral mensen zonder opleiding, vaardigheden of werkervaring. Voedselpakketten zijn niet de oplossing. Gezonde krachten moeten aan het werk worden gezet. Geef deze groep collectieve landbouwgrond, geef ze training om bepaalde gewassen te planten, geef ze zaden, planten en gereedschap en geef ze een kleine renteloze lening om zichzelf te bedruipen. Plant en pluk een gewas en geniet ervan.

Mensen met een goed inkomen genieten er natuurlijk wel van. Ze plukken de dag, de avond, de nacht, de maan, de zon, alles. Ze genieten van de bloemen, het gezonde eten en een biertje. Het wordt hen van harte gegund als hun vermogen duidelijk is. Mensen die 50 of 60 uur per week werken, een hoge opleiding hebben of veel praktische kennis en vaardigheden en een hoge output of productiviteit, hebben alle recht om van hun productie te genieten.
Maar er is een groep die stinkend verrijkt is door de politiek. Ook zij plukken de dag en genieten van hun airco, zwembad, villa en hun 4WD. Maar vraag hen: “Hoe bent u aan uw rijkdom gekomen?” dan rennen ze snel weg. Hun vermogen is onduidelijk. Het zijn de grimmige voorbeelden van carpe pecunia. De belastingdienst moet ze gaan plukken.

D. Balraadjsing
Advertenties